ASEAN sẽ tiếp tục là ngọn hải đăng vì hòa bình

Phiên toàn thể thứ nhất với chủ đề “Các xu hướng lớn tác động tới ASEAN và thế giới đến năm 2035”. Ảnh: TG&VN

Trong khuôn khổ Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025, chiều 25/2 đã diễn ra phiên toàn thể thứ nhất và thứ hai với các chủ đề “Các xu hướng lớn tác động tới ASEAN và thế giới đến năm 2035” và “Củng cố các nguyên tắc nền tảng của ASEAN nhằm ứng phó với các thách thức trong tương lai”.

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa nêu rõ, trong một thế giới biến động, ASEAN đang phải đối mặt với các mối đe dọa xuyên biên giới như tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, lừa đảo trực tuyến, dịch bệnh và biến đổi khí hậu…

Do đó, ông Maris Sangiampongsa cho rằng, những vấn đề này cần được ASEAN chú trọng ứng phó, thông qua việc tăng cường hợp tác giữa các lực lượng chấp pháp, áp dụng các cơ chế hiện có như Diễn đàn khu vực ASEAN và Hội nghị thượng đỉnh Đông Á, đồng thời triển khai các chương trình của ASEAN nhằm hướng tới một tương lai bền vững hơn.

Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan cũng cho rằng, sự cạnh tranh gia tăng giữa các cường quốc đang diễn ra, đòi hỏi ASEAN cần tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm của mình, thúc đẩy đối thoại minh bạch và củng cố niềm tin chiến lược để ngăn ngừa gia tăng căng thẳng.

Ngoài ra, ASEAN cũng cần trở thành một tiếng nói quan trọng trong việc thúc đẩy các nguyên tắc, quy định liên quan đến các vấn đề quốc tế.

Trong bối cảnh quốc tế phức tạp như hiện nay, Đại sứ Nguyễn Trung Thành, nguyên Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao, Trưởng SOM ASEAN của Việt Nam cho rằng, có lẽ sẽ không có một trật tự thế giới mới trước những biến động địa chính trị hiện nay, đặc biệt đến từ các chính sách của Mỹ. Tuy nhiên, sẽ có sự nổi lên của các chủ nghĩa khu vực.

Đại sứ Nguyễn Trung Thành khẳng định, ASEAN đã đủ tự tin để tiến lên phía trước, trở thành lực lượng mạnh mẽ trong quản lý rủi ro, xung đột. "Dù trong một thế giới biến động, ASEAN sẽ vẫn giữ được nhịp phát triển, tiếp tục là ngọn hải đăng vì hòa bình, xử lý khác biệt, đối đầu giữa các nước", Đại sứ nhấn mạnh.

Theo Đại sứ Nguyễn Trung Thành, ASEAN chỉ có thể thành công khi thực sự gắn kết nội khối, hợp tác với các đối tác bên ngoài. Mặc dù vậy, ASEAN cần linh hoạt hơn để thích ứng hơn với tình hình, không để ai khác đưa ra quyết định thay cho Hiệp hội. "Vậy nên, ứng dụng nguyên tắc đồng thuận một cách sáng tạo và thông minh là điều chúng ta bắt buộc phải cân nhắc", ông nói.

Cũng tại các phiên họp, các đại biểu đã đưa ra những đề xuất mới mẻ nhằm thúc đẩy sự phát triển của ASEAN từ cải cách thể chế đến tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực mới; tìm ra những giải pháp đột phá giúp ASEAN vừa duy trì đoàn kết, tăng cường sức chống chịu, vừa gìn giữ những giá trị cốt lõi và bản sắc được định hình suốt nhiều thập kỷ qua.

Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Ngoại giao, nguyên Trưởng SOM ASEAN của Việt Nam. Ảnh: TG&VN

Đánh giá về những nguyên tắc nền tảng của ASEAN, Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Ngoại giao, nguyên Trưởng SOM ASEAN của Việt Nam cho rằng, nguyên tắc cân bằng và không can thiệp cần tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa trong bối cảnh hiện nay.

Song song với đó, ASEAN cần thực hiện song song các chính sách phát triển của từng quốc gia thành viên với xây dựng thể chế hợp tác khu vực. ASEAN cũng cần khởi động các lĩnh vực hợp tác một cách chủ động mà mạnh mẽ hơn nữa.

Thanh Huyền