Bất động sản kỳ vọng đón chu kỳ tăng trưởng mới

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh.

Năm 2024, thị trường nhà ở đón nhận tín hiệu tích cực bởi sự ra đời và có hiệu lực sớm của ba sắc luật liên quan, gồm Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh bất động sản 2023. Bộ Xây dựng là cơ quan soạn thảo Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản mới, Thứ trưởng có thể chia sẻ ý nghĩa của hành lang pháp lý mới đối với lĩnh vực nhà ở hiện nay?

Sự ra đời của ba sắc luật là dấu mốc quan trọng hoàn thiện hành lang pháp lý đối với lĩnh vực nhà ở và thị trường bất động sản cũng như tác động đến các ngành kinh tế khác.

Đối với lĩnh vực nhà ở, Luật Nhà ở 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành đã quy định cụ thể các bước thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, giúp các doanh nghiệp nắm được quy trình chuẩn nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí thực hiện dự án (trước đây, quy trình này được quy định tản mát tại nhiều luật khác nhau: Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Xây dựng…).

Luật cũng quy định cụ thể các hình thức huy động vốn để thực hiện dự án, trách nhiệm của Nhà nước trong việc đặt hàng hoặc mua nhà ở thương mại làm nhà ở phục vụ tái định cư, quy định cụ thể về chính sách cải tạo, xây dựng lại chung cư.

Đặc biệt, Luật Nhà ở 2023 và văn bản hướng dẫn có những chính sách vượt trội về phát triển nhà ở xã hội, như mở rộng nguồn lực xã hội, mở rộng đối tượng và điều kiện cho người mua nhà ở xã hội, ưu đãi chủ đầu tư như miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích đất của dự án, không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất..; được dành tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong dự án để đầu tư, kinh doanh công trình thương mại dịch vụ hoặc nhà ở thương mại...

Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực đồng thời với Luật Nhà ở sẽ tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho thị trường bất động sản, thu hút thêm nguồn lực đầu tư ngoài xã hội vào lĩnh vực này, thúc đẩy thị trường phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Cụ thể, luật này sửa đổi, bổ sung quy định cụ thể hơn về các loại bất động sản, dự án bất động sản đưa vào kinh doanh; sửa đổi, bổ sung quy định về công khai thông tin bất động sản đưa vào kinh doanh nhằm nâng cao tính minh bạch, an toàn, lành mạnh của hoạt động kinh doanh bất động sản; luật hóa một số quy định về điều kiện đối với tổ chức, cá nhân khi kinh doanh bất động sản…

Luật cũng bổ sung quy định về các loại nhà ở, công trình xây dựng có sẵn và hình thành trong tương lai được đưa vào kinh doanh; bổ sung quy định cấp phép hoạt động cho sàn giao dịch bất động sản, điều kiện hành nghề của môi giới bất động sản...

Thị trường trông đợi Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030 sẽ giúp tăng nguồn cung đối với phân khúc nhà ở có giá thành phù hợp với đại đa số người dân. Xin Thứ trưởng cho biết kết quả thực hiện Đề án và giải pháp thúc đẩy để hoàn thành mục tiêu phát triển nhà xã hội?

Việc chăm lo giải quyết nhà ở cho các đối tượng thu nhập thấp và công nhân tại các khu công nghiệp được cả hệ thống chính trị đặc biệt quan tâm, được Chính phủ và Bộ Xây dựng thể hiện quyết tâm cao trong hàng loạt chính sách về phát triển phân khúc nhà ở này.

Thực tế triển khai Đề án“Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”, đến nay, cả nước có 645 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 581.218 căn.

Trong đó, 96 dự án đã hoàn thành với quy mô 57.652 căn;135 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô 115.630 căn; 414 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 407.936 căn. Riêng năm 2024, cả nước có 28 dự án với quy mô 20.284 căn đã hoàn thành (tăng khoảng 46% so với năm 2023, tương đương khoảng 6.420 căn).

Hiện cả nước đã quy hoạch hơn 1.309 khu đất với 9.756 ha để đầu tư phát triển nhà ở xã hội, trong đó nhiều địa phương dành quỹ đất lớn như TP.HCM, Hà Nội, Đồng Nai, Long An, Hải Phòng…

Đối với Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư, các ngân hàng đã cam kết cấp tín dụng cho vay khoảng trên 4.000 tỷ đồng, doanh số cho vay đạt 2.360 tỷ đồng (2.162 tỷ đồng cho chủ đầu tư vay tại 17 dự án; 198 tỷ đồng cho người mua nhà tại 15 dự án).

Mặc dù đã đạt được những kết quả như trên, tuy nhiên, thời gian qua, việc tăng nguồn cung nhà ở xã hội vẫn chưa được như kỳ vọng là do các địa phương, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến các quy định pháp lý trong việc triển khai thực hiện.

Còn có tâm lý e ngại, chờ đợi các quy định pháp luật mới được ban hành thông thoáng hơn thì mới triển khai. Bên cạnh đó, việc giải ngân nguồn vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng còn chậm so với mong muốn và nhu cầu thực tiễn.

Để thực hiện mục tiêu phát triển nhà ở xã hội được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, đòi hỏi phải có sự quyết tâm rất cao từ các bộ, ngành, đặc biệt là các địa phương cũng như doanh nghiệp.

Thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ có đánh giá toàn diện, tập trung đôn đốc triển khai để làm sao có kết quả tốt hơn, phù hợp với tình hình thực tiễn hơn, phấn đấu hoàn thành mục tiêu 100.000 căn hộ trong năm 2025 đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao.

Thứ trưởng nhận định thế nào về triển vọng thị trường nhà ở - bất động sản trong năm 2025?

Mặc dù vẫn tiềm ẩn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng thị trường bất động sản năm 2025 có rất nhiều điều kiện, cơ hội để tiếp tục đà phục hồi và phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững bởi các yếu tố sau:

Thứ nhất, hệ thống pháp luật về đầu tư, xây dựng nhà ở, đất đai đã được hoàn thiện trong năm 2024 sẽ phát huy hiệu quả trong thực tiễn.

Cụ thể, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023, Luật Đất đai 2024, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn cùng các văn bản quy định chi tiết, Nghị quyết về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất chắc chắn sẽ giúp cho các địa phương, các doanh nghiệp xử lý được các tồn tại, khó khăn, vướng mắc của các dự án bất động sản, đồng thời sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động đầu tư, xây dựng nói chung và thị trường bất động sản nói riêng.

Thứ hai, nguồn vốn cho thị trường bất động sản dần được khơi thông. Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo điều hành linh hoạt trong chính sách tiền tệ; xem xét thực hiện chính sách hoãn nợ, giãn nợ, giảm lãi suất để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; chỉ đạo triển khai gói tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng để cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp.

Thứ ba, công tác phát triển nhà ở xã hội được quan tâm, chú trọng đẩy mạnh. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm, chỉ đạo hết sức quyết liệt các bộ, ngành, địa phương, cùng với đó là sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp để triển khai một cách thống nhất, đồng bộ các giải pháp nhằm hoàn thành mục tiêu đề ra của Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030”, đặt mục tiêu hoàn thành 100.000 căn trong năm 2025.

Thứ tư, công tác tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án bất động sản đang được triển khai thực hiện một cách quyết liệt từ Trung ương tới các địa phương. Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo, Tổ công tác 1435 của Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành đã tháo gỡ cơ bản những khó khăn, vướng mắc về pháp lý cho các dự án bất động sản. Các địa phương đã triển khai nhiều giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải quyết các thủ tục về đầu tư, đất đai để sớm triển khai các dự án mới…

Thứ năm, không chỉ ở khu vực nhà nước mà các doanh nghiệp bất động sản cũng đã chủ động cơ cấu lại nguồn lực đầu tư, cơ cấu lại các phân khúc sản phẩm, điều chỉnh giá cả hợp lý, tiếp tục tập trung thực hiện các dự án đang dang dở và triển khai thêm các dự án mới.

Với sự chỉ đạo thống nhất, xuyên suốt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng với đó là sự vào cuộc tích cực của các bộ, ngành, địa phương và chung tay của doanh nghiệp, người dân, thị trường bất động sản năm 2025 dự báo sẽ có nhiều chuyển biến tích cực hơn nữa và phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững trong thời gian tới.

Hoàng Yến