Mất 20-25 năm thu nhập mới mua được nhà, người trẻ khát gói tín dụng ưu đãi dài hạn

Khu nhà ở xã hội Lê Thành An Lạc (quận Bình Tân, TP.HCM).

Tín dụng đang hướng vào nhà giá rẻ

Phát biểu tại Hội thảo “Đòn bẩy tài chính hiệu quả - Cơ hội an cư cho người trẻ” sáng 26/6, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) cho hay, ngành ngân hàng đang thực hiện nhiều giải pháp để ưu tiên nguồn vốn tín dụng và thực hiện đồng bộ các giải pháp giúp người trẻ có nhà ở.

“Dòng vốn tín dụng được hướng vào phân khúc nhà ở giá rẻ”, bà Giang cho biết.

Với gói tín dụng nhà ở xã hội 145.000 tỷ đồng với 9 ngân hàng tham gia, bà Giang cho biết hiện lãi suất cho vay đang 5,9%/năm, thấp hơn 1,5-2% so với lãi vay thông thường. Với người trẻ dưới 35 tuổi, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) triển khai chính sách lãi suất ưu đãi, 5 năm đầu thấp hơn 2%, 10 năm thấp hơn 1% so với lãi suất bình quân trung dài hạn của nhóm ngân hàng lớn.

Dù kết quả tích cực hơn trước song lượng vốn giải ngân các chương trình trên chưa nhiều. Theo NHNN, nguyên nhân là thị trường có ít dự án có mức giá phù hợp với khả năng chi trả của các đối tượng này.

Người trẻ khát gói tín dụng ưu đãi trong thời gian dài

Ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho hay, các khảo sát thị trường bất động sản gần đây cho thấy, người trẻ (khoảng 22-40 tuổi) đang trở thành nhóm khách hàng chủ lực trên thị trường nhà ở, thay thế dần nhóm trung niên.

“Nhu cầu sở hữu nhà của người trẻ tại Việt Nam đang ở mức cao chưa từng có, cả về số lượng lẫn tỷ trọng trong cơ cấu người mua nhà. Tuy nhiên, mức tăng thu nhập của người dân chưa theo kịp đà tăng của giá nhà ở, dẫn đến khả năng sở hữu thực tế của đa số người trẻ còn rất hạn chế. Để mua được một căn nhà trung bình (70m2, giá bán 3-4 tỷ đồng) tại các đô thị lớn, người trẻ phải cần tới 20-25 năm thu nhập. Con số này cho thấy tỷ lệ giá nhà/thu nhập ở Việt Nam thuộc nhóm rất cao (rất khó tiếp cận)”, ông Hưng cho biết.

Thực tế cho thấy, phần lớn cặp vợ chồng trẻ ở đô thị có thu nhập trung bình 20-30 triệu đồng/tháng đều phải thuê nhà hoặc sống cùng gia đình, rất ít người đủ tích lũy mua nhà thương mại khi chạm ngưỡng 30 tuổi nếu không có sự hỗ trợ tài chính từ gia đình hoặc các chương trình tín dụng ưu đãi.

Phân tích những rào cản, ông Hưng cho biết, nguồn cung bất động sản còn hạn chế và giá tăng cao so với khả năng chi trả của đại đa số người dân, trong đó có cả người trẻ.

Theo đại diện Bộ Xây dựng, người trẻ khó có nhà ở do rào cản về tài chính cá nhân, cũng như rào cản tín dụng. Tuy ngân hàng sẵn sàng cho vay mua nhà, nhưng lãi suất cho vay thương mại hiện vẫn khá cao, thời hạn vay chưa đủ dài so với nhu cầu. Chỉ khi có các gói ưu đãi lãi suất thấp (5-6%) cố định thời gian dài (20-30 năm) thì người trẻ mới mạnh dạn tính chuyện vay mua nhà.

Để tháo gỡ bài toán cung - cầu hiện nay, ông Hà Quang Hưng cho rằng, giải pháp đầu tiên là phải tăng nguồn cung nhà ở. Muốn vậy, cần soát hoàn thiện thể chế, pháp luật liên quan đến nhà ở và thị trường bất động sản, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, khả thi.

Bên cạnh đó, cần triển khai hiệu quả Nghị định số 75/2025/NĐ-CP là nghị định của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Nghị quyết số 171/2024/QH15 về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.

Ông Hà Quang Hưng, Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng).

Với nhà ở xã hội, ông Hưng lưu ý, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 201/2025/QH15 thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, có hiệu lực từ 1/6/2025, điều chỉnh chính sách theo hướng linh hoạt, dễ tiếp cận hơn.

Theo ông, các địa phương cần thực hiện, hoàn thành các chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội theo Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27/2/2025 của Thủ tướng và phát triển nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp, nhà ở cho lực lượng vũ trang.

Một giải pháp quan trọng nữa mà ông Hưng nhấn mạnh là phát triển các mô hình thuê dài hạn, thuê mua.

Về tài chính, ông Hà Quang Hưng cho rằng, nên nâng mức giảm trừ gia cảnh tính thuế thu nhập cá nhân, cho phép khấu trừ một phần lãi vay mua nhà lần đầu khỏi thu nhập chịu thuế… để kích thích người trẻ mua nhà.

Cạnh đó, nghiên cứu mô hình quỹ tiết kiệm nhà ở, cho phép người lao động trích một phần lương hàng tháng vào quỹ để được vay mua nhà với lãi suất ưu đãi, hoặc thưởng tiền vào tài khoản tiết kiệm nhà ở cho những người trẻ tích lũy đạt mốc nhất định.

Cuối cùng, cần cải thiện tiếp cận tín dụng, triển khai gói vay ưu đãi dài hạn. Cần bố trí đủ và đúng hạn nguồn vốn vay ưu đãi từ ngân sách Trung ương cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay ưu đãi mua, thuê mua nhà ở xã hội; đẩy mạnh giải ngân chương trình tín dụng 145.000 tỷ đồng, xem xét kéo dài thời hạn cho vay và thời gian vay ưu đãi.

T.L