Quản lý nhà máy điện hạt nhân theo thứ tự các giai đoạn trong vòng đời nhà máy

Công khai, minh bạch về an toàn bức xạ, an toàn và an ninh hạt nhân

Báo cáo một số vấn đề lớn trong việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) tại Phiên họp thứ 46 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 4/6, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nêu rõ, dự thảo Luật đã được rà soát, thể chế hóa chủ trương của Đảng, bám sát quan điểm, mục đích; lược bỏ các nội dung không phù hợp; đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư, kinh doanh.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy. (Ảnh: DUY LINH)

Để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, các cơ quan đã nghiên cứu và nhất trí chuyển một số nội dung quy định về thẩm quyền quyết định, phê duyệt chủ trương đầu tư dự án sang dự án Luật sửa đổi một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đang được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.

Đồng thời, phối hợp chặt chẽ trong việc rà soát, hoàn thiện các nội dung liên quan về quy định tại dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp (về ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân), dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch (về quy hoạch bảo vệ môi trường, quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử).

Về một số nội dung cụ thể, Chủ nhiệm Lê Quang Huy cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã bổ sung nội dung về sự tham gia giám sát của cộng đồng, bảo đảm thông tin công khai, minh bạch về an toàn bức xạ, an toàn và an ninh hạt nhân tại khu vực có hoạt động năng lượng nguyên tử; trách nhiệm giải trình của cơ quan quản lý nhà nước trong xử lý sự cố bức xạ và hạt nhân.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành nội dung phiên họp. (Ảnh: DUY LINH)

Dự thảo cũng chỉnh lý quy định về quản lý nhà nước trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân quốc gia. Theo đó, quy định Chính phủ phân công một cơ quan làm đầu mối giúp quản lý nhà nước trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử (cơ quan pháp quy hạt nhân), bảo đảm phù hợp với thể chế chính trị-hành chính quốc gia và thông lệ quốc tế.

Cơ quan pháp quy hạt nhân phải có cơ quan chuyên môn (cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân quốc gia) chịu trách nhiệm xuyên suốt và tham mưu, giúp quản lý nhà nước về an toàn bức xạ, an toàn, an ninh hạt nhân, thanh sát hạt nhân và các chức năng, nhiệm vụ khác theo quy định của Luật này và pháp luật khác có liên quan; được ủy quyền thực hiện một số nhiệm vụ đặc thù về an toàn bức xạ, an toàn và an ninh hạt nhân trong trường hợp cần thiết.

Bổ sung quy định về địa điểm chôn cất chất thải phóng xạ

Về chất thải phóng xạ, nguồn phóng xạ đã qua sử dụng và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về địa điểm của cơ sở quốc gia lưu giữ, xử lý, chôn cất chất thải phóng xạ, nguồn phóng xạ đã qua sử dụng và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng; địa điểm của cơ sở cấp tỉnh lưu giữ, xử lý, chôn cất tập trung chất thải phóng xạ.

Cơ quan ở trung ương làm đầu mối thực hiện quản lý nhà nước trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử tổ chức xây dựng nội dung quy hoạch về địa điểm của cơ sở quốc gia lưu giữ, xử lý, chôn cất chất thải phóng xạ, nguồn phóng xạ đã qua sử dụng và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng để tích hợp vào quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia.

Các đại biểu dự phiên họp. (Ảnh: DUY LINH)

Về nhà máy điện hạt nhân, dự thảo Luật được chỉnh lý theo hướng quy định rõ việc quản lý nhà máy điện hạt nhân theo thứ tự các giai đoạn trong vòng đời nhà máy, bao gồm từ phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt địa điểm, quyết định đầu tư dự án, phê duyệt thiết kế, chế tạo và xây dựng, cấp giấy phép vận hành thử, cấp giấy phép vận hành chính thức cho đến cấp giấy phép chấm dứt hoạt động.

“Mỗi giai đoạn đều được quy định cụ thể về trách nhiệm của chủ đầu tư, tổ chức vận hành; yêu cầu đối với hồ sơ; điều kiện phê duyệt và cấp phép”, Chủ nhiệm Lê Quang Huy nêu rõ.

Các quy định trong dự thảo Luật đã được nghiên cứu, xem xét và bao hàm đầy đủ các điều kiện đặc thù khi triển khai xây dựng nhà máy điện hạt nhân theo các hình thức khác nhau như hợp đồng EPC, chìa khóa trao tay, hoặc phương án Việt Nam tự thực hiện thiết kế; bảo đảm trách nhiệm của cơ quan pháp quy hạt nhân trong việc thẩm định, cấp phép, thanh tra, kiểm tra, giám sát, thanh sát hạt nhân đối với các hoạt động liên quan đến nhà máy điện hạt nhân.

VĂN TOẢN