Bộ Xây dựng ước tính có thể rút ngắn ít nhất 350 ngày cho một dự án nhà ở xã hội

Chiều 2/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị triển khai Nghị quyết 201/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển cho nhà ở xã hội và rà soát đánh giá tình hình phát triển nhà ở xã hội 5 tháng đầu năm, kế hoạch triển khai các tháng cuối năm 2025.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nhà ở xã hội không phải nằm ở nơi "khỉ ho cò gáy", đất "đầu thừa đuôi thẹo" mà phải đầy đủ hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục - Ảnh: VGP.

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Đảng, Nhà nước ta đã và đang triển khai chính sách xã hội và an sinh xã hội về nhà ở, nhằm bảo đảm quyền có chỗ ở, quyền tiếp cận bình đẳng về nhà ở cho người dân, đặc biệt quan tâm đến các nhóm yếu thế.

Thủ tướng lưu ý cần nhận thức đúng về phạm vi rộng lớn của các đối tượng được hỗ trợ trong chính sách nhà ở xã hội, Thủ tướng dẫn chứng đã từng nghe ý kiến rằng "tỉnh tôi không có công nghiệp, không có công nhân, nên không cần phát triển nhà ở xã hội". Theo Thủ tướng, cách hiểu này là chưa đầy đủ, bởi chính sách nhà ở xã hội không chỉ dành riêng cho công nhân mà còn cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, sinh viên mới ra trường, giáo viên vùng sâu vùng xa, bộ đội biên phòng ở biên giới… tức là mọi người dân có thu nhập thấp, đang gặp khó khăn về chỗ ở.

Thời gian qua, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn, khơi thông các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Về hoàn thiện thể chế, Chính phủ đã trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung hàng loạt quy định pháp luật liên quan như Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đất đai… và ban hành hơn 25 nghị định tạo nền tảng pháp lý cho phát triển nhà ở xã hội.

Trong công tác chỉ đạo điều hành, Chính phủ đã ban hành 22 nghị quyết; Thủ tướng ban hành 12 chỉ thị, quyết định, công điện; đồng thời chủ trì nhiều hội nghị trực tuyến kết hợp trực tiếp với các địa phương, doanh nghiệp, triển khai các nhiệm vụ cụ thể, quyết liệt tháo gỡ khó khăn.

Ngày 3/4/2023, Thủ tướng đã ký Quyết định số 338/QĐ-TTg phê duyệt Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030", trong đó đặt mục tiêu đến năm 2025 phải hoàn thành 100.000 căn và đến 2030 là ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội.

Theo báo cáo Bộ Xây dựng, đến nay, cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí với tổng diện tích 9.737 ha đất dành cho nhà ở xã hội. Hầu hết các địa phương đều bố trí quỹ đất tại vị trí thuận lợi. Toàn quốc hiện có 679 dự án được triển khai với tổng quy mô 623.051 căn (trong đó 108 dự án đã hoàn thành với 73.075 căn, 571 dự án đang triển khai với khoảng 550.000 căn). Riêng trong 5 tháng đầu năm 2025, đã hoàn thành 22.649 căn và khởi công thêm 21 dự án mới với quy mô 20.428 căn.

Thủ tướng đánh giá, mặc dù còn khó khăn, nhưng tiến trình triển khai được thực hiện nghiêm túc, đặc biệt là sự vào cuộc tích cực của Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an… Thủ tướng khẳng định, nhà ở xã hội không thể nằm ở nơi "khỉ ho cò gáy", đất "đầu thừa đuôi thẹo", mà phải được đầu tư đầy đủ về hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông, dịch vụ xã hội, y tế, giáo dục, văn hóa.

Tuy vậy, công tác triển khai vẫn gặp nhiều vướng mắc, nổi bật là thể chế và thủ tục hành chính còn rườm rà, kéo dài.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng tại Hội nghị toàn quốc ngày 6/3/2025 về tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, các cơ quan đã trình Chính phủ đề xuất Bộ Chính trị, Quốc hội thông qua 6 cơ chế, chính sách đặc thù để xử lý ngay các vướng mắc của các dự án nhà ở xã hội.

Sau đó, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, ngay tại đợt 1 kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV. Chính phủ cũng đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết này.

Theo Thủ tướng, Nghị quyết của Quốc hội có nhiều nội dung mang tính đột phá, như thành lập Quỹ nhà ở quốc gia; mở rộng đối tượng thuê nhà ở xã hội là doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội để bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của mình. Điều này giúp họ yên tâm công tác, bao gồm cả công nhân, lao động người nước ngoài.

Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính: giao chủ đầu tư không qua đấu thầu, bỏ yêu cầu lập nhiệm vụ quy hoạch chi tiết, miễn thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định giá, miễn giấy phép xây dựng, lồng ghép thủ tục hành chính. Bộ Xây dựng ước tính có thể rút ngắn ít nhất 350 ngày cho một dự án.

Ngoài ra, Nghị quyết giao UBND cấp tỉnh bổ sung quy định điều kiện được hưởng chính sách nhà ở xã hội đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi việc tổ chức, sắp xếp lại đơn vị hành chính.

Thủ tướng khẳng định, Nghị quyết số 201/2025/QH15 đã tháo gỡ được các điểm nghẽn thể chế, tạo xung lực mới cho phát triển nhà ở xã hội. Tuy nhiên, để chính sách đi vào cuộc sống, cần sự thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo từ cấp ủy và người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu thảo luận, thống nhất các nhiệm vụ, giải pháp để triển khai ngay Nghị quyết, không để chậm trễ. Đồng thời, cần rà soát, kiểm đếm lại tiến độ thực hiện các nhiệm vụ đã giao cho bộ, ngành, địa phương; nhận diện rõ việc nào làm tốt, việc nào chưa tốt; đánh giá kết quả 5 tháng đầu năm và xác định lộ trình đến cuối năm 2025.

Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu các đại biểu đề xuất giải pháp trên tinh thần 6 rõ: "Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ kết quả" để bảo đảm triển khai hiệu quả.

Trang Mai