Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ: Việc Ukraine gia nhập NATO 'không thực tế', không có viện trợ mới

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tham dự một cuộc họp về Ukraine ở Brussels, Bỉ hôm 12/2. Ảnh: CNN.

Trong bài phát biểu trước cuộc họp của Nhóm Liên hệ Quốc phòng Ukraine hôm 12/2, ông Hegseth cũng nói rằng quân đội châu Âu nên là lực lượng chính bảo vệ Ukraine thời hậu chiến – trong khi quân đội Mỹ sẽ không tham gia, ông nói thêm.

“Mỹ không tin rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine là kết quả thực tế của một giải pháp thương lượng”, ông nói, thêm rằng bất kỳ đảm bảo an ninh nào được đưa ra cho Ukraine “phải được hỗ trợ bởi quân đội có năng lực của châu Âu và ngoài châu Âu”.

Ông nói: “Nói rõ hơn, như một phần của bất kỳ đảm bảo an ninh nào, quân đội Mỹ sẽ không được triển khai tới Ukraine”.

Ông Hegseth cũng nói rằng đề xuất quay trở lại hiện trạng biên giới trước năm 2014 của Ukraine “là một mục tiêu phi thực tế”.

Nhiều đồng minh NATO thực sự đồng ý với ông Hegseth rằng việc lấy lại Crimea từ Nga là không thực tế, và ngay cả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng không lấy điều này ra làm tiền đề cho các cuộc đàm phán hòa bình. Một quan chức NATO cho biết sẽ đáng lo ngại hơn nếu ông Hegseth nói rằng việc quay trở lại biên giới trước năm 2022 của Ukraine là không thực tế.

Những bình luận mới của ông Hegseth chắc chắn sẽ khiến ông Zelensky lo ngại. Trước đó trong tuần, ông Zelensky đã nói rằng chỉ riêng châu Âu không thể cung cấp những đảm bảo an ninh có ý nghĩa cho Ukraine nếu không có sự lãnh đạo của Mỹ. Ông cũng nhấn mạnh rằng việc nước ông gia nhập NATO là cách duy nhất để ngăn chặn Nga tiến hành các cuộc tấn công mới trong tương lai.

Vài giờ sau khi ông Hegseth phát biểu, Tổng thống Donald Trump thông báo ông đã nói chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin vào sáng 12/2, giờ Mỹ. Ông Trump cho biết hai bên đã đồng ý hợp tác “rất chặt chẽ” với nhau và bắt đầu đàm phán “ngay lập tức” về việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

Ông Trump đã nói chuyện với ông Zelensky ngay sau khi tắt điện thoại với ông Putin.

Cuối chiều 12/2, ông Trump cho biết ông đồng tình với ông Hegseth và không “nghĩ rằng việc Ukraine gia nhập NATO là thực tế”.

“Tôi không nghĩ việc có nó là thực tế. Cá nhân tôi biết rằng Bộ trưởng Quốc phòng mới của chúng ta rất xuất sắc. Pete đã đưa ra một tuyên bố hôm nay rằng anh ấy nghĩ điều đó khó xảy ra hoặc không thực tế. Tôi nghĩ có lẽ điều đó đúng. Tôi nghĩ rất lâu trước Tổng thống Putin, họ đã nói rằng không đời nào họ cho phép điều đó. Điều này đã diễn ra trong nhiều năm. Họ đã nói từ lâu rằng Ukraine không được gia nhập NATO và tôi thấy ổn với điều đó”, ông Trump nói từ Phòng Bầu dục.

Một quan chức quốc phòng châu Âu nói rằng mặc dù nhiều người trong NATO không tin rằng Ukraine có thể gia nhập liên minh do thực tế chính trị với Nga, nhưng ít nhất họ cũng không nói điều đó một cách công khai - như ông Hegseth đã làm - vì họ muốn tránh tạo cho Nga ý tưởng rằng họ có thể ra lệnh cho các bên.

Không có viện trợ mới của Mỹ cho Ukraine

Cuộc họp của nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine tại trụ sở NATO ở Brussels, Bỉ ngày 12/2. Ảnh: CNN.

Ông Hegseth cũng không công bố bất kỳ khoản viện trợ mới nào của Mỹ cho Ukraine. Ông nói: “Hôm nay chúng tôi cũng có mặt ở đây để bày tỏ một cách trực tiếp và rõ ràng rằng thực tế chiến lược rõ ràng đã ngăn cản Mỹ tập trung vào an ninh của châu Âu”.

Bình luận của ông Hegseth không gây ngạc nhiên cho các đồng minh của Mỹ. NATO và Liên minh châu Âu đã chuẩn bị cho việc Mỹ thoái lui đáng kể khỏi vai trò dẫn đầu mà nước này đã đảm nhiệm kể từ năm 2022 trong việc cung cấp và điều phối viện trợ quân sự cho Ukraine. Đó là lý do tại sao NATO thiết lập cơ chế an ninh riêng để giúp điều phối viện trợ quân sự cho nước này.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey cho biết: “Chúng tôi đã lắng nghe những lo ngại của các bạn về việc tăng cường nỗ lực cho Ukraine và chúng tôi lắng nghe những lo ngại của bạn về việc tăng cường an ninh châu Âu. Chúng tôi đang lắng nghe và sẽ tiếp tục”.

Vương quốc Anh có thể nhanh chóng thay thế Mỹ trở thành đồng minh phương Tây thân cận nhất của Ukraine. Họ đã chủ trì cuộc họp của Nhóm Liên hệ Quốc phòng Ukraine lần đầu tiên vào thứ Tư và Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov đã đưa ra một bài viết dài về cuộc gặp của ông với ông Healey tại NATO, kèm theo một bức ảnh chụp cặp đôi bắt tay và mỉm cười.

Ngược lại, mô tả của ông Umerov về cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth chỉ gói gọn trong một câu, kèm theo bức ảnh họ đứng cạnh nhau, không bắt tay nhau.

Và Tổng thư ký NATO Mark Rutte trước đó vào thứ Tư đã nói rằng ông “đồng ý” với ông Trump “rằng chúng ta phải cân bằng hỗ trợ an ninh cho Ukraine. Nhưng để thực sự thay đổi quỹ đạo của cuộc xung đột, chúng ta cần phải làm nhiều hơn thế”.

Những bình luận của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ là sự thể hiện rõ ràng nhất về cách chính quyền Trump dự định cố gắng tách mình ra khỏi châu Âu và biến cuộc xung đột Ukraine trở thành một vấn đề hoàn toàn của châu Âu. Đây là chính sách khác biệt hoàn toàn so với cách tiếp cận của chính quyền Biden, vốn coi liên minh xuyên Đại Tây Dương và sự hỗ trợ dành cho Ukraine trở thành trung tâm trong chính sách đối ngoại của Mỹ.

Huyền Chi