50 năm Thống nhất đất nước: Ngày 28/4/1975 - Quân ta bao vây chặt Sài Gòn, đánh sân bay Tân Sơn Nhất

Các đơn vị bộ binh và xe tăng tiến vào Sài Gòn trên xa lộ Biên Hòa. (Ảnh: Hứa Kiểm/TTXVN)

Ngày 28/4/1975, các lực lượng của ta đã phá vỡ các khu phòng thủ vòng ngoài của địch, cắt đứt Đường 4, tăng cường vây ép Sài Gòn trên các hướng; bao vây, ngăn chặn không cho các sư đoàn chủ lực của địch co cụm về vùng ven nội thành.

Tại hướng Đông, sáng 28/4/1975, Trung đoàn 46, Sư đoàn 325 (Quân đoàn 2) dẫn đầu đội hình Sư đoàn tiến quân theo Đường 25, liên tiếp tiêu diệt các cụm phòng ngự của địch ở Bến Sáng, Phú Hội, Long Tân.

Đến chiều cùng ngày, Sư đoàn 325 làm chủ chi khu Nhơn Trạch và đánh bại các đợt phản kích của địch ở khu vực này, tạo điều kiện cho pháo binh của Quân đoàn chiếm lĩnh trận địa bắn vào sân bay Tân Sơn Nhất.

Tại hướng Đông Nam, Sư đoàn 341 (Quân đoàn 4) tiến công vào Hố Nai, bị địch ngăn chặn quyết liệt phải dừng lại tổ chức đột phá.

Sư đoàn 7 cùng Lữ đoàn 52 tiến theo đội hình Sư đoàn 6, bố trí ở phía Nam Quốc lộ 1 chuẩn bị làm lực lượng thọc sâu của Quân đoàn.

Tại hướng Bắc, 17h ngày 28/4/1975, một bộ phận Trung đoàn 27 Sư đoàn 320B tiến công địch ở khu vực dốc Bà Nghĩa. Sau 3 giờ chiến đấu, quân ta hoàn toàn làm chủ trận địa, khống chế đoạn đường từ dốc Bà Nghĩa về Bình Cơ.

Cùng thời gian này, lực lượng vũ trang Thủ Dầu Một phối hợp giải phóng phía Tây Nam Bến Cát, phía Tây Nam Tân Uyên. Trong lúc đó, Sư đoàn 312 bao vây Phú Lợi, chốt Đường 13, chặn Sư đoàn 5 ngụy.

Tại hướng Tây Bắc,một bộ phận của Sư đoàn 316 (Quân đoàn 3) tiến công cắt Quốc lộ 22 đoạn Bầu Nâu-Trà Võ, chốt tại đó và bao vây Trà Võ.

Trung đoàn 174 Sư đoàn 316 cắt Quốc lộ 1 đoạn Phước Mỹ-Trảng Bàng, diệt các chốt địch ở Trung Hưng, Suối Cao, Bố Heo; chặn Sư đoàn 25 ngụy, chế áp các trận địa pháo của địch, bức hàng Tiểu đoàn 1 của Trung đoàn 50 ngụy và cùng lực lượng vũ trang Tây Ninh bao vây thị xã, giải phóng nhiều vùng nông thôn.

Đêm 28/4/1975, Thường vụ Đảng ủy Quân đoàn 3 lệnh cho Sư đoàn 320 và Sư đoàn 10 hành quân chiếm lĩnh trận địa đúng thời gian kế hoạch hiệp đồng chung; đồng thời lệnh cho Sư đoàn 316 vây chặt rồi tiến công đánh chiếm chi khu Trảng Bàng.

Tại hướng Tây và Tây Nam, chiều 28/4/1975, pháo binh chiến dịch ở Hiếu Liêm bắn phá làm tê liệt sân bay Biên Hòa. Sở Chỉ huy Quân đoàn 3 ngụy phải chuyển về Gò Vấp.

Đến cuối ngày, Sư đoàn 9 bộ binh và một số đơn vị binh khí kỹ thuật đã vượt sông Vàm Cỏ Đông vào vị trí tập kết tại Bầu Cong, Mỹ Thạnh và Đức Hòa.

Trung đoàn 24 và Trung đoàn 88 mở rộng vị trí đứng chân ở hướng Bắc Cần Giuộc, chuẩn bị tiến vào phía Nam Sài Gòn.

Về phía địch, trước sức tiến công thần tốc của ta, chiều ngày 28/4/1975, địch buộc phải di tản máy bay ở sân bay Biên Hòa về sân bay Tân Sơn Nhất. Sở Chỉ huy Quân đoàn 3 ngụy phải bỏ Biên Hòa tháo chạy về Gò Vấp.

Trong lúc đó, tại Sài Gòn, Tổng thống ngụy quyền Trần Văn Hương từ chức, trao ghế Tổng thống cho Dương Văn Minh. Tổng thống mới Dương Văn Minh kêu gọi quân ngụy "không buông vũ khí," "bảo vệ lãnh thổ."

Trận đánh lịch sử tại sân bay Tân Sơn Nhất

Vào lúc 16h25 ngày 28/4/1975, Phi đội Quyết Thắng, gồm 5 máy bay A-37 vừa thu được của địch ở Đà Nẵng, do phi công Nguyễn Văn Lục chỉ huy, phi công Nguyễn Thành Trung (người đã ném bom dinh Độc Lập ngày 8/4/1975) dẫn đường, cất cánh từ sân bay Thành Sơn (Phan Rang) bay về sân bay Tân Sơn Nhất ở Sài Gòn.

Để giữ bí mật, bất ngờ đối với địch, trên đường đi toàn Phi đội không sử dụng hệ thống thông tin liên lạc, chỉ dùng ám tín hiệu.

Vượt qua mạng lưới rađa cảnh giới của địch, Phi đội Quyết Thắng đã ném bom chính xác xuống khu vực để máy bay ở sân bay Tân Sơn Nhất, phá hủy 24 máy bay của địch, diệt 200 binh lính và nhân viên ngụy trực chiến ở sân bay.

Quân giải phóng đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất, ngày 30/4/1975. (Ảnh: Quang Thành/TTXVN)

Quân địch kinh hoàng. Pháo cao xạ và không quân của chúng không kịp phản ứng. Vụ oanh tạc “có một không hai” này làm binh lính và chính quyền Sài Gòn càng thêm hoảng loạn và mau chóng tan rã.

Việc di tản bằng máy bay có cánh cố định từ sân bay Tân Sơn Nhất của địch bị tê liệt. Đế quốc Mỹ buộc phải tổ chức chiến dịch "di tản liều mạng," dùng máy bay lên thẳng đậu trên 13 nóc nhà cao tầng ở trung tâm thành phố để chở hơn 1.000 người Mỹ, 5.000 tay sai ra khỏi miền Nam Việt Nam.

Trong tổng kết Chiến dịch Hồ Chí Minh, đánh giá về trận đánh sân bay Tân Sơn Nhất chiều 28/4/1975, Đại tướng Văn Tiến Dũng, Tổng Tham mưu trưởng, Tư lệnh Chiến dịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Đây là một trận phối hợp tuyệt đẹp, một trận đánh hiệp đồng quân chủng, binh chủng đầy đủ nhất từ trước tới nay của Quân đội ta vào thời điểm hết sức quan trọng, có tác động lớn đến diễn biến chiến dịch, đẩy địch đến một cơn hoảng loạn mới.”

Trận đánh sân bay Tân Sơn Nhất vào thời điểm then chốt của Chiến dịch Hồ Chí Minh và vào mục tiêu có ý nghĩa chiến lược, là một đòn hiểm bất ngờ làm cho địch choáng váng, tạo điều kiện thuận lợi cho bộ đội binh chủng hợp thành phát triển thế tấn công, đẩy địch nhanh chóng vào thế sụp đổ hoàn toàn.

Sau hai ngày tiến công liên tục, trên tất cả các hướng, quân ta đã thực hiện tốt việc ngăn chặn quân chủ lực địch ở vòng ngoài, triệt để bao vây, cô lập Sài Gòn.

Địch đối phó quyết liệt song trước sức tiến công thần tốc của ta, quân địch hoang mang cao độ, tướng tá ngụy bắt đầu tranh nhau đi di tản.

Tối cùng ngày, Bộ Tư lệnh đã gửi thư động viên các cán bộ chiến sỹ: Anh dũng tiến lên giành toàn thắng cho chiến dịch lịch sử mang tên Bác Hồ vĩ đại.

Đêm ngày 28/4/1975, Phòng quân báo Miền, theo dõi sát thông tin của địch thông báo về Bộ Chỉ huy chiến dịch hai tin quan trọng.

Thứ nhất là: Trong đêm, Bộ Tổng tham mưu ngụy đã không còn giữ được liên lạc với Quân đoàn 3 và các sư đoàn quân ngụy nữa.

Thứ hai là: Cũng trong đêm 28/4/1975, Tổng thống ngụy quyền Dương Văn Minh chỉ thị cho Trung tâm thông tin Quán Tre cố gắng duy trì hoạt động đến 9h30 sáng ngày 30/4/1975.

Ngay trong đêm 28/4/1975, sau khi thông báo tình hình chung trên toàn mặt trận, Bộ Chỉ huy Chiến dịch lệnh cho các hướng tiếp tục tiến công vào Sài Gòn.

Đúng 0h ngày 29/4/1975, các binh đoàn chủ lực mạnh của ta từ nhiều hướng đồng loạt tổng công kích vào Sài Gòn - sào huyệt cuối cùng của địch.

Bộ Chỉ huy Chiến dịch cũng chỉ thị cho Quân khu 8 và Quân khu 9 phối hợp tiến công, nổi dậy giải phóng đồng bằng Nam Bộ.

Theo TTXVN/Vietnam+