WHO cảnh báo mối đe dọa đối với các chương trình y tế toàn cầu
Ngày 18-3 (giờ Việt Nam), Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus lo ngại hàng triệu sinh mạng đang bị đe dọa sau khi các chương trình viện trợ của Mỹ chống lại những bệnh như sốt rét, AIDS và lao bị cắt giảm.
Trong trường hợp bệnh sốt rét, “nếu tình trạng gián đoạn tiếp diễn, chúng ta có thể chứng kiến thêm 15 triệu ca bệnh và 107.000 ca tử vong chỉ trong năm nay, đảo ngược 15 năm tiến triển”, ông Ghebreyesus nhấn mạnh.
Người đứng đầu cơ quan y tế toàn cầu cũng lo ngại, số ca tử vong liên quan HIV/AIDS có thể lên đến 3 triệu ca, gấp 3 lần thống kê năm 2024 và thêm 10 triệu người nhiễm HIV, tương đương với mức của khoảng 2 thập kỷ trước.
Đối với bệnh lao, ông Ghebreyesus cảnh báo, hệ thống ứng phó tại 27 quốc gia châu Phi đang gặp khó khăn về nhân sự, cung cấp dịch vụ điều trị và xét nghiệm; đồng thời nhấn mạnh, mạng lưới tiêm chủng chống lại các bệnh như sởi, bại liệt và rubella ở nhiều quốc gia đang phát triển hiện cũng bị tác động do Mỹ cắt giảm đóng góp thông qua Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) và các kênh khác.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lo ngại tác động của việc Mỹ quyết định rút khỏi cơ quan này. Ảnh: Flickr
“Mạng lưới hơn 700 phòng thí nghiệm do Mỹ thành lập đang phải đối mặt với sự kiểm tra nghiêm ngặt. Điều này xảy ra vào thời điểm tồi tệ nhất có thể khi bệnh sởi đang quay trở lại”, Tổng Giám đốc WHO nêu.
Người đứng đầu WHO cũng đề cập đến những khó khăn hiện tại trong nỗ lực theo dõi tiến triển của bệnh cúm gia cầm, một trong những căn bệnh có khả năng gây ra đại dịch lớn nhất, sau khi Mỹ báo cáo những trường hợp đầu tiên lây truyền từ người sang gia súc tại một số trang trại ở quốc gia này hồi năm 2024.
Ông Ghebreyesus cho biết thêm, hơn 2.600 cơ sở y tế trong 12 cuộc khủng hoảng nhân đạo đã phải tạm dừng toàn bộ hoặc một phần dịch vụ, hoặc có nguy cơ phải tạm dừng, sau khi Mỹ - quốc gia đóng góp nhiều nhất cho WHO quyết định rút khỏi cơ quan này theo yêu cầu của Tổng thống Donald Trump.
Trong bối cảnh phức tạp, ông Ghebreyesus đã đề nghị Mỹ xem xét lại các khoản phân bổ cho hệ thống sức khỏe toàn cầu. Người đứng đầu WHO cũng thừa nhận, bất chấp mọi động thái của Mỹ, các nhà tài trợ khác, những quốc gia phụ thuộc nhiều vào Mỹ và các quốc gia thành viên cơ quan này, vẫn cần tăng cường chi tiêu cho y tế.
Lời kêu gọi của Tổng Giám đốc WHO nhận được sự ủng hộ từ Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF). Giám đốc Điều hành UNICEF Catherine Russell lưu ý, các chương trình tiêm chủng cho trẻ em - thường được hỗ trợ bởi đóng góp của Mỹ thông qua các đối tác như Liên minh vắc xin Gavi - có thể gặp phải nhiều trở ngại.
Ngày 20-1, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký lệnh hành pháp rút Mỹ khỏi WHO với lý do lo ngại về cách cơ quan này ứng phó với đại dịch Covid-19 và nhiều vấn đề khác. Năm 2020, Mỹ cũng từng cố gắng rời cơ quan y tế lớn nhất thế giới nhưng động thái này đã bị đảo ngược dưới thời của cựu Tổng thống Joe Biden.