Đại sứ Kanat Tumysh: Quan hệ Việt Nam - Kazakhstan bước vào 'giai đoạn vàng'

Kazakhstan là chặng dừng chân đầu tiên trong chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Kazakhstan, Azerbaijan, Belarus và thăm chính thức Liên bang Nga bắt đầu từ ngày 5/5.

Trả lời phỏng vấn báo chí trước thềm chuyến thăm, Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh cho biết sẽ có nhiều văn kiện quan trọng được hai bên ký kết trong chuyến thăm này, từ đó tạo động lực đưa quan hệ Việt Nam – Kazakhstan bước vào “giai đoạn phát triển vàng”.

Đại sứ Kazakhstan tại Việt Nam Kanat Tumysh. (Ảnh: VTC)

PV: Thưa Đại sứ, quan hệ giữa Việt Nam và Kazakhstan thời gian qua đã đạt được những thành tựu quan trọng nào và đâu là nền tảng cho những thành tựu này?

Đại sứ Kanat Tumysh: Năm 2023, Tổng thống Kazakstan Jomart Tokayev đã tới thăm Việt Nam. Đến đầu năm 2025, hai bên thống nhất về việc tổ chức chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm đến Kazakhstan vào tháng 5 này. Chúng tôi mong rằng, chuyến thăm này có thể nâng tầm quan hệ giữa hai nước lên một tầm cao mới.

Một kết quả quan trọng trong quan hệ hai nước là ngày 25/5/2024, chế độ miễn thị thực cho công dân hai nước mang hộ chiếu phổ thông có hiệu lực, tạo điều kiện phát triển du lịch và các hoạt động giao thông vận tải, logistic giữa hai nước. Về vận tải hàng không, nếu năm 2022, giữa hai nước chỉ có 2 chuyến bay/tuần của Vietjet, thì đến tháng 6 năm nay đã có tới 42 chuyến/tuấn.

Từ tháng 12 năm ngoái đã có chuyến bay thẳng giữa Phú Quốc và Astana, và từ 1/4 năm nay có thêm chuyến bay thẳng giữa Đà Nẵng và Almaty, và tháng 10 năm Vietjet sẽ mở thêm những chuyến bay thường xuyên giữa hai nước. Tháng 12 năm ngoái, Tập đoàn Sovico của Việt Nam đã ký thỏa thuận mua lại hãng hàng không Qazaq Air, và chúng tôi hy vọng thỏa thuận này sẽ được xúc tiến nhân chuyến thăm này của Tổng Bí thư với việc ký kết chuyển giao cổ phần.

Về thương mại, 2 năm gần đây, kim ngạch thương mại giữa hai nước tăng đáng kể và đạt gần 1 tỷ USD. Một lý do quan trọng cho sự tăng trưởng này là tình cảm tốt đẹp mà lãnh đạo hai nước giành cho nhau. Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Jomart Tokayev, các nhà lãnh đạo cấp cao nhất có mối liên hệ và đối thoại rất chặt chẽ, tôn trọng lẫn nhau. Lý do nữa là chính trị hai nước cùng thể hiện tính cởi mở, giải quyết các vấn đề quốc tế, đa phương một cách có trách nhiệm.

PV: Kazakhstan hiện là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Việt Nam trong Liên minh Kinh tế Á – Âu, Việt Nam cũng là đối tác lớn thứ 2 của Kazakhstan trong ASEAN. Tuy nhiên, hai nước được cho là chưa khai thác hết tiềm năng, thế mạnh. Vậy trong thời gian tới, hai bên cần tháo gỡ những điểm nghẽn nào để phát triển kinh tế - thương mại tương xứng với mối quan hệ chính trị tốt đẹp và nguyện vọng của hai nước?

Đại sứ Kanat Tumysh: Năm 2021 kim ngạch thương mại hai chiều là 250 triệu USD, năm 2022 tăng lên khoảng 500 triệu USD, trong cả hai năm 2023 và 2024, con số này đều xấp xỉ 1 tỷ USD. Tôi cho rằng 4 năm qua, sự tăng trưởng này là đáng kinh ngạc. Và nếu nhìn vào những con số này thì không phải quá khiêm tốn ở khu vực Trung Á mà ngược lại, thể hiện sự phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, tôi đồng ý rằng kết quả này chưa tương xứng với tiềm năng của hai nước, và chúng ta không thể dừng lại ở con số 1 tỷ USD. Tôi nghĩ rằng đến năm 2029-2030, chúng ta có thể tăng kim ngạch thương mại song phương tăng từ 2 đến 5 lần, lên mức 2 đến 5 tỷ USD, và điều đó phụ thuộc vào quá trình đối thoại giữa hai nước.

Hiện nay chúng ta đang trải qua thời gian khó khăn, không chỉ xuất phát từ nguy cơ chiến tranh thương mại giữa một số quốc gia, mà còn bởi hai nước đều trải qua thiên tai khắc nghiệt - ở Việt Nam là cơn bão Yagi hồi năm ngoái, ở Kazakhstan cũng hứng chịu những trận lũ lụt tồi tệ, vì thế ảnh hưởng đến trao đổi thương mại giữa hai bên. Việc hai nước nâng quan hệ lên đối tác toàn diện và ký kết gói văn kiện nhân chuyến thăm này sẽ tạo động lực thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ giữa hai nước để vượt qua những khó khăn hiện tại, trong đó những lĩnh vực hai bên có thể tăng cường hợp tác là du lịch, giao thông vận tải, logistic, nông nghiệp, công nghiệp quốc phòng…

PV: Vậy theo Đại sứ, mối quan hệ giữa Việt Nam và Kazakhstan kỳ vọng đạt những bước tiến mới nào trong chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm?

Đại sứ Kanat Tumysh: Như tôi đã nói, bước tiến quan trọng nhất trong chuyến thăm này là hai nước sẽ ký thỏa thuận nâng tầm quan hệ giữa hai nước lên đối tác toàn diện. Thứ hai là có các thỏa thuận ký kết giữa các tỉnh, thành phố của Việt Nam và Kazakhstan để thiết lập quan hệ kết nghĩa ở cấp độ địa phương. Ngoài ra sẽ có nhiều văn kiện được ký kết trong đó có kinh tế, du lịch, thể hao, văn hóa.., sẽ có những thỏa thuận thương mại giữa doanh nghiệp hai nước tại sự kiện diễn đàn doanh nghiệp với sự tham dự của đại diện hơn 120 doanh nghiệp Việt Nam và Kazakhstan.

Đáng chú ý là việc công bố mở thêm chuyến bay thẳng từ Đà Nẵng đi Kazakhstan vào tháng 6/2025. Dự kiến với việc mở các chuyến bay thẳng này, lượng khách du lịch Kazakhstan tới Đà Nẵng sẽ tăng nhanh, chỉ đứng thứ 3 chỉ sau khách nội địa Việt Nam và Hàn Quốc. Ngoài ra cũng sẽ có thỏa thuận giữa Đà Nẵng và thành phố Aktau của Kazakhstan – một động lực lớn để tăng cường hợp tác du lịch giữa hai nước.

Mốc chuyến thăm này cũng khá đặc biệt khi diễn ra vào dịp 66 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh lần đầu tiên thăm Kazakhstan vào năm 1959. Sau đó 33 năm, vào năm 1992, hai nước đã ký thỏa thuận thiết lập quan hệ ngoại giao, và tiếp sau 33 năm, chúng ta nâng tầm quan hệ lên Đối tác toàn diện. Tôi cho rằng hai nước đã trải qua thời gian dài phát triển mối quan hệ, 33 năm đầu tiên là đặt nền móng, tạo dựng mối quan hệ, 33 năm sau là phát triển trên nền móng tốt đẹp. Và giờ đây, chúng ta bước vào “giai đoạn vàng” nâng tầm quan hệ và làm sâu sắc hơn các hoạt động hợp tác với niềm tin rằng quan hệ song phương sẽ đạt nhiều thành tựu hơn nữa trong thời gian tới.

PV: Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Thúy Ngọc/VOV1 - Hoàng Xuân/VOV5