Xây dựng nếp sống văn minh trong đồng bào dân tộc thiểu số

Với 42% dân số là đồng bào các dân tộc thiểu số (DTTS), huyện Tam Đảo luôn quan tâm xây dựng nếp sống văn minh trong vùng đồng bào DTTS. Nhiều hủ tục được xóa bỏ, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Người dân thôn Tiên Long, xã Đạo Trù (Tam Đảo) tích cực thực hiện nếp sống văn minh gắn với giữ gìn bẳn sắc văn hóa dân tộc. Ảnh: Dương Hà

Thôn Đồng Cà, xã Bồ Lý có 100% hộ dân đồng bào DTTS. Trước đây, trong đám cưới, đám tang của đồng bào có nhiều thủ tục rườm rà, đám cưới ăn uống linh đình, kéo dài vài ngày, gây áp lực kinh tế cho không ít gia đình; trong đám tang có nhiều hủ tục, gia đình có người qua đời chủ yếu sử dụng hình thức địa táng…

Để bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và xóa bỏ các hủ tục, tập quán lạc hậu, cấp ủy, chính quyền xã Bồ Lý tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn minh. Tại các buổi sinh hoạt chi bộ thôn, Bí thư chi bộ thường xuyên tuyên truyền đảng viên nâng cao ý thức, gương mẫu đi đầu xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.

Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Bồ Lý Nguyễn Huy Thành cho biết: Hiện nay, tất cả các thôn trong xã đã xây dựng được hương ước, quy ước. Những hủ tục trong đám cưới, đám tang được xóa bỏ trên tinh thần tiết kiệm, phù hợp với phong tục tập quán địa phương và Chỉ thị số 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, tổ chức các ngày kỷ niệm, không uống rượu bia trong ngày làm việc và không hút thuốc lá nơi công sở.

Không chỉ ở Bồ Lý, đồng bào DTTS xã Minh Quang luôn thực hiện nghiêm Chỉ thị số 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Thay vì những hủ tục rườm rà, tốn kém, hiện nay, các đám cưới của đồng bào được tổ chức gọn nhẹ, tiết kiệm.

Bên cạnh đó, các đám tang được người dân thực hiện theo nếp sống văn minh, không đốt vàng mã, rải tiền vàng đi đường, không mời người đến viếng ở lại ăn cỗ, linh cữu của người mất không để trong nhà quá 48 giờ...

Huyện Tam Đảo có 7/9 xã, thị trấn có đồng bào DTTS. Để xây dựng đời sống văn hóa, văn minh trong vùng đồng bào DTTS nói riêng và nhân dân nói chung, hằng năm, UBND huyện ban hành kế hoạch triển khai phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với việc thực hiện các nội dung Chỉ thị số 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Các xã, thị trấn chủ động xây dựng, chỉnh sửa hương ước, quy ước thôn, tổ dân phố phù hợp và đưa nội dung thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang vào các tiêu chí bình xét gia đình văn hóa.

Các cấp ủy, chính quyền tích cực chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền tới đồng bào DTTS về xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh dưới nhiều hình thức gắn với các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động ở địa phương. Nêu cao vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là những người có uy tín trong đồng bào DTTS trong xây dựng nếp sống văn minh gắn với giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Hiện nay, việc tổ chức đám cưới được nhân dân tổ chức trang trọng, tiết kiệm, đúng quy định Luật Hôn nhân và gia đình, phù hợp với truyền thống văn hóa dân tộc. Đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức là người DTTS khi tổ chức cưới cho con hoặc bản thân luôn gương mẫu, không tổ chức linh đình, mời khách tràn lan, không mời khách trong giờ làm việc hoặc tổ chức cưới nhiều lần, ở nhiều địa điểm khác nhau.

Nhiều khu vực đồng bào DTTS trong huyện bỏ được tục thách cưới, mời thuốc lá; một số gia đình đã tổ chức đám cưới tại nhà văn hóa khu dân cư.

Cùng với chuyển biến trong việc cưới, việc tang, các xã có đồng bào DTTS duy trì tốt hoạt động của các câu lạc bộ văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, điển hình như CLB dân ca Soọng cô của dân tộc Sán Dìu.

Qua hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao góp phần bảo tồn, phát huy nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc, xây dựng nếp sống mới, văn minh, tiến bộ. Kết quả bình xét cuối năm 2024, toàn huyện có 95% hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa; 95/103 thôn, tổ dân phố đạt danh hiệu văn hóa, tăng 5% so với kế hoạch.

Thanh Tuyền