Bệnh tuyến giáp ngày càng tăng, phòng ngừa thế nào?

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết hình con bướm nằm ở phía trước cổ, giữ vai trò sản xuất hormone giúp điều hòa quá trình trao đổi chất, kiểm soát thân nhiệt, nhịp tim, chu kỳ kinh nguyệt, chức năng thần kinh và cả sự phát triển trí não của trẻ em.

Nhiều trường hợp, người bệnh chỉ phát hiện ra rối loạn tuyến giáp khi đã có biến chứng hoặc đã kéo dài trong nhiều năm.

Ảnh minh họa/ Nguồn Internet

Vì sao bệnh tuyến giáp ngày càng tăng?

Thiếu iod, nguyên nhân truyền thống nhưng vẫn chưa được kiểm soát triệt để

Iod là thành phần không thể thiếu để tổng hợp hormone tuyến giáp. Thiếu iod kéo dài dẫn đến bướu cổ địa phương, suy giáp và chậm phát triển trí tuệ ở trẻ nhỏ. Mặc dù Việt Nam đã có chương trình phòng chống rối loạn do thiếu iod từ những năm 1990, nhưng sau khi Luật bắt buộc sử dụng muối iod bị bãi bỏ vào năm 2005, tỷ lệ người dân sử dụng muối iod giảm đáng kể. Nhiều vùng núi, vùng sâu vùng xa vẫn ghi nhận tình trạng thiếu iod tái diễn.

Ô nhiễm môi trường và hóa chất độc hại

Các hóa chất công nghiệp, thuốc trừ sâu, kim loại nặng và chất bảo quản thực phẩm có thể ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến giáp. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa phơi nhiễm lâu dài với các chất này và sự rối loạn hormone tuyến giáp, thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp.

Căng thẳng tâm lý và lối sống hiện đại

Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến trục nội tiết (hypothalamus – tuyến yên – tuyến giáp), từ đó gây ra những rối loạn chức năng tuyến giáp. Ngoài ra, chế độ ăn thiếu vi chất, thức khuya thường xuyên, dùng thực phẩm công nghiệp, thiếu vận động cũng góp phần làm suy yếu hệ thống nội tiết nói chung.

Phòng ngừa bệnh tuyến giáp

Sử dụng muối iod đúng cách

Nên sử dụng muối iod trong chế biến hàng ngày, đặc biệt quan trọng với phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú và trẻ nhỏ. Cần lưu ý rằng iod dễ bay hơi khi nấu ăn ở nhiệt độ cao, nên chỉ thêm muối iod vào giai đoạn cuối của quá trình nấu.

Khám sức khỏe định kỳ và theo dõi những dấu hiệu bất thường

Một số dấu hiệu cần đặc biệt lưu ý: mệt mỏi không rõ nguyên nhân, thay đổi cân nặng bất thường, rối loạn kinh nguyệt, hồi hộp, run tay, rụng tóc nhiều, sờ thấy có khối ở cổ… Khi thấy các dấu hiệu này, cần đi khám và xét nghiệm chức năng tuyến giáp.

Ăn uống và sinh hoạt hợp lý

Tăng cường rau xanh, hải sản, rong biển (nguồn cung iod tự nhiên).

Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, nhiều đường hoặc chất béo chuyển hóa.

Vận động thể chất đều đặn.

Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng bằng thiền, yoga, đi bộ…

Không tự ý dùng thuốc

Việc tự ý sử dụng hormone tuyến giáp, thuốc nam không rõ nguồn gốc, hoặc ngưng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị và tái khám đúng hẹn.

Trương Hiền