Bệnh nhân lũ lượt nhập viện vì ngộ độc rượu, cách nhận biết methanol phòng ngộ độc

Các ca bệnh ngộ độc rượu đều rất nặng, hôn mê, có tổn thương não, nồng độ cồn methanol trong máu rất cao và đã có trường hợp tử vong.

Ghi nhận tại BV Bạch Mai, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết, đáng báo động nhất là vụ ngộ độc rượu tại Thái Bình. Cách đây 4 ngày, 7 người đã cùng uống loại rượu mà kết quả xét nghiệm phần rượu còn lại cho thấy có tới 58% là methanol - tức là cồn công nghiệp, chỉ có 1% là ethanol - rượu thông thường.

Như vậy là đây là một loại rượu “rởm” được tạo ra từ cồn công nghiệp đã pha loãng một phần. Trong số những người này có bệnh nhân vẫn đang hôn mê, phải lọc máu cấp cứu, dùng thuốc giải độc, tiên lượng rất nặng.

Hay như trường hợp bệnh nhân nữ 59 tuổi, nơi ở và nơi uống rượu ở TP. Hồ Chí Minh, khi ra miền Bắc đêm 31/01 thì biểu hiện ngộ độc ngay sau khi máy bay hạ cánh, sau đó chuyển sang hôn mê, tụt huyết áp, nồng độ methanol trong máu 171mg/dL. Bệnh nhân đang được điều trị, tiên lượng cũng rất nặng.

Trung tâm Chống độc cũng đã thông báo cho cơ quan chức năng để phối hợp với địa phương nơi xảy ra ngộ độc truy xuất nguồn rượu gây ngộ độc để xử lý.

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân ngộ độc methanol điều trị tại Trung tâm Chống độc.

Theo Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, từ đầu năm 2023 đến nay, theo báo cáo của Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, Khoa hồi sức cấp cứu của bệnh viện đa khoa một số tỉnh/thành phố đã ghi nhận nhiều trường hợp phải cấp cứu có liên quan đến việc sử dụng rượu không đảm bảo an toàn, rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ, rượu có hàm lượng methanol cao, trong đó đã có ca tử vong.

Trước tình hình trên, Cục An toàn thực phẩm đã đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng, tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ ngộ độc rượu, ngộ độc methanol, đặc biệt là với các đối tượng có tiền sử nghiện rượu; cấp cứu, điều trị kịp thời để tránh các diễn biến xấu đối với sức khỏe bệnh nhân...

Bên cạnh đó, Cục cũng yêu cầu tăng cường thông tin, truyền thông và hướng dẫn người dân nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo đảm an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh rượu, không lạm dụng rượu và bảo đảm an toàn khi lựa chọn, sử dụng rượu;

Tuyệt đối không sử dụng các loại động, thực vật lạ, không rõ chủng loại, nguồn gốc để ngâm rượu uống, không uống rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc không có nhãn mác bán trôi nổi trên thị trường.

Nhận biết hóa chất cồn nghiệp methanol và cách phòng tránh ngộ độc rượu

TS.BS. Nguyễn Trung Nguyên cho biết: “Về nhận diện, methanol rất giống với rượu ethanol thông thường, thậm chí còn ngọt, dễ uống hơn. Khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ bị nhầm lẫn.

Tuy nhiên, khoảng 1-2 ngày sau uống, bệnh nhân sẽ có biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa (do có quá nhiều axit formic được chuyển thành từ methanol), co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp này đã tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, ở trong tình trạng nguy kịch”.

Cũng theo chuyên gia chống độc, khi bệnh nhân đã uống phải rượu chứa cồn công nghiệp methanol nhưng lại uống tiếp các bữa rượu thông thường thì do hiện tượng ethanol làm trì hoãn việc gây độc của methanol, sẽ không thể biết lúc nào tình trạng ngộ độc methanol mới phát tác, và chắc chắn sẽ bị ngộ độc.

Vấn đề khó là khi tình trạng ngộ độc xuất hiện chậm sau nhiều ngày thì rất dễ nhầm với nhiều bệnh lý khác như bệnh mắt, bệnh khó thở, tai biến mạch não,… dẫn tới bị bỏ sót và chữa muộn, chữa không đúng, dẫn tới tử vong hoặc di chứng mù, hôn mê đáng tiếc.

Để phòng tránh ngộ độc cồn công nghiệp methanol thì đầu tiên theo TS. Nguyên là khâu quản lý hóa chất. Do methanol là hóa chất nhập khẩu hoặc sản xuất công nghiệp lớn, nhưng đã bị “tuồn” ra ngoài vào tay kẻ xấu, thậm chí nhiều công ty sản xuất kinh doanh không chính đáng. Đây chính là công việc của các cơ quan chức năng.

Thứ hai, người dân nên hạn chế uống rượu tối đa và khi mua rượu uống hoặc mua cồn sát trùng cần chọn các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có đảm bảo, thông tin trên nhãn mác cụ thể, rõ ràng và đầy đủ về các thành phần, công dụng và thông tin nhà sản xuất.

Dương Hải