Xuất nhập khẩu: Điểm sáng trên bức tranh kinh tế đất nước

Điểm sáng trên bức tranh kinh tế

Theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Hải quan, nửa đầu tháng 9 (1-15/9), tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 14 tỷ USD, giảm 6,73 tỷ USD so với nửa cuối tháng 8/2024.

Các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực có mức tăng trưởng cao từ đầu năm đến nay đều giảm mạnh trong kỳ đầu tháng 9, gồm: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện chỉ đạt 2,57 tỷ USD; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng gần 2,2 tỷ USD; điện thoại và linh kiện gần 1,9 tỷ USD, dệt may 1,21 tỷ USD, giày dép 623 triệu USD...

Một số mặt hàng nông sản vẫn duy trì được mức tăng khá trong nửa tháng 9, dẫn đầu là rau quả mang về 460 triệu USD, lũy kế đến 15/9 đạt gần 5,1 tỷ USD, hàng thủy sản 378 triệu USD, lũy kế 15/9 đạt gần 6,7 tỷ USD, cà phê 4,13 tỷ USD, xuất khẩu gạo đạt 4,060 tỷ USD, hạt điều 2,93 tỷ USD...

Xuất nhập khẩu năm 2024 có thể đạt mức kỷ lục

Tính chung từ đầu năm đến 15/9, tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 279,38 tỷ USD.

Chiều ngược lại, nhập khẩu trong nửa đầu tháng 9 đạt 14,55 tỷ USD, giảm gần 3 tỷ USD so với nửa cuối tháng 8/2024.

2 nhóm hàng nhập khẩu lớn nhất trong nửa đầu tháng 9 là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, đạt 4,72 tỷ USD, lũy kế đến 15/9 đạt gần 74 tỷ USD; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng 1,808 tỷ USD, lũy kế đến 15/9 đạt 33,17 tỷ USD.

Nhập điện thoại, linh kiệt gần 500 triệu USD, lũy kế 15/9 đạt 6,82 tỷ USD, nhập vải các loại 566 triệu USD, lũy kế 15/9 đạt 10,25 tỷ USD.

Lũy kế đến 15/9, tổng kim ngạch nhập khẩu cả nước đạt 261,34 tỷ USD.

Như vậy, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đến 15/9 đạt 540,72 tỷ USD, trong đó thực hiện của doanh nghiệp FDI gần 367 tỷ USD, cán cân thương mại xuất siêu 18,04 tỷ USD.

Ông Trần Thanh Hải đánh giá, xuất khẩu của Việt Nam chắc chắn vượt mục tiêu đề ra đầu năm là tăng trưởng xuất khẩu trên 6%. Nếu điều kiện thuận lợi, xuất khẩu cả năm hy vọng có thể duy trì mức tăng trưởng 2 con số.

Như vậy, liên tục trong những năm gần đây, xuất nhập khẩu là điểm sáng trên bức tranh kinh tế. Ngoại trừ năm 2023, kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng âm do khó khăn vì đại dịch, các năm trước đó, kim ngạch xuất nhập khẩu đều duy trì tăng trưởng 2 con số. Cứ sau mỗi 2 năm, kim ngạch xuất nhập khẩu lại tăng thêm hơn 100 tỷ USD, đưa Việt Nam vào Top 20 nền kinh tế có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn nhất thế giới.

Khẳng định vai trò quản lý nhà nước của Bộ Công Thương

Thực hiện vai trò tham mưu cho Bộ Công Thương thực hiện quản lý nhà nước trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, thời gian qua, Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương đã tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Công Thương quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật trong lĩnh vực hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, xuất xứ hàng hóa, mua bán hàng hóa quốc tế, đại lý mua, bán, gia công và quá cảnh hàng hóa với nước ngoài, thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công Thương.

Cục Xuất nhập khẩu thành lập ngày 12/11/2012 theo Nghị định số 95/2012/NĐ-CP ngày 12/11/2012 của Chính phủ.

Thời gian qua, Cục Xuất nhập khẩu đã tham mưu, chỉ đạo nhiều giải pháp để thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa. Theo đó, năm 2023, Cục Xuất nhập khẩu đã tham mưu Bộ Công Thương ban hành 01 Nghị định và trình Lãnh đạo Bộ ký ban hành 07 Thông tư điều chỉnh hoạt động xuất nhập khẩu. Đồng thời, tham mưu ban hành các Đề án, Chiến lược về xuất nhập khẩu.

Nhằm đẩy mạnh công tác phát triển thị trường, thúc đẩy xuất khẩu, Cục Xuất nhập khẩu đã chủ động theo dõi, cung cấp thông tin về những diễn biến về kinh tế - chính trị tại các nước để kịp thời tham mưu, đề xuất các giải pháp ứng phó, cũng như thông tin kịp thời cho các Hiệp hội, ngành hàng và các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Cục còn phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đàm phán với Trung Quốc mở cửa thêm thị trường xuất khẩu cho các mặt hàng rau quả của Việt Nam. Thường xuyên trao đổi với các Hiệp hội ngành hàng xuất khẩu, các Vụ Thị trường ngoài nước để xác định cụ thể những rào cản kỹ thuật mới đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam, khó khăn và vướng mắc của doanh nghiệp xuất khẩu và báo cáo Thủ tướng Chính phủ về giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó với các rào cản kỹ thuật mới, thúc đẩy phát triển xuất khẩu bền vững. Đặc biệt, phối hợp với các địa phương tổ chức chuỗi sự kiện Hội nghị tận dụng các ưu đãi thuế quan của các Hiệp định thế hệ mới trong bối cảnh mới (tập trung tại các địa phương là vùng nguyên liệu xuất khẩu nông, thủy sản: Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên, miền Trung, phía Bắc)…

Đối với hoạt động thương mại biên giới, Cục Xuất nhập khẩu đã tiếp tục tuyên truyền, định hướng, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện các hoạt động về thương mại biên giới và từng bước đưa hàng hóa, sản phẩm xuất khẩu theo hướng chính ngạch. Bên cạnh đó, theo dõi sát tình hình tại các cửa khẩu và kịp thời thông báo, khuyến cáo tới các địa phương có hàng hóa xuất khẩu qua địa bàn các tỉnh, đặc biệt là trái cây, nông sản, để chủ động nâng cao hiệu quả của công tác điều tiết hàng hóa và phương tiện từ sớm, từ xa nhằm hạn chế tình trạng ùn tắc tại các bến bãi, gây thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp…

Cục thường xuyên cập nhật, đưa tin về tình hình, diễn biến giao nhận, thông quan hàng hóa tại cửa khẩu và các vấn đề liên quan; qua đó, kịp thời phối hợp với các cơ quan liên quan xử lý những vấn đề phát sinh.

Cục còn tích cực, chủ động đề xuất phương án và tham gia họp đàm phán, thực thi các Hiệp định thương mại tự do (FTA); xây dựng, ban hành các Thông tư hướng dẫn thực thi quy tắc xuất xứ hàng hóa theo các Hiệp định. Đồng thời, phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số thực hiện số hóa hoạt động cấp C/O cho thương nhân. Thông qua việc đàm phán, trao đổi với các nước đối tác, Việt Nam đã thực hiện việc cấp C/O điện tử toàn trình cho các C/O mẫu D (Hiệp định ATIGA), mẫu AK và VK (Hiệp định AKFTA và VKFTA) và đang trong quá trình trao đổi, thống nhất về mặt kỹ thuật với Liên minh Kinh tế Á Âu để triển khai việc trao đổi dữ liệu C/O điện tử.

Ngoài ra, tăng cường công tác nghiên cứu, dự báo, cảnh báo đối với hàng hóa xuất khẩu; theo dõi sát tình hình xuất nhập khẩu, tình hình thương mại biên giới, phối hợp với các Hiệp hội ngành hàng để nắm bắt khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp xuất khẩu, kịp thời tham mưu, đề xuất, kiến nghị các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy xuất khẩu. Tham mưu ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn kịp thời các cam kết theo các Hiệp định FTA đã ký kết, các Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện đang và sẽ tiếp tục đàm phán, ký kết trong thời gian tới….

Bảo Ngọc