TP.HCM khẩn trương rà soát quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị kết nối Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu

Tại cuộc họp, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên - Trưởng Ban Chỉ đạo đã đánh giá cao công tác chuẩn bị của cơ quan thường trực cùng các đơn vị tham mưu. Ông ghi nhận sự kỹ lưỡng, bài bản trong việc xây dựng tài liệu, nội dung phục vụ cuộc họp, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao và tầm nhìn chiến lược trong công tác quy hoạch giao thông đô thị.

Ban Thường vụ Thành ủy và Ban Chỉ đạo đã thống nhất nhận thức rõ về trách nhiệm chính trị, thời cơ và thách thức hiện nay. Trong đó, mục tiêu hoàn thành mạng lưới đường sắt đô thị tại TP.HCM vào năm 2035 được xác định là một nhiệm vụ đột phá, mang tính chiến lược lâu dài.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên - Trưởng Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM. Ảnh: X.A.

Trong bối cảnh mới, khi các tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu đang trong lộ trình hợp nhất vào TP.HCM, vùng Đông Nam Bộ dự kiến sẽ chỉ còn ba đơn vị hành chính: TP.HCM, Đồng Nai và Tây Ninh.

Diễn biến này mở ra cơ hội quan trọng để tái cấu trúc hạ tầng đô thị với quy mô và tư duy hiện đại, phù hợp với vai trò đầu tàu của TP.HCM trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Ban Chỉ đạo giao Đảng ủy UBND TP.HCM chỉ đạo UBND TP.HCM khẩn trương rà soát lại quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị theo mô hình mới, gắn với tầm nhìn dài hạn trong bối cảnh mở rộng địa giới hành chính. Việc rà soát này là cơ sở quan trọng để điều chỉnh các quy hoạch tổng thể, bao gồm cả không gian ngầm đô thị.

Song song đó, TP.HCM cần chủ động phối hợp cùng các bộ, ngành Trung ương, Quốc hội và các địa phương liên quan nhằm xây dựng, hoàn thiện hệ thống thể chế, cơ chế và chính sách đặc thù, đặc biệt là những nội dung thuộc Nghị quyết số 188 của Quốc hội để trình HĐND TP.HCM xem xét thông qua.

Các chính sách cụ thể có thể bao gồm quy trình lập, thẩm định và phê duyệt các phương án tuyến đường sắt, quy hoạch các khu đô thị định hướng phát triển theo giao thông công cộng (TOD), cùng các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật và điều chỉnh sử dụng đất tương ứng.

Ban Chỉ đạo yêu cầu xây dựng ngay phương án huy động nguồn vốn cho hệ thống đường sắt đô thị. Các mô hình quỹ đầu tư riêng và các phương thức tài chính đa dạng như đối tác công tư (PPP), vốn ngoài ngân sách... cần được nghiên cứu kỹ lưỡng để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn và giảm áp lực ngân sách nhà nước.

Đồng thời, UBND TP.HCM cần chủ động phối hợp với Thường trực HĐND TP.HCM để bố trí vốn đầu tư công trung hạn các giai đoạn 2026 - 2030 và 2031 - 2035, đảm bảo phù hợp với tiến độ triển khai dự án.

Bên cạnh các vấn đề quy hoạch và đầu tư, mô hình quản lý, vận hành hệ thống đường sắt đô thị cũng cần được nghiên cứu một cách khoa học, thực tiễn và hiện đại. Trong đó, các mô hình quốc tế thành công như việc chuyển giao quyền đầu tư, vận hành cho doanh nghiệp tư nhân thay vì cơ quan công lập sẽ là hướng tiếp cận đáng cân nhắc nhằm nâng cao hiệu quả quản trị và vận hành.

Giải phóng mặt bằng và công tác bồi thường, tái định cư được xác định là một khâu then chốt, có tính chất quyết định đến tiến độ thi công các tuyến đường sắt đô thị. Ban Chỉ đạo yêu cầu sớm thành lập tổ chức chuyên trách, đủ thẩm quyền để thực hiện nhiệm vụ này trong bối cảnh không còn cấp huyện sau khi triển khai chính quyền đô thị hai cấp.

Phương châm thực hiện là “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền. Mục tiêu đề ra là đến năm 2028, cơ bản hoàn thành và bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch phục vụ thi công.

Ban Chỉ đạo cũng nhấn mạnh nguyên tắc công khai, minh bạch trong quá trình thực hiện, gắn với việc xây dựng các chính sách đền bù và tái định cư hợp lý, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân bị ảnh hưởng để tạo sự đồng thuận cao trong cộng đồng.

NH