Bánh mì Sài Gòn: Biểu tượng của sự giao thoa Đông – Tây

Bánh mì Sài Gòn là sự kết hợp tinh tế giữa ẩm thực Việt Nam và Pháp. Người Sài Gòn đã sáng tạo bằng cách pha trộn bột gạo vào bột mì để giảm giá thành, làm vỏ bánh mềm hơn, đồng thời thêm các loại nhân đặc trưng như ốp la, xíu mại, heo quay cùng rau củ và gia vị bản địa. Sự dung hợp này không chỉ thể hiện ở nguyên liệu mà còn ở cách thưởng thức tiện lợi, phù hợp với nhịp sống năng động của thành phố. Bánh mì Sài Gòn là biểu tượng của sự giao thoa Đông – Tây, phản ánh khả năng thích ứng và sáng tạo của người Việt.

Bánh mì Sài Gòn

Trong bài phát biểu tại hội thảo khoa học “Bánh Mì Việt Nam - Giá Trị Ẩm Thực Thế Giới, Lan Tỏa Năm Châu”, TS. Đặng Thị Kiều Oanh, Khoa Văn hóa học, Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh, đã nhấn mạnh rằng: “Thực phẩm không chỉ để ăn, mà còn hàm chứa những giá trị văn hóa sâu sắc, tạo nên biểu tượng văn hóa cộng đồng”. Bánh mì Sài Gòn, một món ăn có nguồn gốc từ phương Tây, đã trở thành biểu tượng ẩm thực đặc trưng của Việt Nam, đặc biệt là tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Bánh mì du nhập vào Việt Nam từ nửa cuối thế kỷ XIX, cùng với sự hiện diện của người Pháp. Ban đầu, nó được coi là món ăn “ngoại lai”, nhưng qua quá trình tiếp biến văn hóa, bánh mì đã được Việt hóa để phù hợp với khẩu vị và thói quen ăn uống của người Việt. Từ một món ăn chơi, bánh mì Sài Gòn đã trở thành biểu tượng ẩm thực của thành phố năng động và phồn thịnh bậc nhất miền Nam.

TS. Kiều Oanh cho biết, bánh mì Sài Gòn không chỉ là sản phẩm của sự dung hợp văn hóa Đông - Tây mà còn là minh chứng cho khả năng thích ứng và sáng tạo của người Việt. Bánh mì baguette của Pháp đã được cải biến với vỏ giòn, ruột mềm, kích thước nhỏ gọn, và nhân đa dạng, phong phú, từ thịt nguội, pâté đến các nguyên liệu địa phương như chả cá, xíu mại, và rau củ muối chua. Sự kết hợp này tạo nên hương vị độc đáo, cân bằng giữa ngũ vị (mặn, ngọt, cay, chua, đắng) và ngũ sắc (trắng, xanh, vàng, đỏ, đen).

Bánh mì Huỳnh Hoa

Trên thế giới, bánh mì Việt Nam đã được công nhận rộng rãi. Từ việc xuất hiện trong từ điển Oxford (2011) và Merriam-Webster (2022) đến việc được Google Doodle vinh danh vào năm 2020, bánh mì Việt Nam đã khẳng định vị thế của mình trên bản đồ ẩm thực toàn cầu. Thương hiệu “Bánh mì Việt Nam” không chỉ là niềm tự hào dân tộc mà còn góp phần quan trọng vào việc quảng bá văn hóa và du lịch Việt Nam.

Trong nước, bánh mì đã trở thành đề tài được khai thác trong nhiều lĩnh vực nghệ thuật, từ văn chương, phim ảnh đến âm nhạc và hội họa. Các hoạt động như hội thảo khoa học, lễ hội bánh mì, và các chiến dịch quảng bá đã góp phần nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa và kinh tế của bánh mì. Tuy nhiên, TS. Kiều Oanh cũng chỉ ra rằng, các nghiên cứu chuyên sâu về bánh mì vẫn còn hạn chế, đặc biệt là các nghiên cứu về lịch sử, văn hóa, và giá trị kinh tế của món ăn này.

Bà nhấn mạnh, bánh mì Sài Gòn là kết quả của quá trình dung hợp văn hóa, thể hiện sự linh hoạt và sáng tạo của người Việt trong việc tiếp thu và cải biến các yếu tố văn hóa ngoại lai. Sự dung hợp này không làm mất đi bản sắc văn hóa mà ngược lại, tạo nên một phiên bản mới, phù hợp với thực tiễn xã hội. Trong bối cảnh hiện đại hóa và toàn cầu hóa, bánh mì Sài Gòn tiếp tục phát triển, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thực khách và góp phần vào chiến lược phát triển du lịch ẩm thực của Việt Nam.

Kết thúc bài phát biểu, TS. Kiều Oanh khẳng định: “Bánh mì Sài Gòn không chỉ là món ăn, mà còn là biểu tượng của sự dung hợp văn hóa, sự thích ứng và sáng tạo của người Việt. Nó là minh chứng cho khả năng hội nhập và lan tỏa văn hóa Việt Nam ra thế giới.”

Thạch An