Apple bế tắc

Trí tuệ nhân tạo đang trở thành cuộc đua chiến lược của các tập đoàn công nghệ toàn cầu. Từ công cụ tìm kiếm, trợ lý ảo đến các thiết bị phần cứng như kính thực tế ảo, AI được xem là chìa khóa mở ra kỷ nguyên điện toán mới, nơi người dùng tương tác bằng ngôn ngữ tự nhiên thay vì nhấn chạm hay gõ bàn phím.

Trong khi Google, Microsoft, OpenAI hay Meta liên tục tung ra những đột phá về AI, Apple lại dậm chân tại chỗ. Siri ngày càng lỗi thời, các tính năng AI bị trì hoãn, trong khi nội bộ công ty lúng túng với chiến lược phát triển. Cuộc khủng hoảng âm thầm này có thể đe dọa nghiêm trọng vị thế của Apple trong vài năm tới.

Siri tụt hậu, Apple bế tắc

Apple từng là công ty tiên phong trong lĩnh vực trợ lý ảo khi ra mắt Siri vào năm 2011. Ở thời điểm đó, Siri được xem là công cụ mang tính cách mạng, cho phép người dùng tương tác với điện thoại bằng giọng nói, điều mà ít công ty công nghệ nào làm được. Tuy nhiên, sau hơn một thập kỷ, Siri không những không tiến xa hơn mà còn tụt lại phía sau so với các đối thủ như Google Assistant hay Amazon Alexa.

Năm 2018, để thay đổi tình hình, Apple chiêu mộ John Giannandrea, cựu quản lý mảng AI của Google với kỳ vọng giúp Siri lấy lại vị thế. Giannandrea được trao quyền kiểm soát toàn bộ các hoạt động liên quan đến trí tuệ nhân tạo và phải báo cáo trực tiếp cho CEO Tim Cook. Các lãnh đạo cấp cao của Táo khuyết từng kỳ vọng đây sẽ là bước ngoặt đưa Apple vươn lên trở thành đơn vị dẫn đầu về AI như những gì công ty đã làm với iPhone hay MacBook trước đó.

Trong khi Siri đã lạc hậu, Apple Intelligence lại tiếp tục bị trì hoãn. Ảnh: Bloomberg.

Tuy nhiên, sau 7 năm, kết quả lại không như kỳ vọng. Siri vẫn không thể xử lý các truy vấn phức tạp, khả năng đàm thoại kém và thường xuyên đưa ra câu trả lời không chính xác. Trong khi đó, những công cụ như ChatGPT hay Google Gemini đã làm thay đổi hoàn toàn cách người dùng kỳ vọng vào một trợ lý ảo hiện đại.

Nhà sản xuất iPhone từng giới thiệu Apple Intelligence tại sự kiện WWDC 2024 như một bước tiến quan trọng trong chiến lược AI. Tuy nhiên, những tính năng này đều phải lùi thời điểm phát hành, thậm chí vẫn chưa thể ra mắt vào giữa năm 2025. Sự thiếu nhất quán giữa lời quảng bá và sản phẩm thực tế khiến người dùng hoài nghi, dẫn đến nhiều vụ kiện tụng tập thể về việc quảng cáo sai sự thật.

Sự trì trệ của Siri không đơn thuần là vấn đề kỹ thuật mà phản ánh rõ rệt cách tiếp cận bảo thủ của Apple trong lĩnh vực AI, nơi đòi hỏi tốc độ, sự cởi mở và khả năng chấp nhận thất bại để tiến xa hơn.

Chiến lược thiếu nhất quán

Nguồn tin từ Bloomberg cho biết nội bộ Apple đang chia rẽ về tầm quan trọng và hướng đi của AI. Trong khi CEO Tim Cook coi đây là "ưu tiên dài hạn", một số lãnh đạo cấp cao khác như Phó Chủ tịch Craig Federighi lại miễn cưỡng đầu tư mạnh tay cho lĩnh vực này. Federighi dường như vẫn trung thành với cách phát triển phần mềm truyền thống khi ưu tiên sự chậm rãi, kiểm soát chặt chẽ và ưu tiên độ ổn định.

Giannandrea, người quản lý mảng AI của Apple đã nhiều lần đề xuất những thay đổi lớn trong chiến lược phát triển Siri nhưng không nhận được sự hậu thuẫn cần thiết. Dù có kinh nghiệm, ông bị đánh giá không đủ "quyết liệt" để kêu gọi ngân sách và nguồn lực cần thiết. Các nhóm kỹ sư AI do ông phụ trách mô tả công việc như “một con tàu chìm dần mà không ai bơi tới cứu”.

Giannandrea (trái) và Federighi (phải) tại Hội nghị các nhà phát triển toàn cầu của Apple vào tháng 6/2024. Ảnh: Bloomberg.

Vấn đề càng nghiêm trọng hơn khi Apple đầu tư ít hơn vào hạ tầng AI so với các đối thủ. Trong khi Google, Microsoft, Amazon sớm "gom" GPU để huấn luyện AI, Apple vẫn duy trì chiến lược "chờ thị trường ổn định rồi mới hành động". Điều này khiến Apple không thể huấn luyện các mô hình AI thế hệ mới đủ nhanh và tốt.

Ngay cả khi Apple bắt đầu hợp tác với các công ty bên ngoài như OpenAI hay Google để tích hợp chatbot vào Siri, việc triển khai cũng bị chậm trễ nhiều tháng. Nhiều tính năng vẫn không hoạt động ổn định, dẫn đến làn sóng chỉ trích từ người dùng và giới chuyên môn.

Thất bại với Siri cũng phản ánh một thực tế rằng Apple, lâu nay vốn thành công nhờ kiểm soát mọi thứ từ phần cứng đến phần mềm, lại gặp khó khi bước vào lĩnh vực AI.

Hướng đi mới

Trước áp lực từ thị trường và những thất vọng liên tiếp, Apple đang tìm cách tái cơ cấu chiến lược AI. Siri hiện đã được giao cho Mike Rockwell, người đứng sau thành công của kính thực tế ảo Vision Pro. Rockwell đang dẫn dắt dự án "LLM Siri", một phiên bản trợ lý ảo mới hoàn toàn dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn, nhằm thay thế hệ thống hiện tại vốn bị đánh giá lạc hậu.

Apple đang muốn hợp tác với các công ty AI khác để phát triển hệ sinh thái. Ảnh: Bloomberg.

Song song, Apple mở rộng hợp tác với các công ty bên ngoài như OpenAI, Google và Perplexity để đưa AI tạo sinh vào hệ sinh thái iOS. Đây là lần hiếm hoi Apple từ bỏ triết lý "tự làm mọi thứ" trong suốt 2 thập kỷ qua. Một số tính năng như tạo hình ảnh, tóm tắt văn bản, viết lại nội dung giờ đây sử dụng công nghệ từ ChatGPT thay vì phát triển nội bộ.

Dù vậy, không ít người trong Apple vẫn lo ngại về việc phụ thuộc vào đối tác ngoài. Họ cho rằng Apple cần xây dựng chatbot riêng để bảo vệ quyền kiểm soát sản phẩm và dữ liệu người dùng. Hiện nay, công ty cũng đang thử nghiệm khả năng để Siri khai thác dữ liệu web mở.

Một yếu tố khác khiến Apple phải đẩy nhanh cuộc chơi AI là nguy cơ mất đi các nguồn thu truyền thống. Nếu Siri không đủ thông minh để thay thế công cụ tìm kiếm, Apple có thể mất khoản tiền 20 tỷ USD mỗi năm từ thỏa thuận đưa Google làm công cụ mặc định trong Safari.

Tại WWDC 2025 sắp tới, Apple có thể không công bố nhiều tính năng mới về Siri, mà tập trung vào việc cải tiến các chức năng AI đã ra mắt. Đây được xem là động thái chiến lược nhằm làm mới chiến lược AI của Apple và giành lại niềm tin từ người dùng.

Minh Hoàng