Ba giải pháp doanh nghiệp triển khai giảm thiểu tác động của thuế quan từ Hoa Kỳ

Ngày 25/6, PwC Việt Nam công bố báo cáo "Chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ: Tác động và định hướng ứng phó cho doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam". Đây là kết quả khảo sát chuyên sâu được PwC Việt Nam thực hiện trong tháng 6/2025.

Trong số các doanh nghiệp tham gia khảo sát, có 33% doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu trực tiếp sang Hoa Kỳ.

Báo cáo nhận định năm 2025, các doanh nghiệp sản xuất và dịch vụ tại Việt Nam đang vận hành trong một môi trường đầy biến động và thách thức. Cả hai lĩnh vực đều lo ngại về sự bất ổn kinh tế vĩ mô, chi phí leo thang và áp lực tuân thủ quy định.

Đặc biệt, ngành sản xuất đang chịu tác động nặng nề hơn từ làn sóng bảo hộ thương mại và những biến động khó lường tại các thị trường xuất khẩu. Trong khi đó, các doanh nghiệp dịch vụ đang đối mặt với những thách thức riêng, bao gồm sự thay đổi nhanh chóng trong hành vi tiêu dùng và bài toán quản lý nguồn nhân lực ngày càng phức tạp.

Với chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, có tới 86% doanh nghiệp bày tỏ mối quan ngại đáng kể về những tác động tiêu cực tiềm tàng của thuế quan Mỹ đối với hoạt động kinh doanh.

Chính sách thuế mới của Mỹ, có hiệu lực từ tháng 4/2025, đã áp mức thuế lên tới 46% đối với một số mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam. Các ngành chủ lực như dệt may, giày dép, gỗ, nội thất, nông nghiệp và thủy sản đang chịu ảnh hưởng nặng nề với chi phí sản xuất tăng cao, đơn hàng dài hạn sụt giảm, và áp lực cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ tại Mexico, Indonesia và Malaysia.

Với chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, có tới 86% doanh nghiệp bày tỏ mối quan ngại đáng kể về những tác động tiêu cực tiềm tàng của thuế quan Mỹ đối với hoạt động kinh doanh. Trong đó, 23% doanh nghiệp dự đoán "Chi phí gia tăng" sẽ là tác động chính của thuế quan Mỹ, tiếp theo là "Dịch chuyển thị trường" và "Nhu cầu giảm" từ phía Mỹ (đều ở mức 15%).

Trước biến động thuế quan từ Hoa Kỳ, khảo sát cũng cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam đang trải qua một quá trình chuyển đổi toàn diện từ chuỗi cung ứng và sản xuất đến thị trường và dịch vụ nhằm thích nghi và duy trì năng lực cạnh tranh dài hạn.

Trong đó, 44% doanh nghiệp đang đa dạng hóa nguồn cung ứng sang các quốc gia khác; 34% đang đàm phán với các nhà cung cấp hiện tại ;40% đang tự động hóa và tinh giản quy trình; 32% đang cải thiện hiệu quả/ giảm lãng phí 41% đang tìm cách đa dạng hóa sang các thị trường mới và 25% đang điều chỉnh chiến lược giá.

Khởi đầu là chuỗi cung ứng, nơi các doanh nghiệp đang nhận thức rõ rủi ro khi phụ thuộc quá mức vào một nguồn cung duy nhất là Trung Quốc. Đồng thời, các doanh nghiệp Việt Nam đang mở rộng sang thị trường EU, ASEAN và Nhật Bản nhằm tận dụng mạng lưới Hiệp định thương mại tự do vững chắc của quốc gia.

PwC Việt Nam cũng cho biết, cả doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp đa quốc gia đều tập trung vào các giải pháp tối ưu chi phí trong quy trình sản xuất, với tỷ lệ lần lượt là 63% và 37%. Mục tiêu chung là nâng cao hiệu quả và giảm thiểu lãng phí thông qua các sáng kiến như sản xuất tinh gọn, tự động hóa quy trình, và đầu tư vào công nghệ sản xuất tiên tiến.

Việc áp đặt thuế quan đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ đang làm tăng chi phí trực tiếp và giảm khả năng cạnh tranh. Vì vậy, để thích nghi, doanh nghiệp cần có một chiến lược đồng bộ, không chỉ đơn thuần là "cắt giảm chi phí" mà là "tái cấu trúc" hướng tới sự bền vững và linh hoạt.

Cũng như, chuyển đổi từ các hoạt động truyền thống sang các mô hình tinh gọn, linh hoạt, số hóa và giảm sự phụ thuộc vào một thị trường duy nhất là cách hiệu quả nhất để vượt qua giai đoạn bất ổn này một cách kiên cường.

Ông Mohammad Mudasser, Giám đốc, Dịch vụ Tư vấn Thương vụ - Chuyển đổi PwC Việt Nam cho rằng, năm 2025 mở ra nhiều thách thức nhưng cũng đầy tiềm năng cho ngành sản xuất và dịch vụ Việt Nam.

"Dù bối cảnh toàn cầu còn bất ổn, sự kiên cường và linh hoạt của doanh nghiệp Việt vẫn là điểm sáng. Với chiến lược đúng đắn và tận dụng thế mạnh nội tại, chúng ta có thể biến khó khăn thành cơ hội, thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới bền vững", ông Mohammad Mudasser nói.

Thanh Hoa