Bamboo Airways, Vietnam Airlines, VietJet và Pacific Airlines thu tiền của khách nhưng chưa nộp ngân sách hàng nghìn tỷ đồng

Thanh tra Bộ Tài chính vừa công bố kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật về tài chính, kế toán và thuế tại Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) – CTCP và 2 doanh nghiệp mà ACV có vốn đầu tư gồm Công ty cổ phần Dịch vụ hàng không sân bay Tân Sơn Nhất và Công ty cổ phần Phục vụ mặt đất Sài Gòn. Thời kỳ thanh tra là năm 2023.

Kết luận thanh tra nêu: Công tác quản lý sử dụng vốn, tài sản tại 3 doanh nghiệp nói trên vẫn còn một số tồn tại. Đặc biệt, nợ phải thu quá hạn thanh toán lớn, một số khoản đầu tư tài chính còn để thua lỗ, tiềm ẩn nguy cơ mất vốn.

Cụ thể, ACV đang là chủ nợ của các hãng hàng không quốc nội có số nợ quá hạn thanh toán lớn. Đến thời điểm 31/12/2023, nợ quá hạn thanh toán của các hãng hàng không quốc nội là hơn 5.692 tỷ đồng. Trong đó, nợ ngắn hạn là hơn 5.689 tỷ đồng, nợ dài hạn là 2,8 tỷ đồng.

ACV phải nộp thêm ngân sách 5,8 tỷ đồng sau thanh tra

Riêng trong năm 2023, nợ quá hạn thanh toán phát sinh tăng thêm hơn 1.415 tỷ đồng, tăng 33,11% so với đầu năm 2023.

Thống kê cho thấy, tính đến ngày 31/12/2024, Công ty Cổ phần hàng không Tre Việt (Bamboo Airways) đứng đầu danh sách có nợ quá hạn tại ACV với 2.099 tỷ đồng. Tiếp sau là Công ty Cổ phần hàng không Vietjet có số nợ quá hạn 1.233,8 tỷ đồng; Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines): 1.231,5 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Hàng không Pacific Airlines: 839,3 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Hàng không Lữ hành Việt Nam (Vietravel Airlines): hơn 244 tỷ đồng; Công ty Cổ phần hàng không Mê Kông (Air Mekong): gần 26 tỷ đồng.

Đây là các khoản thu hộ giá dịch vụ phục vụ hành khách; giá đảm bảo an ninh hành khách, hành lý mà ACV ủy quyền cho các hãng bay thu hộ từ khách hàng.

Theo cơ quan thanh tra, đến thời điểm 31/12/2023, các hãng hàng không trong nước nợ quá hạn thanh toán hơn 3.190 tỷ đồng (chiếm 56% tổng số nợ quá hạn của các hãng với ACV).

Ngoài ra, khoản chênh lệch thu chi tiền dịch vụ hạ cất cánh theo quy định phải nộp ngân sách, nhưng đến cuối năm 2023, các hãng bay quốc nội cũng không thanh toán cho ACV mà để nợ quá hạn hơn 1.379,9 tỷ đồng, chiếm 24% tổng nợ quá hạn của các hãng với ACV.

Đáng lưu ý, trong kết luận thanh tra, Thanh tra Bộ Tài chính cũng nêu từ đầu năm 2023 đến hết ngày 31/12/2024 dù các hãng hàng không nội địa đã thanh toán cho ACV 16.680 tỷ đồng, nhưng số nợ xấu vẫn ở mức đáng lo ngại. Theo đó, nợ phải thu tại thời điểm 31/12/2023 là gần 5.404 tỷ đồng (Bamboo Airways là hơn 2.099 tỷ đồng; Pacific Airlines là hơn 839 tỷ đồng; Vietjet là gần 1.234 tỷ đồng và Vietnam Airlines là hơn 1.231 tỷ đồng).

Báo cáo của ACV cho biết, trước năm 2020, các hãng hàng không quốc nội đều thanh toán đúng quy định của hợp đồng, không có nợ quá hạn, nợ xấu. Tuy nhiên, kể từ khi đại dịch COVID-19 diễn ra, nhiều đường bay quốc tế, quốc nội phải dừng bay, ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh thu, dòng tiền hoạt động, từ đó ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của các hãng.

Kết luận thanh tra về tình hình đầu tư tài chính của ACV cũng cho thấy doanh nghiệp này đầu tư không hiệu quả, có nguy cơ mất hơn 600 tỷ đồng.

Cụ thể, tại ngày 31/12/2023, ACV có 25.790 tỷ đồng gửi ngân hàng. Còn đầu tư tài chính dài hạn, ACV đầu tư 2.435 tỷ đồng, thu lợi nhuận, cổ tức hơn 339,7 tỷ đồng trong năm 2023.

Tuy nhiên, ACV đầu tư hơn 67,5 tỷ đồng vào 2 doanh nghiệp mà kinh doanh thua lỗ, có nguy cơ mất vốn (Công ty cổ phần nhà ga quốc tế Cam Ranh và Công ty cổ phần Thương mại hàng không Miền Nam). Do đó, ACV đã phải trích lập dự phòng đầu tư tài chính đến cuối năm 2023 là 63,5 tỷ đồng, bằng 94% số vốn đầu tư.

"Qua thanh tra, ACV báo cáo kết quả kinh doanh thiếu lợi nhuận năm 2023 hơn 22,2 tỷ đồng do hạch toán không đúng chi phí năm 2023", Thanh tra Bộ Tài chính nhấn mạnh và yêu cầu ACV và các đơn vị liên quan phải nộp bổ sung gần 6 tỷ đồng tiền thuế vào ngân sách.

Từ kết quả thanh tra, Thanh tra Bộ Tài chính đề nghị ACV thực hiện đối chiếu, xác nhận đầy đủ nợ phải thu, nợ phải trả theo đúng quy định của pháp luật; tiếp tục, khẩn trương có các giải pháp quyết liệt thu hồi các khoản nợ quá hạn thanh toán; không để phát sinh các khoản nợ phải thu khó đòi.

Đồng thời, có phương án quyết liệt xử lý nợ để xử lý những tồn tại, khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện thu hồi nợ nhằm bảo toàn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của nhà nước đầu tư vào ACV; tránh để tồn đọng, rủi ro mất vốn, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của ACV.

Thanh Hoa