Xe đạp và chất lượng không khí

Dữ liệu từ các trạm quan trắc của Sở TN&MT Hà Nội cho thấy, chất lượng không khí các quận nội thành như Ba Đình, Hoàn Kiếm hay Đống Đa thường xuyên ghi nhận mức “kém” hoặc “xấu”.

Nhiều người cho biết, những ngày qua, họ bị ho dai dẳng, viêm đường hô hấp do thời tiết lạnh và ô nhiễm.

Các nhà khoa học cũng đã chỉ ra, có 3 nguyên nhân chính gây ô nhiễm ở Hà Nội là khí thải từ các phương tiện giao thông, khí thải từ các nhà máy sản xuất công nghiệp và hoạt động dân sinh. Trong đó, các phương tiện giao thông chiếm lượng phát thải lớn nhất với hầu hết khí độc có trong không khí: ôxit nitơ (NOx) 87%, carbon monoxide (CO) 92%, điôxit sulfur (SO2) 57%, hợp chất hữu cơ dạng khí không chứa mê tan (NMVOC) 86%, khí mê tan (CH4) 96%, bụi mịn PM2.5 74%.

Như vậy, rõ ràng, thay đổi phương tiện giao thông từ gây ô nhiễm sang “sạch” và “xanh” hơn sẽ giúp bầu không khí đỡ ô nhiễm hơn.

Đáng mừng là TP Hà Nội xuất hiện ngày càng nhiều phương tiện giao thông dùng điện, như ô tô điện, xe máy điện… Điều này chắc chắn sẽ giúp cải thiện tình trạng không khí. Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học đang băn khoăn rằng, liệu tương lai xe điện sẽ ra sao khi pin hết hạn, sẽ là nguồn gây ô nhiễm mới cho môi trường?

Giảm thiểu phương tiện giao thông cá nhân, tăng phương tiện giao thông công cộng là việc cần hướng tới, không thể không đề cập đến trong các biện pháp cải thiện chất lượng không khí. Các đô thị lớn trên thế giới, phát triển giao thông công cộng hiện đại, thông minh và “xanh” được ưu tiên. Hà Nội cũng không thể không theo quy luật này. Nhưng chúng ta liệu có quên một phương tiện mang tính truyền thống và gần gũi là xe đạp?

Hà Lan có dân số là 17,5 triệu người nhưng có đến 23 triệu chiếc xe đạp. Tại Amsterdam, hơn 60% người dân chọn xe đạp làm phương tiện di chuyển chính. Hà Nội có thể như Asterdam được không, khi mọi người từ bỏ xe máy chuyển sang xe đạp?

Câu trả lời là có thể được. Hà Nội trước đây là TP của xe đạp, như lời trong bài hát “Nhớ về Hà Nội”: Em vẫn đạp xe ra phố/Anh vẫn tìm âm thanh mới… Thực tế, số người dùng xe đạp đang ngày càng tăng. Cũng thực tế, với tình trạng đường phố như hiện nay, di chuyển bằng xe đạp sẽ nhanh như bằng xe máy.

Do đó, ngoài việc ưu tiện cho phát triển phương tiện công cộng (cùng với đó là kết cấu hạ tầng giao thông phù hợp), lựa chọn việc di chuyển giữa xe máy (kể cả xe máy điện) và xe đạp thì nên chọn xe đạp, nhất là ở cự ly tương đối ngắn khoảng 5km trở lại.

Việc thay đổi nào cũng sẽ có những ý kiến trái chiều, có thuận lợi và không thuận lợi. Trước mắt, có lẽ nên có sự vận động rộng khắp trong các tầng lớp người dân để ưu tiên chọn đi lại bằng xe đạp, sau đó mới tính đến biện pháp hành chính. Nếu việc vận động thành công, không khí TP Hà Nội sẽ trong lành hơn, sức khỏe cư dân tốt hơn.

Thành Thực