'Ông lớn' ngành xây dựng tìm lời giải cho bài toán tăng trưởng

Ngành xây dựng Việt Nam đang từng bước hồi phục sau giai đoạn khó khăn, khi thị trường bất động sản bắt đầu ấm lên và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục tăng trưởng.

Trước cơ hội này, các doanh nghiệp hàng đầu trong ngành đang tích cực củng cố các mục tiêu trung và dài hạn. Coteccons hướng đến mục tiêu vốn hóa tỷ USD, Ricons mở rộng sang lĩnh vực hạ tầng chiến lược, trong khi Hòa Bình kỳ vọng gặt hái thành công tại thị trường quốc tế với biên lợi nhuận hấp dẫn hơn.

Đa dạng hóa nguồn thu

Tại đại hội đồng cổ đông tổ chức mới đây, ông Trần Quang Quân, Thành viên HĐQT Ricons cho biết: “Bên cạnh thế mạnh cốt lõi là xây dựng dân dụng và công nghiệp, chúng tôi đặc biệt chú trọng đến mảng hạ tầng, bao gồm các dự án đường cao tốc, đường sắt đô thị, đường sắt cao tốc Bắc – Nam.”

Tuyên bố này không chỉ phản ánh chiến lược mở rộng của Ricons mà còn cho thấy một xu hướng chung của các doanh nghiệp đầu ngành: đa dạng hóa nguồn thu.

Coteccons, Ricons và Hòa Bình đều đặt trọng tâm vào việc mở rộng thị trường và chuyển dịch chiến lược từ xây dựng dân dụng truyền thống sang các phân khúc tiềm năng như công nghiệp, hạ tầng và dự án có vốn FDI.

Trong đó, Coteccons đang dẫn đầu về tốc độ chuyển dịch khi lĩnh vực xây dựng công nghiệp đã chiếm hơn 50% tổng doanh thu. Đặc biệt, các dự án có vốn FDI đóng góp khoảng 40% tổng giá trị hợp đồng chưa thực hiện (backlog).

Hòa Bình cũng có bước tiến đáng kể khi mới đây nhất, công ty đã thông báo trúng thầu bốn dự án xây dựng nhà ở xã hội tại Kenya với tổng giá trị hợp đồng lên tới 70 triệu USD, tương ứng 3.500 căn hộ.

Công ty này tiếp tục theo đuổi cơ hội tại các thị trường đang thiếu hụt nguồn cung xây dựng như Australia và Campuchia, nơi biên lợi nhuận gộp đạt từ 20 đến 30%, cao hơn nhiều so với mức phổ biến 5 đến 10% tại thị trường trong nước.

Với Ricons, công ty vẫn đang tích cực mở rộng hợp tác với nhóm khách hàng công nghiệp và FDI. Tỷ lệ khách hàng quay lại hợp tác (repeat sale) đạt gần 69%, giúp công ty đảm bảo nguồn doanh thu ổn định.

Song song với đó, Ricons đang chủ động chuẩn bị nguồn lực để tham gia các dự án hạ tầng quy mô lớn như cao tốc và đường sắt đô thị, nhằm đón đầu làn sóng đầu tư công tại Việt Nam.

Chiến lược đa dạng hóa nguồn thu không chỉ mang lại hiệu quả ngắn hạn mà còn giúp doanh nghiệp xây dựng nền tảng bền vững hơn cho tăng trưởng dài hạn.

Chủ động tham gia các dự án hạ tầng quy mô lớn giúp Ricons đảm bảo các kế hoạch tăng trưởng đề ra. Ảnh: Hoàng Anh

Bên cạnh đó, việc kiểm soát rủi ro tài chính tiếp tục được xác định là yếu tố then chốt.

Coteccons đặt mục tiêu thu hồi 100 tỷ đồng từ các khoản nợ xấu trong năm 2025, đồng thời cam kết không tăng trích lập dự phòng nhờ duy trì chính sách tài chính an toàn và sở hữu nền tảng vốn chủ sở hữu ổn định.

Trong khi đó, Hòa Bình đã đạt kết quả ấn tượng khi thu hồi tổng cộng 7.200 tỷ đồng công nợ trong năm 2024, bao gồm 5.700 tỷ đồng tiền mặt và 1.500 tỷ đồng thông qua hoán đổi tài sản. Doanh nghiệp này tiếp tục đặt mục tiêu thu thêm 400 tỷ đồng từ khoản nợ quá hạn trị giá 1.800 tỷ đồng trong năm 2025.

Về phía Ricons, mặc dù vẫn còn vướng mắc với một số khoản nợ lâu năm từ các chủ đầu tư bất động sản, công ty vẫn nỗ lực duy trì được quỹ tiền mặt đảm bảo cho hoạt động kinh doanh. Khi cần thiết, Ricons sẵn sàng áp dụng các biện pháp pháp lý để bảo vệ quyền lợi.

Đồng thời, ban lãnh đạo công ty cho biết vẫn đang đẩy mạnh cải thiện năng lực quản trị thông qua tái cơ cấu tổ chức, tối ưu quy trình thi công và xây dựng hệ thống kiểm soát dòng tiền hiệu quả nhằm nâng cao khả năng ứng phó trước biến động và duy trì tăng trưởng bền vững.

"Bản sắc" riêng

Có chung mục tiêu đa dạng hóa nguồn thu, song mỗi doanh nghiệp lại chọn một hướng đi riêng phù hợp với thế mạnh và tầm nhìn dài hạn.

Coteccons theo đuổi chiến lược “follow the client”, tức là theo chân khách hàng mở rộng ra thị trường quốc tế dựa trên uy tín đã gây dựng tại thị trường trong nước.

Chủ tịch Bolat Duisenov nhấn mạnh: “Những tập đoàn toàn cầu hài lòng với chất lượng xây dựng của Coteccons tại Việt Nam, nên khi họ mở rộng sang các quốc gia khác, họ mời chúng tôi đi theo.”

Để hiện thực hóa chiến lược này, Coteccons đã thành lập Coteccons Constructions tại Mỹ với số vốn đầu tư 5 triệu USD và mở văn phòng đại diện tại Indonesia nhằm tham gia đấu thầu các dự án quốc tế.

Doanh nghiệp hiện cũng đang làm việc với Lego để triển khai các hạng mục xây dựng nhà máy tại Mỹ và phối hợp thực hiện dự án VinFast tại Ấn Độ.

Những bước đi này giúp Coteccons khẳng định năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế, đồng thời hướng tới mục tiêu tăng trưởng doanh thu từ 20 đến 30% mỗi năm. Trong ngắn hạn, công ty đặt mục tiêu trúng thầu 28.000 tỷ đồng trong năm 2025.

Trong khi đó, Ricons chọn con đường thận trọng nhưng đầy tham vọng khi tập trung vào lĩnh vực hạ tầng, đón đầu xu hướng đầu tư công đang gia tăng tại Việt Nam. Công ty đã thành lập các tổ chuyên gia để nghiên cứu chuyên sâu về đường cao tốc, đường sắt đô thị và đường sắt cao tốc Bắc – Nam.

Đồng thời, Ricons tổ chức các chuyến công tác nước ngoài để tiếp thu kinh nghiệm từ các thị trường phát triển. Công ty cũng mở rộng mạng lưới nhà cung cấp và ưu tiên ký các hợp đồng dài hạn để đảm bảo ổn định chi phí nguyên vật liệu.

Với hiệu quả thi công được cải thiện và chi phí quản lý được kiểm soát tốt, Ricons tự tin đặt mục tiêu lợi nhuận 200 tỷ đồng trong năm 2025, tăng 26% so với năm trước.

Dù vẫn đang gặp nhiều thách thức, đặc biệt là về tài chính, Hòa Bình vẫn kiên trì theo đuổi chiến lược vươn ra thị trường quốc tế, với tham vọng thay thế các nhà thầu ngoại tại những quốc gia đang thiếu hụt nguồn cung xây dựng.

Bên cạnh các kế hoạch tái cơ cấu và thu hồi nợ, việc Hòa Bình có thể tiếp tục ký kết thêm các hợp đồng quốc tế có biên lợi nhuận cao hơn được kỳ vọng sẽ sớm tháo gỡ những vướng mắc tài chính vốn là điểm nghẽn khiến ban lãnh đạo “đau đầu” trong suốt thời gian qua.

Để giải quyết áp lực tài chính, Hòa Bình dự kiến phát hành cổ phiếu nhằm huy động gần 3.500 tỷ đồng phục vụ việc trả nợ. Doanh nghiệp cũng đẩy mạnh thu hồi công nợ với mục tiêu đạt 400 tỷ đồng từ khoản nợ quá hạn trị giá 1.800 tỷ đồng trong năm 2025.

Ngoài ra, Hòa Bình bổ sung thêm các ngành nghề kinh doanh mới như khai thác mỏ và dịch vụ lưu trú nhằm đa dạng hóa nguồn thu.

Doanh nghiệp tận dụng lợi thế về chuỗi cung ứng vật liệu xây dựng và chi phí nhân công thấp hơn khoảng ba lần so với các nhà thầu Trung Quốc để tăng khả năng cạnh tranh trong bối cảnh mở rộng hoạt động quốc tế.

Dũng Phạm