Bắt nhịp phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 lan tỏa mạnh mẽ, hoạt động khoa học, công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST) tại tỉnh Hòa Bình có nhiều chuyển biến tích cực. Những nỗ lực này không chỉ đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, mà còn trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội bền vững.

Từ đầu tư hệ thống máy móc cải tiến quy trình sản xuất, sản phẩm mật ong rừng Hợp Tiến của Hợp tác xã Green Life, xã Hợp Tiến (Kim Bôi) là nông sản chế biến được xuất khẩu sang thị trường Vương quốc Anh.

Năm 2024, tỉnh Hòa Bình đạt được nhiều kết quả nổi bật trong lĩnh vực KHCN và ĐMST. Tỷ trọng năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đạt 40%, chỉ số ĐMST cấp địa phương (PII) đứng thứ 44 toàn quốc. Hạ tầng công nghệ thông tin tiếp tục được đầu tư mạnh mẽ với 100% xã được phủ sóng internet băng rộng cáp quang, tỷ lệ phủ sóng di động 4G đạt trên 96% diện tích và khu dân cư. Tỷ lệ nộp hồ sơ trực tuyến đạt trên 85%; chỉ số phục vụ người dân và doanh nghiệp thuộc nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước; chỉ số chuyển đổi số xếp thứ 42 cả nước...

Theo đồng chí Bùi Đức Nam, Giám đốc Sở KH&CN, trong năm vừa qua, công tác quản lý nhà nước về KHCN tiếp tục được thực hiện hiệu quả. Sở đã chủ động, tích cực tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh xây dựng, ban hành nhiều cơ chế, chính sách, đồng thời ban hành các văn bản để tổ chức thực hiện, thúc đẩy phát triển KHCN và ĐMST. Triển khai hiệu quả Đề án số 04-ĐA/TU, ngày 11/10/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về "Phát triển KHCN và ĐMST gắn với đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, giai đoạn 2021 - 2025”. Những nhiệm vụ về KHCN đã được phê duyệt có sự đổi mới về nội dung nghiên cứu phù hợp với tình hình cụ thể tại địa phương, sau nghiệm thu kết thúc đã bàn giao cho các sở, ngành để triển khai, ứng dụng vào thực tiễn; tập trung nghiên cứu, cho ý kiến về công nghệ, hỗ trợ doanh nghiệp lựa chọn thiết bị công nghệ tiên tiến, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Hoạt động sáng kiến, sáng tạo được phát huy; đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, 97,7% hồ sơ thủ tục hành chính được giải quyết sớm hạn…

Những năm gần đây, việc thu hút, sử dụng nguồn lực đầu tư phát triển KHCN và ĐMST được quan tâm, đẩy mạnh. Toàn tỉnh có 21 doanh nghiệp thành lập Quỹ KHCN với nhiều lĩnh vực hoạt động đa dạng, 15 tổ chức KHCN, 10 doanh nghiệp KHCN, nguồn nhân lực trong tổ chức KHCN không ngừng tăng. Tỉnh cũng ban hành nhiều cơ chế, chính sách thúc đẩy hoạt động KHCN và ĐMST, chuyển đổi số với doanh nghiệp…

Ở các địa phương, việc ứng dụng KHCN và ĐMST trong sản xuất, kinh doanh đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Điển hình như Công ty TNHH Nhưng Vần (Lạc Sơn) từng bước khẳng định vị thế bằng sản phẩm tinh bột nghệ chất lượng cao được sản xuất trên dây chuyền công nghệ hiện đại. Năm 2024, sản phẩm của công ty đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao và là một trong những sản phẩm xuất khẩu nổi bật của tỉnh. Không ngừng phát triển, công ty tập trung đầu tư máy móc, áp dụng hiệu quả tiến bộ khoa học kỹ thuật, liên kết với Trường Đại học Y Hà Nội nghiên cứu chiết xuất và cho ra đời sản phẩm tinh dầu nghệ nguyên chất. Hiện nay, với sự hỗ trợ của Sở KH&CN cùng các cơ quan chức năng và cấp ủy, chính quyền các cấp, công ty tiếp tục xúc tiến thương mại, hoàn thiện các thủ tục hồ sơ năng lực để xuất khẩu sản phẩm sang các nước: Canada, Hoa Kỳ, Đức, Hà Lan, Nhật Bản…

Bên cạnh đó, tập trung ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, sử dụng giống mới trong sản xuất, tận dụng lợi thế về địa lý, môi trường, nhân lực… giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống. Không ít mô hình có giá trị kinh tế cao như: trồng nho Hạ đen, trồng cây Bình vôi giống mới; tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận Mía tím Tân Lạc, Dê Đà Bắc... Nhiệm vụ KHCN cấp quốc gia chủ yếu tập trung vào lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi. Đầu tư nguồn lực đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm đặc sản, thế mạnh của địa phương. Cùng với đó, hoạt động ươm tạo, hỗ trợ doanh nghiệp, tổ chức KHCN ngoài công lập cũng được đẩy mạnh; các đơn vị chủ động nghiên cứu, đổi mới, phát triển công nghệ, khởi nghiệp ĐMST bằng nguồn vốn của doanh nghiệp, từng bước làm chủ công nghệ, kỹ thuật tiên tiến…

Xác định rõ ý nghĩa đặc biệt quan trọng của Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia, tỉnh Hòa Bình đã bắt nhịp tinh thần đổi mới; thành lập Ban Chỉ đạo phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số tỉnh, đồng thời xây dựng Chương trình hành động số 33-CTr/TU, kế hoạch triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW với các chỉ tiêu bám sát chỉ đạo của Trung ương.

Với nền tảng là những kết quả nổi bật đã đạt được, Hòa Bình từng bước khẳng định vị thế trong công cuộc phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số. Thời gian tới, tỉnh tiếp tục xác định KHCN và ĐMST là "chìa khóa” mở ra cánh cửa phát triển toàn diện, bền vững, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Ngọc Ngân