Vun đắp quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt Việt Nam-Sri Lanka

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải và Thủ tướng Sri Lanka Harini Amarasuriya chụp ảnh lưu niệm. (Ảnh: Ngọc Thúy/TTXVN)

Nhận lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường, Tổng thống nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa dân chủ Sri Lanka Anura Kumara Dissanayaka thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam và dự Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc Vesak từ ngày 4 đến 6/5/2025.

Đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của ông Dissanayake trên cương vị Tổng thống (từ tháng 11/2024), diễn ra vào thời điểm có ý nghĩa khi năm 2025 hai nước kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (21/7/1970-21/7/2025).

Chuyến thăm góp phần củng cố tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác trên tất cả các mặt đi vào thực chất, hiệu quả hơn.

55 năm quan hệ ngoại giao phát triển bền chặt

Việt Nam và Sri Lanka thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 21/7/1970. Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao đến nay, quan hệ hai nước luôn phát triển tích cực. Sri Lanka là bạn bè truyền thống, luôn có thiện cảm và coi trọng quan hệ với Việt Nam.

Chính phủ Sri Lanka hiện nay coi Việt Nam là hình mẫu phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế thành công để học tập.

Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayake. (Ảnh: THX/TTXVN)

Mối quan hệ bền chặt giữa hai nước được đánh dấu bằng các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao của lãnh đạo hai nước.

Có thể kể các chuyến thăm nổi bật như Thủ tướng Phạm Văn Đồng thăm chính thức Sri Lanka (tháng 3/1978); Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm Sri Lanka (tháng 10/2011); Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thăm Sri Lanka (tháng 2/2013); Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn gặp Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayake nhân dịp tham dự Hội nghị thượng đỉnh Chính phủ thế giới 2025 (WGS 2025) tại Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) (tháng 2/2025); Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải thăm chính thức Sri Lanka (tháng 3/2025)…

Phía Sri Lanka có các chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mahinda Rajapaksa (tháng 10/2009); Chủ tịch Quốc hội Chamal Rajapaksa (tháng 7/2013); Thủ tướng D.M.Jayaratne dự Đại lễ Phật đản (tháng 5/2014); Thủ tướng Ranil Wickremesinghe thăm chính thức (tháng 4/2017), dự Hội nghị Ấn Độ Dương lần thứ 3 tại Hà Nội (tháng 8/2018), dự Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN (tháng 9/2018); Chủ tịch Quốc hội Karu Jayasuriya (tháng 4/2018); Phó Chủ tịch Quốc hội Chandima Weeerakkody thăm Việt Nam và dự Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới (IPU) lần thứ 132 (tháng 3/2015)…
Sri Lanka đã thành lập Hội Nghị sỹ Hữu nghị Sri Lanka-Việt Nam vào tháng 3/2025, ghi một dấu mốc mới trong quan hệ hai nước nói chung và giữa hai Quốc hội nói riêng.

Nhóm Nghị sỹ hữu nghị Sri Lanka-Việt Nam luôn duy trì mối quan hệ hữu nghị khăng khít giữa Nghị viện Sri Lanka và Quốc hội Việt Nam.

Hai nước đã thiết lập 3 cơ chế hợp tác song phương gồm: Ủy ban Hỗn hợp về kinh tế, Khoa học và Kỹ thuật; Tham khảo Chính trị; Tiểu ban hỗn hợp thương mại.

Hai nước tiếp tục phối hợp tốt tại các diễn đàn quốc tế và khu vực. Sri Lanka ủng hộ Việt Nam trở thành thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025; ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Ủy ban Di sản Thế giới của UNESCO nhiệm kỳ 2023-2027; trong khi Việt Nam ủng hộ Sri Lanka vào Hội đồng Kinh tế-Xã hội Liên hợp quốc (ECOSOC) nhiệm kỳ 2025-2027; ủng hộ Sri Lanka ứng cử vào vị trí Tổng Thư ký Kế hoạch Colombo nhiệm kỳ 2022-2026; ủng hộ Sri Lanka ứng cử vào Ban Chấp hành UNESCO nhiệm kỳ 2023-2027.

Nhiều tiềm năng hợp tác giữa hai nước

Đóng gói gạo xuất khẩu ở nhà máy của Tập đoàn Lộc Trời tại huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN)

Sri Lanka đã công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường đầy đủ. Kim ngạch thương mại song phương hàng năm đạt khoảng 200 triệu USD, trong đó chủ yếu là hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang Sri Lanka.

Hai nước đặt mục tiêu sớm đưa kim ngạch thương mại hai chiều đạt mục tiêu 1 tỷ USD.

Về đầu tư, Sri Lanka hiện có 32 dự án còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đầu đầu tư đăng ký đạt 43,07 triệu USD, đứng thứ 62/148 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam.

Hợp tác song phương trong các lĩnh vực khác như tài chính, nông nghiệp, giáo dục, giao thông vận tải, văn hóa, du lịch, tôn giáo, giao lưu nhân dân… có nhiều tiềm năng, được duy trì thúc đẩy với hơn 30 văn kiện đã được hai nước ký kết.

Có thể kể đến như Hiệp định tránh đánh thuế hai lần (tháng 10/2005), Kế hoạch công tác về hợp tác phát triển nông nghiệp giai đoạn 2024-2026 (tháng 2/2024), Hiệp định hợp tác giáo dục giai đoạn 2023-2026 (tháng 8/2024), Hiệp định vận chuyển hàng không (tháng 7/2012).

Đặc biệt, hợp tác văn hóa, Phật giáo và giao lưu nhân dân ngày càng phát triển, trở thành trụ cột trong quan hệ hai nước. Với việc đề cao các giá trị hòa bình, từ bi, Phật giáo chính là sợi dây tâm linh gắn kết tình cảm và tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước Việt Nam và Sri Lanka.

Mới đây, nhân chuyến thăm chính thức Sri Lanka (tháng 3/2025), Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đã thăm Chùa Phật Nha, một trong những ngôi chùa quan trọng bậc nhất của đất nước Sri Lanka, nơi đang lưu giữ xá lợi răng của Đức Phật và Góc Việt Nam trong khuôn viên Bảo tàng Phật giáo Quốc tế.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đã thăm Thiền viện Trúc Lâm, ngôi chùa Việt Nam đầu tiên được xây dựng tại đất nước Sri Lanka do thầy Thích Pháp Quang trụ trì.

Tại đây, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đã đặc biệt hoan nghênh nỗ lực và công lao đáng ghi nhận của Thiền viện Trúc Lâm trong việc truyền bá các giá trị của Phật giáo và văn hóa, ngôn ngữ Việt Nam ở Sri Lanka, trở thành địa điểm được đông đảo người dân Sri Lanka gửi con em đến học tiếng Việt và tìm hiểu văn hóa Việt Nam, với gần 100 cháu đang học tiếng Việt tại đây.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải bày tỏ sự trân trọng và mong muốn Thiền viện tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động, phát huy các giá trị cao đẹp, góp phần truyền bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Phát triển quan hệ Việt Nam-Sri Lanka ngày càng sâu rộng hơn

Với bề dày 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, tin cậy chính trị cao cùng những thành tựu phát triển kinh tế-xã hội vượt bậc của mỗi nước chính là điều kiện thuận lợi để Việt Nam-Sri Lanka tiếp tục tăng cường mối quan hệ truyền thống hữu nghị tốt đẹp và hợp tác trên các lĩnh vực.

Trên nền tảng đó, lãnh đạo hai nước trong các cuộc tiếp xúc gần đây đều cho rằng hiện là thời điểm thuận lợi để tiếp thêm những động lực mới đưa quan hệ song phương hướng tới tầm cao mới.

Vì vậy, chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam và dự Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc Vesak của Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayaka lần này sẽ góp phần củng cố tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác song phương trên tất cả các mặt đi vào thực chất, hiệu quả hơn.

Chuyến thăm thể hiện sự coi trọng đặc biệt mà lãnh đạo và nhân dân Sri Lanka dành cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống với Việt Nam; khẳng định quyết tâm chung của hai nước trong việc tiếp tục củng cố và phát triển hơn nữa hợp tác trên các lĩnh vực truyền thống như chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, đầu tư, nông nghiệp, thủy sản, du lịch, văn hóa, giao lưu nhân dân.

Đồng thời, đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực mới, tiềm năng như chuyển đổi số, kinh tế số, chuyển đổi năng lượng, trí tuệ nhân tạo, kết nối.

Tổng thống Sri Lanka Ranil Wickremesinghe cùng Đại sứ Trịnh Thị Tâm và các quan chức tham dự lễ trình Quốc thư chụp ảnh lưu niệm. (Ảnh: TTXVN phát)

Ngoài ra, Đại sứ Việt Nam tại Sri Lanka Trịnh Thị Tâm cho biết việc Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayake nhận lời mời tham dự Đại lễ Phật đản Vesak Liên hợp quốc 2025 với tư cách là khách chính và có bài phát biểu tại phiên khai mạc khẳng định sự coi trọng của Sri Lanka đối với một sự kiện quốc tế do Việt Nam đăng cai tổ chức; đề cao sự hợp tác chặt chẽ giữa hai nước trong lĩnh vực Phật giáo.

Đại lễ không chỉ là sự kiện văn hóa-tôn giáo quốc tế lớn, mà còn là dịp để Việt Nam và Sri Lanka - hai quốc gia có truyền thống Phật giáo lâu đời cùng khẳng định vai trò tiên phong trong việc gìn giữ, phát huy các giá trị đạo Phật, trong đó có xây dựng một thế giới hòa bình, khoan dung và phát triển bền vững.

Sự hiện diện của Tổng thống Sri Lanka tại Vesak góp phần thắt chặt hơn nữa mối quan hệ truyền thống, bền chặt giữa hai quốc gia, đồng thời khẳng định vai trò chung của hai nước trong các sáng kiến văn hóa quốc tế.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Sri Lanka Trịnh Thị Tâm, trên nền tảng thuận lợi của 55 năm qua, cùng với sự phát triển kinh tế-xã hội tích cực tại cả Việt Nam và Sri Lanka, quan hệ hai nước sẽ ngày càng phát triển bền vững.

Đại sứ Trịnh Thị Tâm khẳng định Đại sứ quán Việt Nam tại Sri Lanka sẽ tiếp tục đóng vai trò cầu nối trong thúc đẩy quan hệ song phương trên các trụ cột ngoại giao chính trị, kinh tế và văn hóa.

Nhân kỷ niệm 55 năm quan hệ Việt Nam-Sri Lanka, Đại sứ quán Việt Nam tại Sri Lanka đã tổ chức nhiều hoạt động như: phát động cuộc thi tìm hiểu kiến thức về quan hệ Việt Nam-Sri Lanka (diễn ra từ tháng 1 đến tháng 6/2025), cuộc thi thiết kế Logo về quan hệ hai nước (kéo dài từ tháng 3 đến tháng 5/2025), giới thiệu bài hát ca ngợi quan hệ hai nước do nhạc sĩ Sri Lanka - Mohomed Iqbal sáng tác, tổ chức nhiều hoạt động nhằm tôn vinh hợp tác Phật giáo, văn hóa giữa hai nước./.

(TTXVN/Vietnam+)