Bảo tồn di sản UNESCO gắn với phát triển du lịch

Du khách trải nghiệm trà đạo tại Maikoya, Kyoto. Ảnh: THE MAINICHI

Điệu múa Kagura, một di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận vào năm 2016, là biểu tượng của nghệ thuật nghi lễ Shinto. Kagura thường được biểu diễn tại các đền thờ và lễ hội, tái hiện các câu chuyện thần thoại và truyền tải giá trị tâm linh sâu sắc.

Lễ hội Takachiho ở tỉnh Miyazaki thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm nhờ các màn trình diễn Kagura đầy mê hoặc. Tương tự, Lễ hội Hakata Gion Yamakasa ở Fukuoka, cũng được UNESCO công nhận, thu hút hàng chục nghìn lượt khách với hơn 1.000 người tham gia các đội rước Yamakasa cao hơn 10m.

Tại các lễ hội như Takachiho hay đền Keta ở Takaoka, Kagura không chỉ là nghi lễ mà còn là cầu nối văn hóa, thu hút du khách quốc tế đến các vùng nông thôn. Các sự kiện này nhận được hỗ trợ từ chính quyền địa phương để bảo tồn và quảng bá, giúp duy trì di sản đồng thời phát triển du lịch địa phương.

Quốc gia này cũng đang bảo tồn và phát huy Trà đạo (Chanoyu), một di sản phi vật thể khác, thể hiện sự tinh tế và tĩnh lặng của văn hóa Nhật Bản. Các trung tâm như Maikoya ở Kyoto đã phục vụ khoảng 70% du khách quốc tế muốn trải nghiệm trà đạo, từ thưởng thức trà matcha đến tìm hiểu các dụng cụ truyền thống như chawan (chén trà) và chasen (dụng cụ đánh trà).

Theo Tổ chức Du lịch Quốc gia, năm ngoái Nhật Bản đón khoảng 36,3 triệu lượt khách quốc tế, trong đó các hoạt động văn hóa như trà đạo chiếm tỷ lệ đáng kể.

Trong khuôn khổ Expo 2025 Osaka Kansai diễn ra từ tháng 4 - 10, Nhật Bản quảng bá trà đạo thông qua các triển lãm và trình diễn. Sự kiện này dự kiến thu hút 28 triệu lượt khách, với các hoạt động như trà đạo, thư pháp và biểu diễn âm nhạc truyền thống.

Ngoài ra, các chương trình như Trại hè Wonder Summer Tokyo 2025 đã thu hút hàng trăm học sinh quốc tế tham gia các lớp học trà đạo và thư pháp, góp phần giáo dục thế hệ trẻ về di sản Nhật Bản.

Nhật Bản không chỉ tổ chức lễ hội mà còn ứng dụng công nghệ để bảo tồn và quảng bá di sản. Công nghệ thực tế ảo (VR) đang được sử dụng để tái hiện các nghi lễ như Kagura hay quy trình trà đạo, giúp du khách trải nghiệm văn hóa một cách sống động.

Các bảo tàng và trung tâm văn hóa đã đầu tư hàng triệu USD vào công nghệ số hóa, cho phép tái hiện các di sản phi vật thể mà không cần đến trực tiếp địa điểm tổ chức. Cụ thể, các trung tâm như Maikoya sử dụng VR để mang đến trải nghiệm trà đạo ảo, thu hút lượng lớn du khách quốc tế.

Việc kết hợp bảo tồn di sản phi vật thể với du lịch văn hóa mang lại nhiều lợi ích. Các lễ hội như Takachiho hay Expo 2025 nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị di sản, với hàng chục nghìn lượt khách tham gia mỗi năm.

Bên cạnh đó, các hoạt động này tạo ra nguồn thu nhập đáng kể, như 36,3 triệu lượt khách quốc tế năm 2024 đã đóng góp hàng tỷ USD cho nền kinh tế Nhật Bản. Cuối cùng, công nghệ VR và các chương trình giáo dục như Trại hè Wonder Summer giúp di sản trở nên dễ tiếp cận hơn, đặc biệt với thế hệ trẻ.

Từ những nỗ lực bảo tồn Kagura và trà đạo, Nhật Bản đang trở thành hình mẫu toàn cầu về cách kết hợp truyền thống và hiện đại. Từ các điệu múa thần thoại đến những tách trà matcha tinh tế, đất nước này không chỉ gìn giữ di sản mà còn biến chúng thành cầu nối văn hóa, đưa hình ảnh Nhật Bản vươn xa trên thế giới.

PHẠM MINH