Bánh ít lá gai Bình Định

Hiện nay bánh ít được đựng trong chiếc hộp thiết kế nhỏ gọn với hình tháp màu xanh vô cùng độc đáo, giúp bảo quản và bảo vệ bánh trong quá trình vận chuyển.

Tương truyền, Lang Liêu - con trai của vua Hùng thứ sáu chiến thắng trong cuộc thi làm bánh chưng, bánh dày để làm lễ vật cúng tế trời đất. Cũng trong dịp này, công chúa út của vua Hùng, vốn là người khéo léo, đảm đang cũng trổ tài để sáng tạo thêm món bánh mới. Nàng mong muốn có một thứ bánh “tuy hai mà một” - vừa mang hương vị bánh chưng vừa mang hương vị bánh dày của anh trai. Nàng lấy chiếc bánh dày bọc lấy phần nhân của bánh chưng. Sáng tạo ra món bánh mới, nàng lại suy nghĩ rồi quyết định mô phỏng theo hình dáng của bánh chưng và bánh dày để làm thành hai dáng bánh khác nhau. Một thứ bánh dùng lá gói kín thành hình vuông, một thứ bánh dáng tròn không gói lá. Cả hai loại bánh đều có hình dáng nhỏ xinh, tỏ ý khiêm nhường với thứ bậc út ít của nàng trước các anh chị. Sau hội thi, ngoài bánh chưng, bánh dày, cặp bánh “tuy hai mà một” của công chúa út được mọi người vô cùng yêu thích. Sau này, những loại bánh đó được lưu truyền trong dân gian, mọi người làm theo và gọi là bánh út ít. Trải qua thời gian, bánh được cải tiến về nguyên liệu, hình dáng và trở thành chiếc bánh ít như ngày nay.

Bánh ít lá gai Bình Định có hương vị thơm ngon, được bọc ngoài lớp lá chuối xanh tinh tế, hình dáng giống như một chiếc kim tự tháp. Khi gỡ bỏ lớp lá, hương vị của đậu, dừa và mùi thơm của bột nếp lan tỏa. Vỏ bánh đen mịn, bên trong là lớp nhân đậu xanh quyện với đường và dừa, tạo ra hương thơm béo ngậy.

Bánh ít lá gai Bình Định là món bánh mộc mạc, mang hương vị rất riêng.

Cách làm bánh ít lá gai Bình Định trải qua nhiều công đoạn khác nhau. Nếp làm bánh phải là nếp mới, dẻo thơm, ngâm với nước trong vài giờ, sau đó đem xay nhuyễn. Để bánh có màu đen đặc trưng và hương vị thơm ngon, chọn lá gai non, rửa sạch rồi luộc chín, vắt khô sau đó trộn với bột và mang đi giã. Nhân bánh ít lá gai gồm: đường, đậu xanh, dừa. Đậu xanh mang ngâm, đãi sạch vỏ sau đó hấp chín. Dừa bào thành sợi, cho vào xào chung với đường rồi trộn tiếp cùng đậu xanh đến khi có màu vàng sẫm, dẻo quánh. Khi gói, bột bánh chia thành các phần bằng nhau, lấy từng phần bột dàn mỏng cho nhân vào giữa rồi bao lại, vo tròn, bọc bánh lại theo hình tháp rồi mang đi hấp. Hiện nay, để làm quà biếu tặng người ta gói hình vuông, sau cho vào hộp hình tháp, mẫu mã và bao bì đẹp.

Bánh ít lá gai được làm từ nguyên liệu tươi, không chất bảo quản nên thời gian sử dụng chỉ từ 3 - 5 ngày sau khi bánh hấp. Bánh có giá từ 3 - 4 nghìn đồng/chiếc. Bánh ít lá gai là biểu tượng ẩm thực độc đáo của Bình Định, một lần thưởng thức sẽ nhớ mãi hương vị ngọt thơm của món đặc sản vùng đất đầy nắng và gió với những con người cần cù chất phác và vô cùng ấm áp.

T.N