Xã, phường sau sáp nhập phải đạt mức diện tích, dân số ra sao?

Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết 76 về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) năm 2025.

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 15-4-2025, thay thế Nghị quyết 35/2023 về cùng nội dung.

Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã quy định tại nghị quyết này là việc thành lập, giải thể, nhập, chia ĐVHC, điều chỉnh địa giới ĐVHC cấp xã để bảo đảm có số lượng, quy mô phù hợp, cả nước giảm khoảng 60% đến 70% số lượng ĐVHC cấp xã so với hiện nay. Từ đó, đáp ứng yêu cầu tổ chức chính quyền địa phương cấp xã gần dân, sát dân, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Sau sắp xếp, đơn vị hành chính cấp xã phải có dân số đạt từ 200% trở lên và diện tích đạt từ 100% trở lên tiêu chuẩn của xã tương ứng theo quy định về tiêu chuẩn, phân loại đơn vị hành chính. Ảnh: NGUYỄN TIẾN

Tiêu chuẩn dân số, diện tích của cấp xã sau sắp xếp

Theo Nghị quyết, căn cứ vào các nguyên tắc sắp xếp ĐVHC, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm xây dựng, lựa chọn phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, miền núi, vùng cao, biên giới, vùng đồng bằng, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Đối với xã miền núi, vùng cao hình thành sau sắp xếp có diện tích đạt từ 200% trở lên và dân số đạt từ 100% trở lên tiêu chuẩn của xã tương ứng quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của ĐVHC và phân loại ĐVHC.

Việc sắp xếp ĐVHC cấp xã thuộc ĐVHC cấp huyện ở hải đảo phải bảo đảm yêu cầu về quốc phòng, an ninh và theo định hướng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Với những xã không thuộc diện nêu trên phải có quy mô dân số đạt từ 200% trở lên và diện tích tự nhiên đạt từ 100% trở lên tiêu chuẩn của xã tương ứng theo quy định.

Đối với phường hình thành sau sắp xếp có diện tích tự nhiên đạt từ 5,5 km2 trở lên; đối với phường thuộc thành phố trực thuộc trung ương có quy mô dân số đạt từ 45.000 người trở lên. Phường thuộc tỉnh hình thành sau sắp xếp ở khu vực miền núi, vùng cao, biên giới có quy mô dân số đạt từ 15.000 người trở lên. Các phường còn lại có quy mô dân số đạt từ 21.000 người trở lên.

“Trường hợp sắp xếp từ ba đơn vị hành chính cấp xã trở lên thành một xã, phường mới thì không phải xem xét định hướng về tiêu chuẩn nêu trên” – Nghị quyết 76 nêu.

Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ cũng nêu rõ trường hợp ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp không thể đáp ứng các định hướng về tiêu chuẩn theo quy định thì Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.

Chính phủ được giao lãnh đạo, chỉ đạo UBND các tỉnh, TP trực thuộc trung ương xây dựng đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã trên địa bàn bảo đảm giảm số lượng ĐVHC cấp xã trên cả nước theo tỉ lệ quy định.

Khuyến khích số hóa tên gọi

Cũng theo Nghị quyết 76, diện tích tự nhiên của ĐVHC được xác định theo số liệu thống kê đất đai được cấp có thẩm quyền công bố, có xác nhận của cơ quan quản lý nhà nước về nông nghiệp và môi trường cấp tỉnh. Quy mô dân số của ĐVHC gồm dân số thường trú và dân số tạm trú do cơ quan Công an có thẩm quyền cung cấp, xác nhận.

Số liệu về diện tích và dân số làm cơ sở cho việc sắp xếp ĐVHC được tính đến 31-12-2024.

Liên quan tới đặt tên ĐVHC cấp xã, Nghị quyết 76 yêu cầu cần dễ đọc, dễ nhớ, ngắn gọn, bảo đảm tính hệ thống, khoa học, phù hợp với các yếu tố truyền thống lịch sử, văn hóa của địa phương và được Nhân dân địa phương đồng tình ủng hộ.

Khuyến khích đặt tên của ĐVHC cấp xã theo số thứ tự hoặc theo tên của ĐVHC cấp huyện (trước sắp xếp) có gắn với số thứ tự để thuận lợi cho việc số hóa, cập nhật dữ liệu thông tin.

Tên của ĐVHC cấp xã không được trùng với tên của ĐVHC cùng cấp trong phạm vi ĐVHC cấp tỉnh hoặc trong phạm vi ĐVHC cấp tỉnh dự kiến hình thành sau sắp xếp.

Đ.MINH - N.THẢO