Xe điện Trung Quốc đối mặt thách thức tại Đông Nam Á

Nhà sản xuất xe Trung Quốc BYD giới thiệu nhiều mẫu xe tích hợp công nghệ cao tại một triển lãm. (Ảnh: Hương Giang/TTXVN)

Các nhà sản xuất xe điện (EV) Trung Quốc đang trải qua giai đoạn thử thách thực tế tại thị trường Đông Nam Á, nơi sự cạnh tranh ngày càng gay gắt và thị hiếu tiêu dùng có nhiều khác biệt.

Việc hãng xe điện Trung Quốc BYD gia nhập thị trường Việt Nam vào tháng Bảy, nơi người dân trẻ tuổi có nhu cầu lớn đối với xe điện và xe lai, cho thấy cả cơ hội lẫn thách thức mà các công ty Trung Quốc phải đối mặt khi tìm cách mở rộng sang Đông Nam Á.

Sau những thành công ban đầu, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đang phải đối mặt với một số thực tế khắc nghiệt, khi gặp khó khăn tại thị trường Mỹ do thuế quan cao và chịu bất lợi cạnh tranh tại châu Âu vì những lý do tương tự.

Mặc dù người dân Đông Nam Á hiện có xu hướng ưa chuộng xe điện, nhưng giá thành vẫn còn cao, vượt khả năng chi trả của nhiều người. Hơn nữa, nguồn cung cấp điện ổn định không phải lúc nào cũng được đảm bảo, và cơ sở hạ tầng trạm sạc xe điện tại nhiều quốc gia còn hạn chế.

Ở một số thị trường như Việt Nam, người tiêu dùng có xu hướng ưu tiên các thương hiệu quen thuộc hơn.

Ông Ron Zheng, đối tác tại công ty tư vấn toàn cầu Roland Berger, nhận định Đông Nam Á là một thị trường phức tạp hơn nhiều so với Trung Quốc, với khoảng 5 triệu ôtô so với 250 triệu xe máy. Để thành công tại khu vực này, các nhà sản xuất ôtô Trung Quốc cần phải vượt qua những khác biệt về văn hóa, ngôn ngữ và hệ thống pháp luật.

Ông Zheng khẳng định xe điện thông minh chắc chắn sẽ thay thế xe động cơ đốt trong truyền thống, nhưng quá trình này ở Trung Quốc mất khoảng 5 năm với sự hỗ trợ của chính phủ.

Ông gợi ý có thể tham khảo mốc thời gian này khi đánh giá tiềm năng phát triển xe điện tại Đông Nam Á.

Đa phần người tiêu dùng trong khu vực vẫn sẵn sàng đón nhận các thương hiệu nước ngoài, minh chứng là sự phổ biến của các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản như Toyota.

Mặc dù vị thế đã suy giảm, các công ty Nhật Bản, bao gồm Nissan và Honda, vẫn chiếm khoảng 68% doanh số xe du lịch tại Đông Nam Á trong năm 2023.

Theo dự báo của Roland Berger, thị phần của các nhà sản xuất ôtô Trung Quốc dự kiến sẽ tăng lên khoảng 13% vào năm 2030, từ mức 6% của năm 2023.

Tuy nhiên, số liệu thống kê theo từng quốc gia cho thấy đây sẽ là một hành trình dài.

Theo Hiệp hội Công nghiệp Ôtô Indonesia, doanh số xe điện tại Indonesia năm ngoái chỉ đạt 43.188 chiếc, tăng so với con số 125 chiếc của năm 2020, nhưng vẫn chỉ là một phần nhỏ so với tổng số 860.000 xe du lịch được bán ra. Với tình hình này, mục tiêu 2 triệu xe điện trên đường phố Indonesia vào năm 2030 của chính phủ có vẻ khó khả thi.

Quang cảnh thành phố Jakarta của Indonesia. (Ảnh: THX/TTXVN)

Cô Hairayani, một giáo viên tại Jakarta, cho biết những người giàu có thể nhận thức rõ hơn về xe điện, nhưng không phải người dân bình thường.

Cô cũng đề cập đến yếu tố giá cả và những bất tiện khi tìm kiếm trạm sạc

Tại Thái Lan, nơi người mua được hưởng khoản trợ cấp 100.000 baht (3.000 USD) cho mỗi xe, doanh số xe điện năm 2024 giảm 9,3% xuống còn 66.732 chiếc so với năm trước, không đạt được mục tiêu 80.000 chiếc của Hiệp hội Xe điện Thái Lan.

Thái Lan đang đối mặt với tình trạng nợ hộ gia đình cao nhất Đông Nam Á, khiến nhiều người tiêu dùng gặp khó khăn trong việc vay vốn ngân hàng.

Dữ liệu từ Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan cho thấy tình hình không cải thiện trong tháng Một, khi doanh số xe điện chạy bằng pin giảm gần 8% so với cùng kỳ năm trước.

Tình hình còn khó khăn hơn đối với các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc tại những thị trường có sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các nhà sản xuất địa phương, như Việt Nam.

Trong khi chờ đợi xe điện được chấp nhận rộng rãi hơn, các công ty Trung Quốc đang nỗ lực nâng cao nhận thức về thương hiệu.

Công ty con GAC Aion của Tập đoàn Ôtô Quảng Châu đã thuê không gian quảng cáo trên các biển quảng cáo lớn đón du khách đến Bangkok từ Sân bay Quốc tế Suvarnabhumi.

BYD gần đây đã mở một phòng trưng bày rộng bằng sân bóng đá ở trung tâm Jakarta.

Các nhà sản xuất ôtô Trung Quốc cũng đang xây dựng các cơ sở sản xuất trên khắp khu vực.

BYD đang xây dựng nhà máy trị giá 1,3 tỷ USD tại Java, Indonesia, dự kiến đi vào hoạt động vào tháng Một năm sau.

Chery Automobile cũng có kế hoạch xây dựng một nhà máy xe điện ở Rayong, Thái Lan, dự kiến bắt đầu sản xuất trong năm nay với sản lượng hàng năm là 50.000 xe.

Ông Zheng của Roland Berger nhận định Đông Nam Á sẽ mang đến "những biến động ngắn hạn" cho các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc.

Ông cho rằng khu vực này sẽ đặt ra những thách thức lớn về mặt vận hành, bao gồm cả hậu cần và sản xuất hàng loạt./.

(TTXVN/Vietnam+)