Bộ Công Thương nêu giải pháp ứng phó với chính sách thuế quan của Mỹ

Chiều 6/4, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3/2025, Thứ trưởng Công Thương Trương Thanh Hoài đã thông tin về tác động của việc Mỹ công bố mức thuế đối ứng 46% đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam và nêu giải pháp ứng phó.

Các nhóm hàng sẽ chịu tác động lớn nhất từ thuế quan

Thứ trưởng Trương Thanh Hoài cho biết, mức thuế 46% mà Mỹ mới áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam có thể gây tác động đáng kể và đa chiều đến hoạt động xuất khẩu tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong thời gian tới; tạo ra tác động không tốt đối với hoạt động xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế.

Động thái này cũng ảnh hưởng đến phát triển của một số ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, thu hút đầu tư FDI, đầu tư trong nước, cũng như liên quan đến dịch vụ, việc làm của lao động trong nước.

Một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực như máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; máy móc, thiết bị dụng cụ, phụ tùng khác; dệt may, da giày…; phần sản phẩm xuất khẩu vào Mỹ thuộc lĩnh vực chế biến, chế tạo đối mặt nguy cơ giảm kim ngạch xuất khẩu.

Liên quan tới các hợp đồng doanh nghiệp Việt Nam đã ký kết với đối tác Mỹ, thuế quan có thể khiến doanh nghiệp Mỹ xem xét có tiếp tục hợp đồng hay không, cũng như việc ký kết các hợp đồng mới sẽ tương đối khó khăn.

Thứ trưởng Công Thương Trương Thanh Hoài. Ảnh: VGP

Chủ động thích ứng với những điều chỉnh chính sách kinh tế, thương mại của Mỹ

Theo Thứ trưởng, hiện nay Chính phủ đang có những giải pháp tích cực để tiếp xúc với phía Mỹ và có giải pháp làm sao hài hòa cho Việt Nam. Trong thời gian qua, Bộ Công Thương đã chủ động triển khai hàng loạt biện pháp, tăng cường làm việc ở các cấp của Mỹ nhằm làm rõ quan điểm của Việt Nam.

Sau khi Tổng thống Mỹ công bố mức thuế đối ứng, sáng 3/4, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có Công hàm gửi Trưởng Đại diện Thương mại Mỹ đề nghị tạm hoãn quyết định áp thuế trên để trao đổi, tìm giải pháp hài hòa lợi ích cho cả hai bên; đồng thời đề nghị thu xếp cuộc điện đàm trong thời gian sớm nhất để trao đổi, xử lý vấn đề này.

Đặc biệt, tại cuộc điện đàm tối 4/4, Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Donald Trump khẳng định mong muốn tiếp tục tăng cường hợp tác song phương, vì lợi ích hai nước. Việt Nam sẵn sàng trao đổi với Mỹ để đưa mức thuế nhập khẩu về 0% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ; đồng thời đề nghị Mỹ áp dụng mức thuế tương tự đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Đây là bước tiến quan trọng trong quá trình giải quyết vấn đề thuế quan của Mỹ.

Thứ trưởng Trương Thanh Hoài cho biết, trong thời gian tới, thông qua cơ chế đối thoại chính sách của Hội đồng Thương mại và Đầu tư Việt Nam - Mỹ (TIFA), Bộ Công Thương sẽ phối hợp cùng các Bộ ngành liên quan duy trì trao đổi chặt chẽ với các đối tác Mỹ, phối hợp với Mỹ xử lý những vấn đề tồn tại trong quan hệ kinh tế thương mại song phương, cũng như nghiên cứu những khung khổ hợp tác kinh tế, thương mại phù hợp trong tình hình mới phục vụ lợi ích cộng đồng doanh nghiệp hai nước.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ đã lập Tổ công tác tăng cường hợp tác, chủ động thích ứng với điều chỉnh chính sách kinh tế, thương mại của Mỹ, do Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn làm Tổ trưởng Tổ công tác, Bộ trưởng Công Thương làm Tổ phó Tổ công tác, thành viên là lãnh đạo các Bộ ngành liên quan. Bộ Công Thương là cơ quan thường trực của Tổ công tác.

Thời gian tới, Tổ công tác có nhiệm vụ giúp Thủ tướng theo dõi sát diễn biến tình hình thế giới, khu vực, nhất là các điều chỉnh chính sách kinh tế, thương mại của Mỹ để chủ động tham mưu, đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những biện pháp nhằm thích ứng linh hoạt, kịp thời, phù hợp, hiệu quả với tình hình thế giới, khu vực và các điều chỉnh chính sách của Mỹ.

Giải pháp ứng phó cho doanh nghiệp Việt Nam

Lãnh đạo Bộ Công Thương dự báo, trong thời gian tới, xuất khẩu của Việt Nam sẽ gặp nhiều thách thức. Do đó các Bộ, ngành sẽ phối hợp chặt chẽ với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và các doanh nghiệp nước ngoài đang đầu tư kinh doanh tại Việt Nam để thực hiện hiệu quả các giải pháp đề ra, nhằm đạt được sự tăng trưởng xuất khẩu trong năm 2025. Cụ thể, ông Trương Thanh Hoài đề cập đến 7 giải pháp.

Thứ nhất, tận dụng thế mạnh sẵn có của 17 Hiệp định Thương mại tự do với trên 60 quốc gia, vùng lãnh thổ; 70 cơ chế hợp tác kinh tế thương mại song phương.

Thứ hai, đẩy mạnh chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tiếp tục thúc đẩy đàm phán các FTA với các thị trường mới Trung đông, Mỹ Latin, Trung Á và các thị trường mới nổi khác.

Thứ ba, tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác xúc tiến thương mại, và cải thiện cơ sở hạ tầng logistics nhằm giảm chi phí vận chuyển và nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Thứ tư, hỗ trợ nâng cao năng lực của doanh nghiệp sản xuất trong nước, xuất khẩu của Việt Nam đảm bảo sự thích nghi với thị trường và xu hướng phát triển; phải có chính sách quyết liệt hơn với ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ để thúc đẩy phát triển trong nước, đáp ứng với các yêu cầu xuất xứ của các quốc gia.

Thứ năm, cần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp cũng như cảnh báo sớm và xử lý kịp thời với các nguy cơ vụ kiện hoặc vụ việc phòng vệ thương mại nhằm hạn chế thấp nhật mức thiệt hại xảy ra cho Việt Nam.

Thứ sáu, mở rộng hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để cung cấp thông tin thị trường, cơ hội kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp tốt hơn.

Thứ bảy, Bộ Công Thương nhận định, mặc dù phải đối diện với nhiều thách thức, nhưng đây cũng là cơ hội cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng phát triển nhanh nhưng bền vững, xanh hóa, số hóa, dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; thúc đẩy xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả; thúc đẩy mở rộng thị trường, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng; thúc đẩy nội địa hóa; thúc đẩy khai thác thị trường, tài nguyên trong nước.

Đối với doanh nghiệp Việt Nam, để giảm thiểu rủi ro từ các biến động thương mại quốc tế, Thứ trưởng Công Thương khuyến nghị các doanh nghiệp trong nước cần chủ động cập nhật thông tin về thị trường và chính sách thương mại của các quốc gia, để kịp thời điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp.

Trên cơ sở Hiệp định thương mại tự do đã có, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, các doanh nghiệp khai thác hiệu quả các thị trường trọng điểm, thị trường truyền thống, cũng như phát triển các thị trường nhỏ, thị trường ngách và khai mở những thị trường tiềm năng mới.

Nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động và môi trường của các thị trường xuất khẩu, nhằm tăng khả năng cạnh tranh và giảm nguy cơ bị áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại.

Kiểm soát xuất xứ nguyên vật liệu, tuân thủ các quy tắc xuất xứ trong FTA và tránh rủi ro liên quan đến gian lận thương mại. Tăng cường năng lực phòng vệ thương mại, nâng cao nhận thức và khả năng ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại từ nước ngoài, thông qua việc cập nhật thường xuyên thông tin và tham gia các khóa đào tạo liên quan.

“Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt Nam trong nỗ lực xuất khẩu sang thị trường Mỹ, đồng thời tích cực nghiên cứu mở rộng thêm các thị trường xuất khẩu tiềm năng," Thứ trưởng Trương Thanh Hoài khẳng định.

Đỗ Thảo