Biến đất công thành công trình dân sinh

Đầu năm 2014, tỉnh Bình Dương đã chuyển nơi làm việc của hơn 60 sở ngành, đoàn thể từ trung tâm TP Thủ Dầu Một vào tòa nhà Trung tâm hành chính tỉnh (thành phố mới Bình Dương). Kể từ khi các cơ quan này di dời, đến nay đa phần những trụ sở công chưa sử dụng hết công năng hoặc bỏ trống, gây lãng phí tài sản nhà nước.

Bỏ hoang, lãng phí

Dọc mặt tiền Quốc lộ 13, hiện có khá nhiều trụ sở công bị bỏ hoang như: Cục Hải quan, Cục Thuế, UBND TP Thủ Dầu Một... Trong đó, khu đất của trụ sở UBND TP Thủ Dầu Một cũ nằm ở vị trí đắc địa đã đập bỏ để đấu giá nhưng 10 năm nay vẫn chưa thực hiện được, khiến nhiều người mỗi lần qua lại đều tiếc. Đối với trụ sở của Cục Hải quan và Cục Thuế mới di dời sau và hiện đang được đưa vào danh sách đấu giá năm 2025.

Ghi nhận của phóng viên, hầu hết các trụ sở này dù vẫn đang được khai thác nhưng không sử dụng hết công năng, có những nơi tòa nhà rộng thênh thang song chỉ có vài người làm việc hoặc cũng chỉ là chỗ làm việc của một đơn vị sự nghiệp công lập ở cơ quan đó, nhiều nơi đã có dấu hiệu xuống cấp, dẫn đến lãng phí tài sản nhà nước.

Trụ sở cũ Cục Hải quan Bình Dương đang bỏ trống. Ảnh: THANH THẢO

Theo thống kê của UBND TP Thủ Dầu Một, hiện trên địa bàn có tổng cộng khoảng 93 vị trí đất, với tổng diện tích khoảng 163 ha của các cơ quan hành chính, tổ chức đặc thù và đơn vị sự nghiệp công lập cấp tỉnh.

Đại diện lãnh đạo Phòng Quản lý đô thị TP Thủ Dầu Một cho biết sau khi các đơn vị di dời vào Trung tâm hành chính tỉnh, những trụ sở công được giao lại cho một số đơn vị sự nghiệp công lập hoặc các đơn vị đóng trên địa bàn phường tiếp quản, chỉ có khoảng 5% là không sử dụng do những trụ sở này đã xuống cấp trầm trọng hoặc bị đập bỏ để đấu giá.

Hiện thành phố đã báo cáo tỉnh đề xuất phương án sử dụng hiệu quả nhất đối với những trụ sở này. "Về phương án sắp tới, địa phương cân nhắc chuyển đổi công năng đối với các trụ sở công có chất lượng công trình còn tốt thành trường học, còn nếu nằm kề các trụ sở hiện tại thì mở rộng thêm, việc này tránh thất thoát, lãng phí tài sản nhà nước" - lãnh đạo này thông tin.

Tương tự, tại TP Biên Hòa (tỉnh Đồng Nai) vẫn còn một số khu đất công nằm trong nội đô, ở những phường đông dân cư nhưng bỏ hoang, không sử dụng gây lãng phí và mất mỹ quan đô thị như: Khu đất Hãng dầu (2,2 ha), khu đất của Trung tâm Xúc tiến du lịch tỉnh Đồng Nai (hơn 1 ha) và khu đất ao lục bình tại phường Trung Dũng, khu đất Công ty CP may Đồng Tiến (2,7 ha) tại phường Tân Mai, trụ sở cũ Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, khách sạn 71, rạp Khánh Hưng.

Bà Nguyễn Thị Thanh (ngụ phường Quyết Thắng, TP Biên Hòa) bày tỏ: "Tôi thấy thành phố đang bỏ hoang nhiều khu đất công, dẫn đến tình trạng nhiều hộ dân lấn chiếm, buôn bán tạm bợ, đổ rác, ảnh hưởng đến môi trường. Trong khi đó, thành phố lại đang thiếu cây xanh, công viên, sân chơi, không gian công cộng, chỗ đậu xe… Vì vậy, tôi mong thành phố sớm có kế hoạch khai thác sử dụng các khu đất trên để phục vụ cộng đồng".

Ưu tiên quỹ đất dành cho phúc lợi xã hội

Trước thực trạng đất công bỏ hoang, các địa phương đang nghiên cứu triển khai những phương án nhằm khai thác tốt và hiệu quả nhất. Phòng Quản lý đô thị TP Biên Hòa đã có văn bản đề xuất phương án xây dựng chung cư cao tầng phục vụ tái định cư, nhà ở xã hội kết hợp công viên cây xanh, bãi đỗ xe tại 2 khu đất Hãng dầu và khu đất Công ty CP may Đồng Tiến. Các phương án này không chỉ hướng đến mục tiêu chỉnh trang đô thị mà còn góp phần tăng quỹ đất nhà ở xã hội để bố trí tái định cư cho các dự án trọng điểm trên địa bàn.

Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai đã có văn bản gửi UBND tỉnh đề xuất chỉnh trang 8 khu đất công trên địa bàn TP Biên Hòa thành các bãi đậu xe, công viên công cộng như 2 khu đất cây xanh nằm ngay ngã ba đường Huỳnh Văn Nghệ và đường vào cổng sau nhà hàng Cọ Dầu; khu đất đối diện công viên Dương Tử Giang; khu đất trụ sở cũ của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; khu đất mặt tiền đường Hà Huy Giáp (phường Trung Dũng) và khu đất Trường Trung cấp Mai Linh cũ.

Ngoài ra, Sở Xây dựng cũng kiến nghị UBND tỉnh giao UBND TP Biên Hòa rà soát lại các khu đất công hiện không, chưa sử dụng, sử dụng chưa hiệu quả để đề xuất phương án quản lý, sử dụng, chuyển đổi công năng phù hợp.

Tại Bình Dương, UBND tỉnh cũng như TP Thủ Dầu Một đề xuất định hướng điều chỉnh quy hoạch của các cơ quan công sở bỏ trống nhằm phục vụ công tác bán đấu giá, hoàn thiện đề án khai thác quỹ đất, tạo nguồn thu từ đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh giai đoạn 2024 - 2025 và định hướng đến năm 2030 là 23 vị trí, tổng diện tích hơn 55 ha.

Điều chỉnh quy hoạch công viên cây xanh kết hợp bãi đậu xe là 12 vị trí, với diện tích 4,3 ha; y tế 4 vị trí, diện tích 7,9 ha; giáo dục là 16 vị trí, diện tích gần 21 ha; văn hóa là 6 vị trí, diện tích hơn 46 ha; giữ nguyên hiện trạng để tiếp tục làm trụ sở cơ quan là 20 vị trí, diện tích hơn 27 ha. Ngoài ra, TP Thủ Dầu Một cũng xin chủ trương giao khu đất công nhà hàng Bông Sen cho Công an TP Thủ Dầu Một xây dựng trụ sở Công an phường Phú Cường.

Ông Võ Anh Tuấn, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Bình Dương, cho biết với các trụ sở công, nếu có nhu cầu sử dụng thì vẫn để lại tiếp tục sử dụng. Riêng các đơn vị ngành dọc trung ương đóng trên địa bàn như Cục Hải quan, Cục Thuế hay ngân hàng có nhu cầu để lại cũng phải tính toán cho phù hợp hoặc giao về lại cho địa phương, phương án cuối cùng là phải thực hiện được việc đấu giá một số khu đất trong năm 2025.

Thêm 4 bãi đậu xe công cộng

Chủ tịch UBND TP Biên Hòa Nguyễn Phong An cho biết địa phương đang khẩn trương hoàn thành thêm 4 bãi đậu xe công cộng tạm tại 4 khu đất trống gồm: Khu đất đối diện Trường THPT Ngô Quyền, phường Trung Dũng; khu đất đối diện công viên Dương Tử Giang, phường Tân Mai; khu đất 2 mặt tiền đường Nguyễn Văn Trị và Hoàng Minh Châu, phường Quang Vinh và khu đất Công ty CP may Đồng Tiến cũ.

THANH THẢO - NGUYỄN TUẤN