6 'ông lớn' doanh nghiệp Nhà nước EVN, PVN, Petrolimex, Vinachem, TKV, Vinataba làm ăn ra sao trước khi về Bộ Tài chính?
Sáng 28/2, Bộ Tài chính tiếp nhận quyền quản lý 18 tập đoàn, tổng công ty từ Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước. Trong đó, 6 tập đoàn lớn gồm EVN, PVN, Petrolimex, Vinachem, TKV và Vinataba cùng bộ máy quản lý được chuyển giao. Trước đó, nhóm này được bàn giao về Ủy ban vào tháng 11/2018 và đã có nhiều thay đổi trong hơn 5 năm qua.
EVN: Từ lợi nhuận cao đến khoản lỗ kỷ lục
Theo báo cáo tài chính giai đoạn 2019-2024, hoạt động kinh doanh của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) có nhiều biến động đáng chú ý.
Ba năm đầu tiên dưới sự quản lý của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước (2019-2021), EVN ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ. Năm 2019, doanh thu thuần đạt 394.890 tỷ đồng, tăng 16,6% so với năm trước, trong khi lợi nhuận sau thuế đạt 9.720 tỷ đồng, tăng 43%. Đến năm 2020, doanh thu hợp nhất tiếp tục tăng lên 409.802 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 14.480 tỷ đồng, tăng gần 50% so với năm trước. Năm 2021, EVN thiết lập kỷ lục lợi nhuận với 14.725 tỷ đồng, doanh thu đạt hơn 426.000 tỷ đồng, tăng 6% so với 2020.

Tình hình làm ăn của EVN (tỷ đồng).
Tuy nhiên, bước sang năm 2022, tình hình tài chính của EVN lao dốc khi tập đoàn báo lỗ sau thuế hơn 20.747 tỷ đồng, dù doanh thu vẫn tăng 8,7% lên 463.000 tỷ đồng. Nguyên nhân chính là giá mua điện cao hơn giá bán, cộng với chi phí nhiên liệu tăng đột biến, khiến EVN lỗ trung bình 168 đồng/kWh điện bán ra.
Năm 2023, khoản lỗ tiếp tục gia tăng, lên đến 26.772 tỷ đồng, nâng tổng lỗ hai năm 2022-2023 lên mức kỷ lục 47.519 tỷ đồng. EVN cho biết giá bán lẻ điện chưa được điều chỉnh kịp thời để bù đắp chi phí mua điện.
Năm 2024, Chủ tịch HĐTV EVN Đặng Hoàng An, cho biết tại hội nghị tổng kết ngày 6/12/2024 rằng doanh thu bán điện toàn tập đoàn năm 2024 ước đạt 575.000 tỷ đồng, tăng 13,7% so với năm trước. Công ty mẹ EVN dự kiến đạt doanh thu hơn 480.000 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế khoảng 4.100 tỷ đồng trong năm 2024.
PVN: Doanh thu tỷ đô và những dấu ấn quan trọng
Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) là doanh nghiệp có quy mô lớn nhất thuộc Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước, với tổng tài sản hơn 1 triệu tỷ đồng tính đến cuối năm 2023.
Trong năm 2019, PVN đạt doanh thu hợp nhất 397.400 tỷ đồng, tăng 17% so với năm trước, nhưng lợi nhuận sau thuế giảm gần 17% xuống còn 34.900 tỷ đồng. Đến năm 2020, doanh thu hợp nhất giảm xuống 304.450 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế còn 12.913 tỷ đồng, chỉ đạt 47% kế hoạch năm.

Tình hình làm ăn của PVN (tỷ đồng)
Tuy nhiên, từ năm 2021, PVN ghi nhận sự phục hồi mạnh mẽ. Doanh thu hợp nhất năm này đạt 375.800 tỷ đồng, tăng 24% so với năm trước, còn lợi nhuận sau thuế tăng 2,5 lần lên 33.300 tỷ đồng. Đỉnh cao của PVN là năm 2022, khi doanh thu đạt kỷ lục 580.249 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế lên tới 56.441 tỷ đồng.
Sang năm 2023, doanh thu và lợi nhuận của PVN giảm nhẹ. Cụ thể, doanh thu hợp nhất đạt 551.041 tỷ đồng (giảm 7%), lợi nhuận sau thuế còn 40.278 tỷ đồng (giảm 28%). Dù vậy, PVN vẫn đạt nhiều thành tựu quan trọng trong năm, đặc biệt là đưa vào vận hành thương mại các dự án trọng điểm, trong đó có dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 với công suất 1.200MW – dự án đã hồi sinh sau 12 năm đình trệ do vướng mắc pháp lý và nguồn vốn.
PVN cho biết, tổng doanh thu hợp nhất của tập đoàn năm 2024 ước đạt hơn 966.000 tỷ đồng, vượt 32% kế hoạch năm, tăng 3% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận hợp nhất trước thuế của PVN ước đạt 48.900 tỷ đồng, vượt 2,2 lần kế hoạch năm.
Petrolimex: "Ông lớn" xăng dầu và những biến động trong kinh doanh
Là doanh nghiệp chiếm gần 50% thị phần xăng dầu tại Việt Nam, Petrolimex sở hữu mạng lưới 5.500 cửa hàng trên toàn quốc, trong đó 2.800 cửa hàng do tập đoàn trực tiếp quản lý. Tuy nhiên, dù giữ vị thế dẫn đầu, tình hình kinh doanh của Petrolimex trong những năm gần đây không ngừng biến động.
Năm 2019 đánh dấu cột mốc đầu tiên Petrolimex hoạt động dưới sự quản lý của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước. Doanh thu thuần đạt 189.603 tỷ đồng, giảm nhẹ so với năm trước, nhưng lợi nhuận sau thuế vẫn tăng 15% lên 4.676 tỷ đồng.
Sang năm 2020, tác động của đại dịch khiến doanh thu lao dốc xuống còn 123.918 tỷ đồng, giảm 34,6% so với năm 2019. Lợi nhuận sau thuế sụt giảm mạnh tới 73,2%, chỉ đạt 1.252 tỷ đồng.
Dù vậy, năm 2021 chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ khi doanh thu thuần bật tăng 37%, đạt 169.008 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế tăng vọt lên 3.123 tỷ đồng, gấp 2,5 lần năm trước. Công ty mẹ cũng ghi nhận mức lợi nhuận 2.830 tỷ đồng, gần gấp ba so với cùng kỳ.

Tình hình làm ăn của Petrolimex (tỷ đồng)
Bước sang năm 2022, Petrolimex ghi nhận doanh thu kỷ lục 304.063 tỷ đồng. Tuy nhiên, do giá vốn hàng bán tăng cao (đạt 291.758 tỷ đồng), lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 1.902 tỷ đồng, giảm 39% so với năm trước.
Năm 2023, doanh thu Petrolimex giảm gần 10% còn 273.979 tỷ đồng. Dù vậy, nhờ khoản lợi nhuận tài chính từ việc thoái vốn tại PGBank, lợi nhuận sau thuế tăng mạnh 60%, đạt 3.077 tỷ đồng.
Bước sang năm 2024, doanh thu thuần của Petrolimex đạt 284.028 tỷ đồng, tăng 4% so với năm trước. Lợi nhuận sau thuế cũng nhích nhẹ 3%, lên 3.163 tỷ đồng. Trong đó, công ty mẹ đóng góp 2.890 tỷ đồng vào con số này. Đáng chú ý, dù đặt mục tiêu khiêm tốn với 188.000 tỷ đồng doanh thu và 2.900 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, Petrolimex đã vượt xa kỳ vọng. Lợi nhuận trước thuế thực tế đạt 3.960 tỷ đồng, cao hơn 37% so với kế hoạch ban đầu.
Vinachem vượt qua khó khăn, dần lấy lại phong độ
Từng là một trong những tập đoàn chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các dự án thua lỗ, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) đã trải qua nhiều thăng trầm trong quá trình tái cơ cấu.
Năm 2019, doanh thu thuần của tập đoàn đạt 40.624 tỷ đồng, giảm 6,9% so với năm trước. Lợi nhuận sau thuế cũng giảm mạnh 44%, chỉ còn 248,9 tỷ đồng. Đến năm 2020, doanh thu tiếp tục đi xuống, còn 37.113 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận sau thuế âm tới 1.948 tỷ đồng, đẩy Vinachem vào tình thế khó khăn.

Tình hình làm ăn của Vinachem (tỷ đồng).
Trước tình trạng này, Chính phủ và các cơ quan quản lý đã vào cuộc mạnh mẽ nhằm tháo gỡ khó khăn. Nhờ đó, Công ty cổ phần DAP-Vinachem trở thành đơn vị đầu tiên được đưa ra khỏi danh sách 12 dự án yếu kém của ngành Công Thương, trong khi ba dự án khác cũng dần được xử lý.
Nỗ lực tái cấu trúc bắt đầu mang lại kết quả tích cực vào năm 2021, khi doanh thu Vinachem bật tăng 29% lên 47.890 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 3.517 tỷ đồng. Đà phục hồi tiếp tục trong năm 2022, với doanh thu đạt 56.499 tỷ đồng (tăng 17,9%), lợi nhuận sau thuế đạt 7.205 tỷ đồng, gấp hơn hai lần năm trước.
Dù vậy, năm 2023 lại ghi nhận sự sụt giảm khi doanh thu chỉ đạt 50.572 tỷ đồng (giảm 10%), lợi nhuận sau thuế cũng giảm hơn một nửa, còn 3.271 tỷ đồng. Tuy nhiên, điểm sáng là ba dự án yếu kém trước đây đã có lãi tổng cộng hơn 1.046 tỷ đồng.
Bước sang năm 2024, doanh thu Vinachem ước đạt 57.909 tỷ đồng, tăng 1% so với năm trước và vượt 3% so với kế hoạch. Lợi nhuận toàn tập đoàn đạt 2.872 tỷ đồng, hoàn thành 118% kế hoạch đề ra, đánh dấu sự phục hồi bền vững sau nhiều năm đối diện thách thức.
TKV: Nỗ lực duy trì đà tăng trưởng trong ngành than - khoáng sản
Là một trong ba trụ cột đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin - TKV) đóng vai trò quan trọng trong khai thác than và khoáng sản.
Năm 2019, TKV đạt doanh thu thuần hợp nhất 115.203 tỷ đồng, tăng 11,7% so với năm trước. Lợi nhuận sau thuế đạt 3.917 tỷ đồng, nhích nhẹ 1,3%. Tuy nhiên, đến năm 2020, doanh thu giảm 6,6% còn 107.491 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận sau thuế giảm 36%, xuống còn 2.503 tỷ đồng.

Tình hình làm ăn của TKV (tỷ đồng).
Năm 2021, bất chấp ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, tập đoàn vẫn ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu 5%, đạt 113.169 tỷ đồng. Đặc biệt, lợi nhuận sau thuế tăng mạnh 88%, lên 4.714 tỷ đồng, cho thấy sự thích ứng linh hoạt của doanh nghiệp.
Đà tăng trưởng tiếp tục trong năm 2022, khi doanh thu thuần vọt lên 145.917 tỷ đồng (tăng 29%), lợi nhuận sau thuế đạt 8.337 tỷ đồng (tăng 76,8%). Thành tích này giúp TKV trở thành một trong hai tập đoàn kinh tế nhà nước dẫn đầu về tăng trưởng và hiệu quả kinh doanh theo đánh giá của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước.
Dù vậy, năm 2023 chứng kiến sự sụt giảm khi doanh thu thuần hợp nhất giảm nhẹ hơn 3%, còn 141.811 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế cũng giảm 26%, xuống còn 6.329 tỷ đồng. Dù đối mặt với nhiều thách thức, TKV vẫn hoàn thành kế hoạch kinh doanh năm.
Sang năm 2024, tập đoàn ước đạt doanh thu 168.222 tỷ đồng, lợi nhuận dự kiến khoảng 6.230 tỷ đồng, vượt xa kế hoạch ban đầu (đạt 142% mục tiêu).
Vinataba: "Đại gia" thuốc lá duy trì đà tăng trưởng ổn định
Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) – doanh nghiệp Nhà nước hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh thuốc lá từ năm 1985 – hiện đang chiếm hơn 60% thị phần thuốc lá điếu tại Việt Nam. Dù đối mặt với nhiều biến động thị trường, "ông lớn" này vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng đáng kể qua từng năm.
Ngay trong năm đầu tiên chuyển về dưới sự quản lý của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước, Vinataba tiếp tục chứng kiến sự tăng trưởng cả về doanh thu lẫn lợi nhuận. Cụ thể, doanh thu thuần năm 2019 đạt 20.033 tỷ đồng, nhích nhẹ 2% so với năm trước. Lợi nhuận sau thuế cũng tăng hơn 4%, lên mức 1.366 tỷ đồng.

Tình hình làm ăn của Vinataba (tỷ đồng)
Tuy nhiên, đến năm 2020, Vinataba chịu ảnh hưởng tiêu cực từ các yếu tố kinh tế và thị trường, khiến doanh thu thuần giảm 6%, xuống còn 18.808 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế cũng giảm hơn 12%, chỉ còn 1.199 tỷ đồng.
Bất chấp khó khăn, năm 2021, Vinataba vẫn duy trì được đà tăng trưởng – điều mà không nhiều doanh nghiệp Nhà nước làm được trong bối cảnh nhiều công ty khác thua lỗ hoặc phá sản. Doanh thu thuần đạt 20.129 tỷ đồng, tăng 7% so với năm trước. Lợi nhuận sau thuế đạt 1.177 tỷ đồng, chỉ giảm nhẹ so với năm 2020.
Sang năm 2022, Vinataba chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng với doanh thu thuần đạt 21.957 tỷ đồng, tăng 9% so với năm trước. Đặc biệt, lợi nhuận sau thuế đạt 1.466 tỷ đồng, tăng hơn 24%.
Năm 2023 tiếp tục đánh dấu sự ổn định của "đại gia" ngành thuốc lá với mức tăng trưởng doanh thu 10%, đạt 24.149 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế cũng nhích lên 1.502 tỷ đồng, tăng 2,4% so với năm 2022.
Bước sang năm 2024, Vinataba đặt mục tiêu đầy tham vọng với tổng doanh thu dự kiến vượt 35.000 tỷ đồng – cao hơn 15% so với kế hoạch và tăng 13% so với năm trước.