Xe bán tải dân sự - điểm nhấn mới trên chiến trường Ukraine

Cuộc chiến phòng thủ toàn diện của Ukraine chống lại Nga đang buộc quân đội nước này phải dựa ít hơn vào xe bọc thép hạng nặng và nhiều hơn vào xe bán tải dân sự.

Ukraine phụ thuộc vào xe bán tải dân sự

Trong 2 năm đầu của cuộc chiến, Ukraine đã nhập khẩu hơn 100.000 chiếc ô tô chủ yếu đã qua sử dụng cho binh lính, buộc chính phủ phải cắt giảm thủ tục hành chính để đăng ký xe và phân loại chúng là viện trợ nhân đạo.

Ukraine sử dụng xe bán tải dân sự trong cuộc chiến với Nga. Ảnh: THE WASHINGTON POST

“Ngày nay, chủ yếu là Anh, và có thể là Na Uy. Chúng tôi đã cạn kiệt tất cả các thị trường xe cũ ở Ba Lan trong những tháng đầu năm 2022. Nhưng tốt hơn là tìm những chiếc xe tải đó trong số những người nông dân ở Anh” - ông Mariia Ksondzyk, Giám đốc điều hành của Nesemos (chuyên sửa chữa và phục hồi các phương tiện dân sự để hỗ trợ quân đội Ukraine) cho biết.

Theo lãnh đạo trung tâm dịch vụ chính của Bộ Nội vụ Ukraine, ngoài lượng xe nhập khẩu, người dân Ukraine đã quyên góp hơn 3.000 xe để phục vụ nhu cầu của lực lượng vũ trang kể từ tháng 2-2022.

Những chiếc xe tải mà quân đội Ukraine ưa chuộng có xu hướng là những chiếc xe bền bỉ như Toyota Hilux, Nissan Navara (đã ngừng sản xuất tại châu Âu vào năm 2021) và đặc biệt là Mitsubishi L200, cũng đã ngừng sản xuất 4 năm trước.

“Tôi cho rằng L200 là chiếc tốt nhất trong tất cả, một cách khách quan, dù cái tên '200' nghe có vẻ u ám” - chỉ huy Andriy Ivanov của Tiểu đoàn Hệ thống Không người lái Evil Peregrine Ukraine cho biết.

Kiện hàng (Cargo) 200 là thuật ngữ quân sự thời Liên Xô để chỉ việc vận chuyển thi thể binh sĩ tử trận.

“Dù mang cái tên ấy, chiếc xe đó đã cứu sống rất nhiều người” - ông Ivanov nói thêm.

Ngược lại, xe tải Mỹ cần những bộ phận mà các xưởng của Ukraine khó có thể có được, do đó ít được quân đội ưa chuộng hơn.

“Có lần chúng tôi phải chờ đến 30 ngày chỉ để nhận được một con ốc quan trọng chuyển đến Ukraine. Mỹ thì ở quá xa” - ông Ruslan Andriuk, Giám đốc điều hành của Nesemos Veteran Auto Hub (tổ chức tuyển dụng cựu binh để sửa chữa xe phục vụ tiền tuyến) cho biết.

Dấu ấn của cuộc chiến Nga-Ukraine

Việc sử dụng xe tải phi quân sự đang trở thành dấu ấn của cuộc chiến Nga-Ukraine.

“Xe là tất cả! Đó là cách bạn tiếp tế vũ khí cho tiền tuyến, là cách bạn sơ tán người bị thương khỏi vòng vây. Các đơn vị phòng không cơ động cũng dùng xe bán tải dân sự để truy đuổi máy bay không người lái (UAV) của Nga. Bạn có thể chở tới 10 người, tùy theo mẫu xe bán tải. Và việc sửa chữa chúng cũng dễ hơn rất nhiều. Chúng nhẹ hơn xe bọc thép và dễ thoát hiểm hơn trong trường hợp bị tấn công” - ông Andriuk cho hay.

Binh lính Ukraine dùng xe bán tải dân sự để truy lùng UAV Nga. Ảnh: GLOBAL IMAGES UKRAINE

Nga cũng áp dụng chiến lược tương tự Ukraine với việc quân đội Nga thường dựa vào xe cá nhân và thậm chí cả xe máy để nhanh chóng di chuyển trên tiền tuyến và tránh các đám UAV của Ukraine – vốn có khả năng phát hiện nhanh các xe tăng và thiết giáp.

Binh sĩ Ukraine gọi những chiếc xe bán tải dân sự là “korch” (nghĩa là “chuột rút”, như cơn đau thắt cơ bắp), vì mức độ hao mòn nghiêm trọng mà chúng phải chịu đựng ở tiền tuyến, từ điều kiện địa hình hiểm trở, truy đuổi trong đêm cho đến các cuộc tấn công bằng UAV.

Tuy nhiên, vấn đề không chỉ nằm ở việc chuyển giao xe đến các đơn vị tiền tuyến. Những điều kiện khắc nghiệt nơi chiến trường khiến các phương tiện này liên tục cần được sửa chữa và bảo dưỡng — những dịch vụ gần như không thể tiếp cận trong chiến sự. Ngay cả các gara dân sự cũng thường bó tay trước những hư hỏng do chiến tranh gây ra.

“Thị trường châu Âu phổ biến hơn ở Ukraine vì chúng tôi dễ dàng và nhanh chóng tìm được phụ tùng hơn. Đôi khi, binh lính Ukraine cần sửa xe trong vòng 24 giờ để đi làm nhiệm vụ” - ông Andriuk cho biết.

Tuổi thọ của xe tải ở Ukraine phụ thuộc vào việc bảo dưỡng tốt, nhiệm vụ được sử dụng và trên hết là may mắn.

Xe tải chiến tranh của Ukraine thường xuyên bị bom dẫn đường, UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) và pháo binh đối phương nhắm tới.

“Ô tô cháy, hỏng hóc mỗi ngày. Chúng là vật liệu tiêu hao, như người ta vẫn nói. Mọi thứ chuyển động, mọi thứ có nhiều hơn dấu hiệu của con người, đều là mục tiêu ưu tiên” - ông Ivanov nói.

Đơn vị của ông Ivanov, giống như nhiều đơn vị khác trong quân đội Ukraine, có dịch vụ sửa chữa xe tải riêng và chi tới 200.000 hryvnia (4.600 euro) mỗi tháng cho việc bảo dưỡng.

Binh lính Ukraine thường phải trả tiền sửa chữa xe bán tải dân sự bằng tiền của mình hoặc tiền quyên góp.

VĨNH KHANG