Biến đổi khí hậu sẽ khiến 2/3 diện tích trồng chuối không thể duy trì vào năm 2080

Nguồn cung chuối toàn cầu đang bị đe dọa do khủng hoảng khí hậu. Ảnh minh họa: Tạp chí Điện tử Sinh thái Nông nghiệp

Điều này được nhìn thấy rõ nhất khi khả năng cao đến năm 2080, 2/3 diện tích trồng chuối ở Mỹ Latinh và Caribe có thể sẽ không còn phù hợp để trồng loại trái cây này.

Cụ thể, theo báo cáo mới của Christian Aid, nhiệt độ tăng cao, thời tiết khắc nghiệt và sâu bệnh liên quan đến khí hậu đang giáng một đòn mạnh vào các nước trồng chuối như Guatemala, Costa Rica và Colombia, qua đó làm giảm năng suất và tàn phá các cộng đồng nông thôn trên khắp khu vực.

Theo ghi nhận, chuối là loại trái cây được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới và là loại cây lương thực quan trọng thứ tư trên toàn cầu, chỉ sau lúa mì, gạo và ngô. Khoảng 80% chuối được trồng trên toàn cầu là để tiêu thụ tại địa phương và hơn 400 triệu người dựa vào loại trái cây này để cung cấp 15% đến 27% lượng calo hàng ngày.

Các chuyên gia ước tính, 80% lượng chuối xuất khẩu cung cấp cho các siêu thị trên toàn thế giới đến từ Mỹ Latinh và Caribe, một trong những khu vực dễ bị ảnh hưởng nhất bởi thời tiết khắc nghiệt và thảm họa khí hậu.

Tuy nhiên, loại cây trồng này đang bị đe dọa bởi khủng hoảng khí hậu do con người gây ra, đe dọa nguồn thực phẩm quan trọng và sinh kế của những cộng đồng.

“Biến đổi khí hậu đã giết chết mùa màng của chúng tôi. Điều này có nghĩa là chúng tôi sẽ không có thu nhập vì chúng tôi không thể bán bất cứ thứ gì. Đồn điền chuối của tôi đang chết dần”, Aurelia Pop Xo, 53 tuổi, một người trồng chuối ở Guatemala chia sẻ với các nhà nghiên cứu của Tổ chức từ thiện cứu trợ Christian Aid cho hay.

Chuối, đặc biệt là chuối cavendish, là loại trái cây khó trồng. Chúng cần nhiệt độ từ 15oC đến 35oC để phát triển mạnh và chỉ cần đủ nước, nhưng không quá nhiều. Loại chuối này nhạy cảm với bão vì trong bão, chuối sẽ bị xé lá, khiến cây khó quang hợp.

Trong hàng trăm giống chuối, chuối cavendish chiếm phần lớn lượng xuất khẩu vì được các tập đoàn trái cây lựa chọn nhờ hương vị thơm ngon, độ cứng và năng suất cao. Song, chính những đặc điểm di truyền này khiến chuối dễ bị ảnh hưởng khi khí hậu thay đổi nhanh chóng.

Khủng hoảng khí hậu gây hại trực tiếp đến điều kiện phát triển và góp phần làm lây lan các bệnh liên quan đến một loại nấm đang tàn phá mùa màng và sinh kế. Cụ thể, nấm lá đen có thể làm giảm khả năng quang hợp của cây chuối tới 80% và loại nấm này phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, khiến chuối có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi lượng mưa thất thường và lũ lụt.

Nhiệt độ tăng cao và các kiểu mưa thay đổi làm xuất hiện loại nấm fusarium tropical race 4, một loại vi khuẩn sống trong đất đang tàn phá toàn bộ các đồn điền chuối cavendish trên khắp thế giới.

Trước tình hình này, Tổ chức từ thiện Christian Aid kêu gọi các quốc gia giàu có gây ô nhiễm, chịu trách nhiệm nhiều nhất cho khủng hoảng khí hậu cần khẩn trương giải quyết nhiên liệu hóa thạch và thực hiện nghĩa vụ cung cấp tài chính, giúp cộng đồng thích nghi với biến đổi khí hậu.

“Chuối không chỉ là loại trái cây được ưa chuộng nhất thế giới, mà còn là thực phẩm thiết yếu của hàng triệu người. Chúng ta cần phải thức tỉnh trước mối nguy hiểm do biến đổi khí hậu gây ra đối với loại cây trồng quan trọng này. Cuộc sống và sinh kế của người nông dân đang bị đe dọa”, Giám đốc chính sách và chiến dịch công cộng của Christian Aid Osai Ojigho cảnh báo.

Đan Lê (Lược dịch từ The Guardian)