Vũng Tàu: Bản giao hưởng xanh

Công viên hồ đầu tiên

Mặt trời khuất sau Núi Nhỏ nổi tiếng của Vũng Tàu, lặn dần xuống biển. Phía bên này núi, hồ Ao Cá lấp lánh những tia nắng cuối cùng còn sót lại. Bầu không khí dịu dàng hòa quện với sắc xanh của núi, rừng. Lúc này, công viên hồ Ao Cá cũng dần đông người, tíu tít tiếng nói cười, nhóm người ngồi câu cá, người đi bộ, vài chiếc xe đẩy trẻ nhỏ thong dong…

Hồ Ao Cá.

Đó là quang cảnh công viên hồ Ao Cá nằm ở góc đường Võ Thị Sáu, Phan Chu Trinh, dưới chân núi Nhỏ Vũng Tàu, cách biển Bãi Sau chỉ chừng 200 m vào một buổi chiều khi chúng tôi ghé qua. Hiện công trình đạt 85% khối lượng, đã thu hút nhiều người dân đến thư giãn, rèn luyện sức khỏe mỗi buổi sáng, chiều.

Trong số người đi bộ tập thể dục, anh Nguyễn Khánh, ở đường Phan Chu Trinh, phường 2 vui vẻ chia sẻ: Tôi ở đây hơn 40 năm, nay chứng kiến sự “lột xác” của cảnh quan hồ Ao Cá nên mừng lắm. Trước đây, rác, muỗi nhiều, không gian bị ô nhiễm. Từ ngày công viên ao cá mở ra, quang cảnh sạch, đẹp, yên bình, đặc biệt giảm hẳn muỗi. Bây giờ, ngày nào, tôi cũng ra đây tập thể dục, “trốn nhà” nhiều hơn.

Để bảo vệ hồ, chống lấn chiếm sử dụng, phát huy chức năng hồ điều hòa; đặc biệt góp phần chỉnh trang đô thị, tạo cảnh quan, môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, đầu năm 2021, UBND TP Vũng Tàu đã ban hành quyết định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công viên Ao Cá.

Dự án có tổng diện tích hơn 44.000 m2, bao gồm các hạng mục nạo vét lòng hồ, kè bê tông, lan can quanh hồ, trồng cây xanh, thảm cỏ; lắp đặt tượng điêu khắc, ghế đá; thiết bị thể dục thể thao; lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng... Đồng thời, đầu tư hoàn thiện đoạn đường còn lại đường Võ Thị Sáu; cải tạo, nâng cấp các hẻm 129 Phan Chu Trinh, 79 Võ Thị Sáu, kết nối đồng bộ với công viên. Tổng mức đầu tư dự án là hơn 220 tỷ đồng (bao gồm chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng). Công trình dự kiến hoàn thành đưa vào sử dụng vào cuối tháng 3/2025.

Ông Hoàng Vũ Thảnh - Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu cho biết: Dự án Công viên Ao Cá tại phường 2 được xem như “phát súng” đầu tiên, mở đường cho tương lai của hệ thống hồ điều hòa hoàn chỉnh tại Vũng Tàu. Đây là bước đi chiến lược nhằm hiện thực hóa quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt. Công trình không chỉ cải tạo lòng hồ mà còn giải quyết được “nút thắt cổ chai” đường Võ Thị Sáu, tồn tại hàng chục năm, gây cản trở giao thông và thoát nước nghiêm trọng.

Việc hoàn thiện công viên này sẽ không chỉ giải quyết vấn đề thoát nước, giảm ngập úng mà còn nâng cao chất lượng không gian sống. Với hệ thống cây xanh, bãi giữ xe hiện đại và sự kết nối thuận lợi với khu vực Bãi Sau, dự án sẽ mang lại giá trị lớn cho cả cư dân và du khách.

Thêm những không gian xanh

Không chỉ dừng lại ở Công viên Ao Cá, đến nay, TP Vũng Tàu còn hoàn tất quy hoạch chi tiết các hồ quan trọng khác, một trong số đó là hồ Bàu Sen. Đây là mắt xích quan trọng trong chuỗi hồ điều hòa của TP Vũng Tàu khi liên thông với hồ Ao Cá, hồ Á Châu, hồ Bàu Trũng qua hệ thống kênh thủy lợi ngầm hóa.

Tháng 7/2024, UBND TP Vũng Tàu đã ban hành quyết định phê duyệt đồ án điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 công viên Bàu Sen. Trên cơ sở đó, TP Vũng Tàu lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án Công viên Bàu Sen và đang trình UBND tỉnh thẩm định, phê duyệt.

Đây là dự án quan trọng nhằm phát huy tối đa lợi thế của khu vực hồ Bàu Sen giúp kết nối các khu vực lân cận như khu vực Bãi Trước với khu vực Bãi Sau. Từ đó, thúc đẩy sự phát triển của cả 2 khu vực này, đặc biệt tăng giá trị sử dụng tiện ích mà công viên Bàu Sen mang lại cho toàn TP Vũng Tàu. Theo quy hoạch, công viên hồ Bàu Sen có tính chất là khu công viên vui chơi giải trí, không gian xanh, hồ cảnh quan, hồ điều hòa, khu thương mại dịch vụ và khu nhà ở, quy mô dân số hơn 5.000 người.

Trong phạm vi diện tích quy hoạch hơn 50 ha, hồ điều hòa chiếm gần 18 ha, công viên cây xanh hơn 13 ha. Việc tổ chức không gian, kiến trúc cảnh quan sẽ khai thác tối đa cảnh quan mặt nước, quy hoạch các công viên cây xanh - thể dục thể thao phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí và sinh hoạt cộng đồng cho người dân. Điểm nhấn kiến trúc công viên Bàu Sen là cầu cảnh quan đi bộ qua hồ. Công viên cũng sẽ “gánh vác” vai trò làm bãi giữ xe của một đô thị du lịch với các bãi giữ xe nổi và ngầm bố trí hợp lý trong khu vực.

Dự án công viên Bàu Sen hứa hẹn mang đến không gian xanh rộng lớn, hỗ trợ điều hòa nước và nâng cao chất lượng sống, tạo diện mạo mới cho thành phố du lịch.

Vì mục tiêu phát triển bền vững

Theo KTS Nguyễn Đức Lập - Chủ tịch Hội Kiến trúc sư tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu: TP Vũng Tàu có đặc thù, sở hữu chuỗi hồ liền mạch từ công viên hồ Ao Cá - hồ Á Châu - hồ Bàu Sen - hồ Bàu Trũng - hồ Rạch Bà - hồ Cửa Lấp, chạy dọc từ phường 2 đến phường 12, song song với bờ biển.

Hồ Bàu Sen.

Tuy nhiên trong quá trình đô thị hóa, hệ thống hồ điều hòa của Vũng Tàu chưa được đầu tư kịp thời, dẫn đến bị lấn chiếm, ô nhiễm môi trường, gây ngập úng vào mùa mưa. Bài học ngập lụt nghiêm trọng trong những năm gần đây, đối với thành phố có 3 bề là biển là khó chấp nhận, thôi thúc hành động, giải pháp nhanh chóng của chính quyền địa phương.

Theo thông tin từ Phòng Quản lý Đô thị Vũng Tàu, đến nay, tất cả hệ thống hồ trên địa bàn đều đã được quy hoạch từ phân khu đến chi tiết. Khu vực Nam Vũng Tàu gồm hệ thống các hồ: Công viên Ao Cá phường 2, Á Châu, Bàu Sen, Bàu Trũng, với tổng diện tích mặt nước hơn 53 ha; Khu vực Bắc Vũng Tàu - Chí Linh Cửa Lấp gồm các hồ điều hòa: Vườn Xuân, hồ Rạch Bà; hồ Chí Linh Cửa Lấp, tổng diện tích gần 63 ha. Đây là nguồn tài nguyên quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho thành phố biển Vũng Tàu.

Trăn trở và quyết tâm, Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu cho biết: Vũng Tàu đã và đang gấp rút triển khai những công việc quan trọng nhằm “đánh thức” tiềm năng hệ thống hồ điều hòa này. Trong đó, thành phố đã hoàn thành lập quy hoạch chi tiết 1/500 Công viên Bàu Sen; hoàn tất quy hoạch 1/2.000 khu vực hồ Bàu Trũng và hoàn tất quy hoạch chi tiết 1/500 khu tái định cư Bàu Trũng, làm cơ sở đề xuất triển khai chủ trương đầu tư, thực hiện giải tỏa toàn bộ các hộ dân. Thành phố đã lên kế hoạch thực hiện cải tạo hồ Rạch Bà (phường 11) thành công viên hồ Rạch Bà, đây là một trong những hồ quan trọng tại phường 11 để đảm bảo việc thoát nước ra biển trong lành, sạch sẽ. Những nội dung này, Vũng Tàu đang chờ được cấp có thẩm quyền phê duyệt để tổ chức triển khai trong giai đoạn 2025 - 2030.

Mặc dù gặp không ít khó khăn trong giải phóng mặt bằng, tuy nhiên, với sự nỗ lực giải thích, minh bạch thông tin và thực hiện đền bù phù hợp, chính quyền đã nhận được sự ủng hộ đáng kể của người dân. Lãnh đạo tỉnh cũng thống nhất quan điểm và đồng thuận với chủ trương của thành phố, tạo điều kiện thuận lợi để triển khai các dự án.

Ông Hoàng Vũ Thảnh chia sẻ thêm, việc hoàn thiện các hồ điều hòa như Bàu Sen, Bàu Trũng không chỉ giải quyết được các vấn đề tồn đọng lâu năm mà còn tạo nên diện mạo mới cho thành phố biển xinh đẹp. Những dự án này không chỉ mang ý nghĩa về hạ tầng mà còn là nền tảng để xây dựng một đô thị xanh - nơi con người và thiên nhiên cùng tồn tại và phát triển bền vững. Vũng Tàu không chỉ là nơi đáng đến mà sẽ trở thành nơi đáng sống, với những công trình bền vững kết nối cộng đồng và bảo vệ môi trường. Đây chính là niềm tự hào của thành phố biển.

Mai Thanh Huyền