WSJ tiết lộ giải pháp Anh, Pháp ủng hộ để chấm dứt xung đột Nga-Ukraine

Binh sĩ Nga di chuyển hướng về Ukraine. Ảnh: EPA-EFE/TTXVN

Dẫn nguồn hiểu biết về các cuộc đàm phán, WSJ cho biết Pháp và Anh đang muốn đạt được một thỏa thuận thừa nhận quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ mà Nga đang chiếm đóng kể từ khi cuộc chiến nổ ra vào năm 2022. Tuy nhiên, việc công nhận này chỉ theo hình thức de facto (trên thực tế) - giống như lệnh ngừng bắn giúp chấm dứt cuộc chiến tranh Triều Tiên - chứ không phải là việc công nhận chính thức.

Trong hai năm qua, khi khu vực tiền tuyến ngày càng ổn định - với cuộc phản công năm 2023 của Ukraine không giành lại được nhiều lãnh thổ, còn phía Nga chỉ đạt được một số bước tiến nhỏ lẻ - dư luận Ukraine dần nghiêng về quan điểm cho rằng việc kết thúc cuộc chiến có thể đòi hỏi phải có những nhượng bộ lãnh thổ nhất định.

Một cuộc khảo sát do Viện Xã hội học Quốc tế Kiev tiến hành hồi đầu năm nay cho thấy 39% người dân Ukraine sẵn sàng chấp nhận từ bỏ một phần lãnh thổ để đổi lấy hòa bình, tăng mạnh so với con số 8% vào cuối năm 2022. Tuy nhiên, vẫn có tới 50% người Ukraine phản đối các nhượng bộ lãnh thổ.

Tại Ukraine, các cuộc thảo luận cho đến nay được cho là mới chỉ dừng lại ở khả năng nhượng bộ trên thực tế (không phải chính thức), với hy vọng nước này có thể giành lại các vùng lãnh thổ này trong tương lai.

Nhiều nhà phân tích nhận định, việc chính thức từ bỏ Crimea được coi là hành động "tự sát chính trị" đối với bất kỳ chính trị gia nào của Ukraine. Cho đến nay, các quan chức Ukraine đều lên án ý tưởng này là vi phạm luật pháp quốc tế.

Bà Tamila Tasheva, nghị sĩ Quốc hội Ukraine và là người dân tộc Tatar bản địa tại bán đảo Crimea cho biết: "Những nỗ lực 'đổi' Crimea lấy lệnh ngừng bắn sẽ không mang lại hòa bình thực sự. Thay vào đó, họ sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm". Bà cho biết điều này sẽ khuyến khích các hành động khơi mào cho cuộc chiến, hợp pháp hóa chiến tranh cũng như các hành động tương tự khác.

Hiện nay dư luận vẫn chưa rõ liệu Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể chấp nhận những điều khoản đàm phán hòa bình nào với Ukraine. Đặc phái viên Witkoff, người từng 3 lần hội đàm với Tổng thống Putin kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức, cho biết ông đã có các cuộc trao đổi “mang tính xây dựng” với nhà lãnh đạo Nga. Tuy nhiên, các quan chức Ukraine và một số nước phương Tây vẫn nghi ngờ về mức độ "sẵn sàng" của Tổng thống Putin với một thỏa thuận ngừng bắn.

Giới phân tích nhận định điều mà Kiev lo ngại nhất có lẽ là việc nếu thiếu vắng các cam kết an ninh vững chắc, một cuộc chiến nữa có thể sẽ nổ ra sau khi hai bên đạt được thỏa thuận hòa bình. Dù việc gia nhập NATO của Ukraine dường như là không thực tế, nước này vẫn đang hy vọng các phương Tây sẽ cử quân đội và cung cấp vũ khí để kiểm soát việc thực thi thỏa thuận hòa bình cũng như giúp tránh một cuộc chiến mới trong tương lai.

WSJ nhận định việc Ukraine và các nước chính thức công nhận Crimea là lãnh thổ của Nga sẽ là "chiến thắng lịch sử" cho Tổng thống Putin. Trong thời gian qua, bán đảo Crimea cũng đang đóng một vai trò quan trọng cho hoạt động quân sự của Nga tại khu vực phía Đông Ukraine. Nga đã huy động nhiều xe tăng, thiết bị quân sự từ phía Crimae để đổ bộ vào khu vực khu vực Kherson và Zaporizhzhia.

Vào tuần trước, các quan chức cấp cao Mỹ đã trình bày một loạt ý tưởng nhằm chấm dứt cuộc chiến hiện nay tại Ukraine - bao gồm đề xuất về Crimea - cho các quan chức Ukraine, châu Âu. Phía Mỹ được cho là đang mong đợi một câu trả lời chính thức vào ngày 23/4 tại hội nghị thượng đỉnh ở London, nơi các quan chức Ukraine, Mỹ và châu Âu sẽ cùng nhau họp mặt.

Trước tình cảnh đó, Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết phía Nga nên đồng ý ngừng bắn trước khi có các cuộc đàm phán tiếp theo để chứng minh "những bước đi nghiêm túc". Ông cho biết các quan chức Ukraine gặp gỡ các đại diện của Mỹ và châu Âu tại London với nhiệm vụ thảo luận về lệnh ngừng bắn một phần hoặc toàn bộ, mà Ukraine đã đồng ý vào tháng trước nhưng Moskva đã từ chối.

Về vấn đề Crimea, Tổng thống Zelensky đã lên tiếng phản đối đề xuất trên của Mỹ khi tìm kiếm sự công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với bán đảo này như một phần của thỏa thuận ngừng bắn.

“Ukraine sẽ không công nhận hợp pháp việc chiếm đóng Crimea. Không có gì để nói ở đây cả. Điều này vi phạm hiến pháp của chúng tôi”, ông Zelensky phát biểu tại một cuộc họp báo tại Kiev vào ngày 22/4.

Bình Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc