Xây dựng một mô hình tăng trưởng đa trung tâm, liên kết vùng chặt chẽ

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kon Tum và Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ngãi. (Ảnh: TTXVN)

Dự buổi làm việc có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng: Lê Minh Hưng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương; Nguyễn Duy Ngọc, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương; Đỗ Văn Chiến, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các đồng chí: Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng; Lê Thành Long, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, địa phương.

Tại hội nghị, các đồng chí Dương Văn Trang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh và đồng chí Bùi Thị Quỳnh Vân, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã báo cáo tình hình thực hiện các nhiệm vụ công tác tại địa phương.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, tỉnh Kon Tum duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) hằng năm ở mức khá; trên địa bàn đã và đang hình thành một số vùng chuyên canh lớn, ứng dụng công nghệ; đang hình thành chuỗi giá trị dược liệu quốc gia, vùng chuyên canh sâm Ngọc Linh với quy mô 4.500ha. Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn tỉnh giảm xuống còn 4,31% năm 2024, giảm bình quân 3-4%/năm…

Tỉnh Quảng Ngãi mặc dù tăng trưởng nhiều khó khăn nhưng đang từng bước phục hồi cơ cấu kinh tế theo hướng bền vững hơn; hệ thống hạ tầng được tập trung đầu tư, đẩy nhanh tiến độ các tuyến giao thông huyết mạch như cao tốc bắc-nam phía đông, mở rộng Quốc lộ 24, 40B, tăng cường liên kết vùng giữa Tây Nguyên và duyên hải miền trung. Chất lượng giáo dục, chăm sóc sức khỏe nhân dân được nâng lên; thực hiện tốt chính sách dân tộc, tôn giáo…

Cơ cấu kinh tế của cả hai tỉnh Kon Tum và Quảng Ngãi chuyển dịch tích cực với tỷ trọng khu vực công nghiệp-xây dựng và dịch vụ gia tăng, giảm dần phụ thuộc vào khai thác tài nguyên thô, từng bước chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa nhiều hơn vào công nghệ và năng suất. Hai tỉnh đều có thế mạnh đặc thù và đang từng bước chuyển hóa thành lợi thế phát triển.

Hai địa phương đã, đang thực hiện và phối hợp thực hiện tốt việc tinh gọn tổ chức bộ máy, hợp nhất đơn vị hành chính cấp xã, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; hợp nhất cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị xã hội, hội quần chúng; tập trung thực hiện nghiêm Chỉ thị số 45-CT/TW về đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, chú trọng công tác nhân sự theo tinh thần Kết luận số 150 của Bộ Chính trị và các quy định liên quan.

Thay mặt Thường trực tỉnh ủy, lãnh đạo hai địa phương đã kiến nghị một số vấn đề về quy hoạch, cơ chế, chính sách đầu tư phát triển hạ tầng cơ sở như nghiên cứu lập Đề án Cảng hàng không Măng Đen, Quy hoạch chung Khu du lịch Măng Đen, nâng cấp Quốc lộ 24 (Giai đoạn 2), Quốc lộ 18B từ Cửa khẩu quốc tế Bờ Y (tỉnh Kon Tum) đi tỉnh Attapu (Lào)…

Phát biểu kết luận hội nghị, ghi nhận, trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước còn khó khăn, hai tỉnh Kon Tum và Quảng Ngãi đã không ngừng nỗ lực vươn lên, phát huy tinh thần đoàn kết, đổi mới, năng động, chủ động vượt khó và đạt được nhiều kết quả rất đáng ghi nhận, khá toàn diện trên tất cả các lĩnh vực.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, hai địa phương cần nhìn thẳng vào thực tế, chỉ ra những bất cập, hạn chế. Đó là: Tăng trường kinh tế chưa đạt như kỳ vọng; ngành công nghiệp thiếu sản phẩm có giá trị gia tăng cao; đầu tư hạ tầng khu kinh tế, khu công nghiệp còn chậm; nông nghiệp vẫn phát triển manh mún, liên kết chuỗi yếu; kinh tế tập thể, hợp tác xã còn khó khăn; môi trường đầu tư kinh doanh còn hạn chế; du lịch chưa có chuyển biến rõ nét; thu hút đầu tư ngoài ngân sách còn thấp; hạ tầng giao thông, đô thị, dịch vụ, chuyển đổi số và các lĩnh vực xã hội như y tế, giáo dục, môi trường phát triển chưa đồng bộ; giảm nghèo miền núi chưa bền vững…

Tổng Bí thư nhấn mạnh, những tồn tại, hạn chế nêu trên cho thấy yêu cầu cấp thiết phải đổi mới mạnh mẽ tư duy phát triển, cải cách tổ chức bộ máy chính quyền và nâng cao năng lực quản trị, tạo động lực tăng trưởng mới để đưa địa phương bứt phá lên một tầm cao mới. Việc triển khai hợp nhất hai tỉnh Kon Tum và Quảng Ngãi nằm trong chiến lược phát triển của vùng và của cả nước để hình thành một đơn vị hành chính mới có quy mô đủ lớn, có tiềm năng và khả năng bứt phá mạnh mẽ, trở thành một cực tăng trưởng quan trọng ở khu vực miền trung-Tây Nguyên, tạo động lực lan tỏa cho cả vùng và đất nước.

Tỉnh Quảng Ngãi mới sau sáp nhập sẽ sở hữu lợi thế kép độc đáo, kết hợp hài hòa giữa chiều sâu địa chiến lược và sự đa dạng sinh thái-kinh tế. Với gần 300km đường biên giới giáp Lào và Campuchia, Kon Tum đóng vai trò là cửa ngõ phía tây của hành lang kinh tế Đông-Tây; trong khi Quảng Ngãi với hệ thống cảng biển nước sâu Dung Quất, cảng Sa Kỳ và tiềm năng phát triển sân bay Lý Sơn, tạo điều kiện thuận lợi kết nối thông suốt từ vùng biên đến biển, hình thành trục giao thương liên vùng, liên quốc gia.

Hệ thống cửa khẩu quốc tế như Bờ Y, Đăk Long, cùng các tuyến quốc lộ 24, 40B, cao tốc bắc-nam và Quốc lộ 1A, khi được kết nối đồng bộ sẽ giúp xây dựng mạng lưới logistics đa chiều, nâng tầm khu vực trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa, du lịch và dịch vụ chiến lược giữa Tây Nguyên, duyên hải Trung bộ và các nước tiểu vùng Mekong.

Sự kết hợp giữa khí hậu mát mẻ của vùng cao nguyên Kon Tum, thổ nhưỡng phù hợp phát triển nông nghiệp hữu cơ, cây dược liệu và rừng nguyên sinh với Quảng Ngãi có nền tảng công nghiệp nặng, cảng biển và đô thị phát triển sẽ tạo nên chuỗi giá trị hoàn chỉnh. Lý Sơn với biển đảo và di sản địa chất, Măng Đen và Kon Plông với khí hậu ôn đới và rừng nguyên sinh, kết hợp với các di tích lịch sử cách mạng như Ba Tơ, Trà Bồng, tạo sức hút toàn diện cho du lịch của tỉnh mới...

Tổng Bí thư khẳng định, tỉnh Quảng Ngãi mới hoàn toàn có điều kiện để xây dựng một mô hình tăng trưởng đa trung tâm, liên kết vùng chặt chẽ, thích ứng với xu thế kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn. Ban Thường vụ Tỉnh ủy 2 tỉnh cần quán triệt sâu sắc chủ trương của Trung ương, bám sát thực tiễn địa phương, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ.

Trước hết là tập trung rà soát, đánh giá mức độ hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra. Khẩn trương rà soát, tích hợp, cập nhật lại quy hoạch tỉnh, bảo đảm đồng bộ với các quy hoạch vùng, quy hoạch quốc gia, vừa khai thác hiệu quả lợi thế tổng hợp của địa phương, vừa mở rộng dư địa và không gian phát triển mới để xác định tầm nhìn phát triển dựa trên nền tảng đa dạng sinh thái-kinh tế, hướng đến tăng trưởng xanh, bao trùm và bền vững, với mô hình tăng trưởng đa trung tâm. Thực hiện thành công cải cách mô hình tổ chức chính quyền; triển khai nghiêm túc mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh-xã); đẩy mạnh xây dựng nền hành chính hiện đại trên nền tảng số hóa…

Tổng Bí thư yêu cầu tỉnh mới phải gắn đổi mới sáng tạo với từng lĩnh vực cụ thể như nông nghiệp, công nghiệp, đô thị thông minh, du lịch và dịch vụ. Ưu tiên phát triển nông nghiệp hữu cơ, kinh tế lâm nghiệp, kinh tế dược liệu, với trọng tâm là sâm Ngọc Linh và các loài dược liệu quý đặc hữu, cây ăn quả, rau hoa xứ lạnh, cây công nghiệp. Hình thành các vùng nguyên liệu tập trung gắn với chế biến sâu, tạo hàng hóa có giá trị gia tăng cao;

Đẩy mạnh phát triển đồng bộ kinh tế biển-du lịch-dịch vụ, lấy Đặc khu biển đảo Lý Sơn, Khu du lịch sinh thái Măng Đen, các điểm du lịch gắn với di sản lịch sử, văn hóa, tâm linh và bản sắc các dân tộc thiểu số làm điểm nhấn. Hình thành các đô thị sinh thái, thông minh dọc hai bên bờ sông Trà Khúc, sông Đăk Bla, gắn kết giữa bảo tồn thiên nhiên và phát triển hiện đại. Đa dạng hóa các ngành công nghiệp, phát triển hạ tầng logistics hiện đại, khu kinh tế, khu/cụm công nghiệp đồng bộ.

Về nhiệm vụ trước mắt, Tổng Bí thư đề nghị địa phương chuẩn bị thật tốt công tác tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, bảo đảm đúng nguyên tắc, quy trình, đúng tiến độ và chất lượng; nhân sự cấp ủy phải gắn với lãnh đạo Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Đoàn Đại biểu Quốc hội nhiệm kỳ tới, bảo đảm tính kế thừa và ổn định, tạo tiền đề hình thành bộ máy mới hoạt động có hiệu quả ngay sau khi có quyết định thành lập chính quyền địa phương. Tiếp tục xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; xây dựng và củng cố thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc, phát huy hiệu quả cơ chế phối hợp giữa các lực lượng, chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và xử lý dứt điểm từ cơ sở các nguy cơ gây mất ổn định, không để xảy ra bị động, bất ngờ.

Hai tỉnh cần chú trọng cải thiện môi trường đầu tư, giải phóng nguồn lực, tháo gỡ các nút thắt, khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo, đồng hành cùng doanh nghiệp và hình thành đội ngũ doanh nhân có tâm, có tầm, đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế của tỉnh. Tăng tốc đầu tư vào hệ thống hạ tầng chiến lược có tính chất liên kết vùng và quốc tế, như cao tốc Quảng Ngãi-Kon Tum, sân bay Măng Đen, tuyến đường sắt kết nối Tây Nguyên, cao tốc Ngọc Hồi-Kon Tum-Pleiku, Quốc lộ 24... ;

Nâng cấp các cửa khẩu, mở rộng không gian hợp tác, giao thương và kết nối quốc tế. Đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số toàn diện trong quản trị, sản xuất, thương mại và đời sống xã hội;

Thực hiện tốt công tác an sinh xã hội; phấn đấu hoàn thành 100% việc xóa nhà tạm, nhà dột nát vào năm 2025; nhân rộng, đưa vào chiều sâu các chương trình hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số. Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc, lồng ghép hài hòa trong phát triển kinh tế-xã hội.

HẠNH NGUYÊN