Hồi sinh di ảnh 7.000 liệt sĩ: Một hành trình từ trái tim

Lê Quyết Thắng và các thành viên Team Lee đưa tấm ảnh được phục dựng cho một người mẹ có con hy sinh trong chiến tranh - Ảnh: NVCC

Sự thúc giục của con tim

Những ngày này, Lê Quyết Thắng cùng cộng sự đang chạy đua với thời gian để hoàn thành khoảng 100 di ảnh của các liệt sĩ người Quảng Trị. Cách đây không lâu, qua facebook cá nhân, Thắng nhận được tin nhắn từ cán bộ Huyện đoàn Triệu Phong, chia sẻ mong muốn anh cùng thành viên trong nhóm hỗ trợ thân nhân liệt sĩ tại địa phương. Sau khi đọc tin, những cảm xúc ùa về trong Thắng. Quảng Trị chính là nơi ông và người bác của anh mãi mãi nằm lại. Đến nay, hài cốt của ông vẫn chưa được tìm thấy, khiến người thân khắc khoải mong chờ.

Có người thân ngã xuống vì Tổ quốc, Thắng hiểu rất rõ nỗi đau từ vết thương chiến tranh sẽ không ngừng rỉ máu trong tim thân nhân liệt sĩ. Xót xa hơn, một số gia đình không thể có một bức ảnh của người thân đã hy sinh để thờ cúng, tưởng niệm. Trong khi đó, nhiều người khác lại đêm ngày lo âu vì di ảnh liệt sĩ ở nhà bị phai mờ, sờn rách dần theo thời gian.

Những câu chuyện ít ai thấu tỏ ấy chính là động lực thôi thúc Thắng và những người đồng chí hướng nhiều năm nay tình nguyện phục dựng di ảnh các liệt sĩ. Từ những tấm ảnh cũ kỹ, bị mờ theo thời gian, anh đã hồi sinh từng đường nét, tạo màu sắc sống động, biến chúng thành kỷ vật thiêng liêng, giúp hàng nghìn liệt sĩ được “đoàn tụ” với gia đình sau hơn nửa thế kỷ cách xa.

Theo dòng trò chuyện, Thắng kể, cơ duyên đưa mình đến với công việc ý nghĩa này là vào năm 2022, anh nhận được yêu cầu phục dựng di ảnh một liệt sĩ hy sinh ở miền Nam. Bức ảnh mà anh nhận được vẽ bằng máu, do đồng đội của liệt sĩ mang về. Điều khiến Thắng rất xót xa là người liệt sĩ này hy sinh chỉ vài ngày trước khi đất nước hoàn toàn giải phóng.

“Tâm trí tôi không thể rời khỏi tấm ảnh và câu chuyện đó. Tôi tự nhủ mình phải phục dựng một cách hoàn hảo nhất di ảnh của liệt sĩ như một sự “bù đắp”, dẫu muộn màng cho người lính chưa kịp hưởng niềm vui hòa bình”, Thắng bộc bạch.

Ngày hoàn thành bức ảnh, thấy người nhà liệt sĩ rưng rưng đón nhận như gặp lại thân nhân trở về từ quá khứ, cảm xúc trong Thắng lại dâng cao. Anh hiểu, phía sau mỗi tấm ảnh bạc màu thời gian là một câu chuyện, nỗi đau và cả những giấc mơ chưa trọn vẹn. Trên dải đất hình chữ S hôm nay, nhiều gia đình vẫn khắc khoải, mong có một tấm di ảnh của liệt sĩ. Từ sâu thẳm trái tim, Thắng muốn góp phần xoa dịu nỗi chờ mong ấy. Vì thế, anh xây dựng, triển khai dự án phục dựng di ảnh các liệt sĩ - một hành trình từ trái tim.

Gắn kết vì sứ mệnh chung

Việc phục dựng di ảnh liệt sĩ không dễ dàng. Những ngày đầu, Thắng phải mất 6 - 8 tiếng để hoàn thành một bức ảnh. Rất nhiều thử thách đặt ra đối với anh. Thử thách lớn nhất là làm như thế nào để tấm ảnh chuẩn xác từng đường nét, màu sắc, khắc họa được thần thái của người đã hy sinh...

Di ảnh do Lê Quyết Thắng và Team Lee phục dựng khiến thân nhân các liệt sĩ rất xúc động - Ảnh: NVCC

Có những ngày, anh cặm cụi với những bức ảnh mờ phai, sờn rách từ đầu hôm đến tận mờ sáng. Vậy mà, khi chuẩn bị bàn giao, anh phải khựng lại, xin thân nhân liệt sĩ ít ngày nữa để có một tấm ảnh khiến chính mình hài lòng nhất. Kết quả là chàng trai trẻ lại bước vào một đêm trắng khác.

Hiểu những khó khăn trong công việc song Thắng không cho phép mình rút lại tâm nguyện. Một cách cần mẫn, kiên trì, anh nỗ lực phục dựng những bức ảnh không chỉ bằng con mắt, kỹ năng của một người làm nghề lâu năm, bằng sự hỗ trợ của công nghệ... mà bằng cả trái tim.

Tiếng lành đồn xa, hàng ngàn yêu cầu của thân nhân liệt sĩ được chuyển đến Thắng qua điện thoại và facebook cá nhân. Biết mình chỉ dựa vào sức mình thì không đủ, lòng anh nặng trĩu. Trong lúc chưa biết phải làm sao, Thắng rất mừng khi một số người bạn đã liên lạc, đề nghị được hỗ trợ. Giữa năm 2022, Team Lee ra đời. Chỉ trong một tháng sau đó, nhóm đã phục dựng hơn 200 bức ảnh để hướng tới sự kiện kỷ niệm 75 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7.

Từ 6 người ban đầu, hiện nay, Team Lee đã có 17 thành viên. Không còn là những mảnh ghép rời rạc, họ đã trở thành một tập thể gắn kết với sứ mệnh chung là mang hình ảnh các liệt sĩ trở về với gia đình. Công việc mang lại nhiều điều ý nghĩa nhưng cũng lấy đi không ít thời gian, công sức. Nhiều khi, họ phải gác lại chuyện cơm áo hằng ngày để chuyên tâm giúp thân nhân liệt sĩ. Dẫu vậy, không ai trong nhóm kêu ca, phàn nàn. Mỗi lúc mệt mỏi, kiệt sức, nhìn vào những bức di ảnh với ánh mắt, nụ cười tuổi mười tám, đôi mươi, họ lại có thêm động lực để tiếp tục.

Trong 3 năm qua, Team Lee đã phục dựng khoảng 7.000 - 8.000 di ảnh. Mỗi bức ảnh được phục dựng là một câu chuyện khiến những thanh niên cứng cỏi có khi phải rơi nước mắt. Đến giờ, Thắng vẫn nhớ như in lần trao di ảnh liệt sĩ cho một Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Lúc tấm ảnh được mở ra, Mẹ như sững lại, ôm di ảnh vào lòng như thể ôm người con đã mất. Khung cảnh ấy khiến Thắng và các thành viên thấy khóe mắt cay cay.

Lần khác, Team Lee nhận lời đề nghị phục dựng một bức ảnh liệt sĩ thông qua lời miêu tả của người thân bởi gia đình không còn giữ được ảnh gốc. Thành viên trong nhóm phải nhìn lại hình ảnh của những người thân liệt sĩ ở tuổi thanh niên, rồi tái hiện nhân vật qua lời miêu tả và những câu chuyện kể... Hôm trao di ảnh, thấy những đôi mắt đỏ hoe vì xúc động của người thân, thành viên trong nhóm mới an lòng.

Lan tỏa ngọn lửa tri ân

Đến giờ, cái tên Lê Quyết Thắng và Team Lee đã trở nên quen thuộc với nhiều thân nhân liệt sĩ. Câu chuyện về việc làm ý nghĩa của họ được lan truyền với tất cả sự trân trọng. Thế nhưng, Thắng vẫn luôn xem những đóng góp của mình và thành viên trong nhóm còn nhỏ bé.

Hằng ngày phục dựng di ảnh, lắng nghe những câu chuyện, anh cảm nhận sâu sắc tầm vóc, sự hy sinh to lớn của các liệt sĩ. Bản thân anh cũng hiểu rằng, di ảnh mình và nhóm trao tặng chỉ đủ để làm vơi đi một phần nhỏ nỗi đau trong tim thân nhân các liệt sĩ. Đó cũng chính là lý do mà Thắng thường ít nói về những đóng góp của mình.

Lê Quyết Thắng (thứ 3, từ trái sang) cùng một số thành viên Team Lee - Ảnh: NVCC

Điều duy nhất mà Thắng có thể tạm hài lòng là bản thân đã truyền cảm hứng cho nhiều người trẻ khác. Cũng như anh, họ sinh ra, lớn lên trong thời bình, chưa hiểu hết những đau thương, mất mát của chiến tranh. Thế nhưng, khi lắng nghe câu chuyện từ những bức di ảnh, hầu như ai cũng tự nhủ cần sống chậm lại, yêu thương và cống hiến nhiều hơn. Họ biết, mình chính là cầu nối giữa quá khứ và tương lai. Vì vậy, mỗi người cần phải làm một điều gì đó để xứng đáng với cuộc sống đẹp tươi được cha ông đi trước trao tặng.

“Là một người không giỏi ăn nói nhưng tôi vẫn luôn sẵn sàng chia sẻ những câu chuyện mình tai nghe, mắt thấy. Tôi nghĩ lịch sử không chỉ là những con số hay sự kiện khô khan mà là những câu chuyện sống động về sự hy sinh và lòng yêu nước. Câu chuyện ấy tôi bắt gặp hằng ngày qua những tấm di ảnh”, Thắng nói.

Ấp ủ và đang từng ngày làm theo tâm nguyện ấy, Thắng rất vui khi gần đây có nhiều bạn trẻ cũng tình nguyện phục dựng di ảnh của các liệt sĩ. Các đội, nhóm làm công việc tri ân lớp người đi trước bằng những tấm ảnh cũng ra đời ngày càng nhiều. Cùng với nhau, họ đã mang sự an ủi, động viên đến cho rất nhiều gia đình liệt sĩ. Học tập Thắng, họ cùng nhau lan tỏa câu chuyện về đức hy sinh cao cả của các liệt sĩ và người thân cho những người bước tiếp. Cứ thế, những hành trình mới lại bắt đầu, đầy ắp lòng thành kính, sự tri ân.

Nói về tương lai, Thắng chỉ mong bản thân và các thành viên trong nhóm dồi dào sức khỏe để việc phục dựng di ảnh của các liệt sĩ không bị gián đoạn. Khi có vốn quý này, Thắng cùng anh em mới có thể tiếp tục rong ruổi trên những chuyến xe để đến các miền quê trao di ảnh cho thân nhân liệt sĩ.

Nhắc đến địa danh Quảng Trị với tất cả sự thành kính, anh hy vọng có nhiều hơn cơ hội đến mảnh đất này, nơi mà người thân của anh và nhiều liệt sĩ được anh phục dựng di ảnh đã nằm xuống để Tổ quốc nở hoa độc lập, kết trái tự do.

Quang Hiệp