Xây dựng cảng xanh - hướng đến phát triển bền vững, vươn ra biển lớn

Quang cảnh buổi tọa đàm. Ảnh: M.T

Thông tin trên được Cục Hàng hải Việt Nam đưa ra tại buổi tọa đàm "Cảng xanh - hướng đến phát triển bền vững, vươn ra biển lớn", do Báo Giao thông tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh ngày 4-12.

Phát biểu mở đầu tọa đàm, Tổng biên tập Báo Giao thông Nguyễn Thị Hồng Nga kỳ vọng sẽ cùng ngành Hàng hải Việt Nam, các doanh nghiệp và hiệp hội tiếp tục phối hợp tổ chức diễn đàn thường niên về chủ đề xanh trong ngành hàng hải và cảng biển Việt Nam.

Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang phát biểu. Ảnh: M.T

Chia sẻ về chủ đề cảng xanh, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang thẳng thắn nhìn nhận, ngành Hàng hải nước ta vẫn còn chậm trong quá trình chuyển đổi xanh, nếu không làm nhanh, sẽ mất cơ hội phát triển, thậm chí là thụt lùi, vì không có tàu xanh nào muốn đến cảng không xanh.

Theo ông Giang, hệ thống cảng biển Việt Nam được chia thành 5 nhóm với 34 cảng. Mặt khác, ngành Hàng hải có nhiều thuận lợi về dư địa đất đai, biển và bờ biển. Do đó, việc chọn hướng phát triển nào để đảm bảo xanh, sạch là điều rất đáng bàn.

Cho rằng cảng xanh là xu thế tất yếu trong hội nhập và phát triển, Chủ tịch Hội đồng cố vấn Công ty TNHH tư vấn thực hành phát triển bền vững Greengo Phạm Hoài Trung nhấn mạnh, các doanh nghiệp cần nâng cao nhận thức và tính cam kết sẵn sàng, xác định bối cảnh và lập kế hoạch thực hành cụ thể. Việc thực hành cần bắt đầu từ những công việc cơ bản đầu tiên, bao gồm lập kế hoạch đào tạo các kiến thức và nhận thức cơ bản về phát triển bền vững theo các tiêu chí ESG (bộ 3 tiêu chuẩn để đo lường những yếu tố liên quan đến định hướng và hoạt động phát triển bền vững của doanh nghiệp).

Với tham luận về "Chuyển đổi số cơ sở hạ tầng cảng biển", Tiến sĩ Hoàng Hiệp, Phó tổng giám đốc Công ty CP tư vấn thiết kế Cảng - Kỹ thuật Biển (Portcoast) cho rằng, đối với cảng xanh, công nghệ chuyển đổi số đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Để làm rõ hơn, ông Hiệp đưa ra ví dụ cụ thể về mô hình số trên 20km tại một cảng ở Bà Rịa - Vũng Tàu, nơi đã được số hóa toàn bộ. Việc này cho phép kiểm soát về hình học, đo vẽ kích thước, tọa độ, và mô hình 3D giúp quan sát chi tiết và quản lý dễ dàng hơn.

Cảng Tân cảng Cát Lái (thành phố Hồ Chí Minh) nhìn từ trên cao. Ảnh: BTC

Không những vậy, sự phát triển của công nghệ thông tin cũng giúp kiểm soát tốt hơn, tiết kiệm chi phí và giảm thời gian thi công, thiết kế, kể cả là sửa đổi.

Trên bình diện quốc tế, Tổng giám đốc Cảng quốc tế Cái Mép Nguyễn Xuân Kỳ chia sẻ, hiện Việt Nam đang tham gia chương trình "The Climate Pledge" (Cam kết thân thiện với khí hậu) do Amazon đồng sáng lập. Đây là cam kết của các công ty hàng đầu thế giới ở nhiều ngành nghề nhằm đạt trạng thái không phát thải CO₂ (Net-Zero) vào năm 2040, trước 10 năm so với Hiệp định Paris (năm 2050). Ước tính có thể tránh phát thải hơn 2,5 tỷ tấn CO₂ mỗi năm, tương đương khoảng 1/3 lượng carbon được hấp thụ mỗi năm bởi tất cả các cánh rừng trên toàn cầu.

Để quá trình chuyển đổi xanh đạt kết quả mong muốn, Thượng tá Vũ Anh Tuấn, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Cảng xanh, Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn kiến nghị Chính phủ có các chính sách hỗ trợ để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn tín dụng xanh, giúp vượt qua các rào cản về chi phí trong chuyển đổi năng lượng.

Gợi mở hướng đi cho quá trình chuyển đổi cảng xanh, lãnh đạo Cục Hàng hải Việt Nam cho hay, việc chuyển đổi xanh có thể bắt đầu từ những điều nhỏ nhất như chuyển đổi sang năng lượng sạch; sử dụng quy trình điện tử để tối ưu hóa, sắp xếp container thông minh; tận dụng năng lượng mặt trời; giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường. Đồng thời, đẩy mạnh đầu tư vào các nhà máy sản xuất nhiên liệu sạch tại các cảng để thu hút thêm tàu xanh. Về chính sách, cần thêm nhiều ưu đãi như giảm giá, miễn hoặc giảm thuế để hỗ trợ chuyển đổi xanh.

Theo Ban tổ chức, qua tọa đàm, các ý kiến từ doanh nghiệp sẽ được ghi nhận để kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải và Chính phủ nhằm xây dựng lộ trình xanh trong ngành Hàng hải Việt Nam.

Hà Minh Tuấn