Việc bị phế truất tác động thế nào vụ kiện hình sự cựu Tổng thống Yoon?

Phán quyết ngày 4-4 của Tòa Hiến pháp Hàn Quốc phế truất Tổng thống Yoon Suk-yeol đang đặt ra nhiều câu hỏi về những gì sẽ diễn ra sau đó. Một trong những điều được quan tâm là liệu phán quyết này có ảnh hưởng thế nào đến các thủ tục tố tụng hình sự sắp tới liên quan đến các cáo buộc nổi loạn nhằm vào ông Yoon.

Do một phiên tòa hiến pháp về cơ bản khác với một phiên tòa hình sự, phán quyết luận tội của Tòa án Hiến pháp hôm 4-4 khó có thể có tác động pháp lý trực tiếp. Tuy nhiên, phán quyết có thể đóng vai trò tham chiếu về các kết luận sự kiện hoặc giải thích pháp lý, theo tờ The Korea Times.

Phiên tòa luận tội Tổng thống Yoon Suk-yeol hôm 4-4. Ảnh: THE KOREA TIMES

Phiên tòa hiến pháp tập trung vào các vấn đề pháp lý và hiến pháp, bao gồm tính hợp pháp của các đạo luật và các vụ án luận tội. Phiên tòa hình sự xác định liệu bị cáo có phạm tội hay không và nếu có sẽ áp dụng hình phạt. Do đó, phiên tòa hình sự yêu cầu tiêu chuẩn chứng minh nghiêm ngặt hơn rất nhiều.

Đối với cựu Tổng thống Yoon, cả hai loại phiên tòa đều để giải quyết một câu hỏi quan trọng: liệu việc ông Yoon ban hành thiết quân luật hôm 3-12-2024 có được coi là hành động nổi loạn hay không.

Tòa Hiến pháp Hàn Quốc bác bỏ quan điểm của đội ngũ pháp lý của ông Yoon rằng việc ông ban hành thiết quân luật thuộc quyền tự quyết của tổng thống và do đó không nên chịu sự giám sát của tòa án.

Trong phiên tòa hình sự sắp tới, đội ngũ luật sư của cựu Tổng thống Yoon được cho là sẽ tiếp tục lập luận rằng việc tuyên bố thiết quân luật là quyền hợp pháp của tổng thống và không nên bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, họ sẽ vấp phải sự phản đối từ phía công tố, vốn cho rằng hành động này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trước đó, khi ra quyết định phế truất ông Yoon, Tòa án Hiến pháp đã khẳng định rằng tuyên bố thiết quân luật của ông là không hợp pháp. Tòa cho biết các hành vi như cố gắng đóng cửa quốc hội, tấn công Ủy ban Bầu cử Quốc gia và bắt các nhân vật chính trị chủ chốt mà không có lệnh hợp pháp đều vi phạm hiến pháp và pháp luật.

Để tòa án có thể tuyên ông Yoon phạm tội nổi loạn trong phiên xử hình sự, phía công tố cần đưa ra bằng chứng cho thấy các hành động của ông không chỉ vi phạm pháp luật, mà còn mang mục đích lật đổ trật tự hiến pháp.

Theo quy định trong Bộ luật Hình sự Hàn Quốc, nổi loạn là hành vi tìm cách vô hiệu hóa Hiến pháp hoặc luật pháp bằng cách bỏ qua quy trình hợp pháp, hoặc sử dụng vũ lực để phá hủy hay làm tê liệt các cơ quan nhà nước được thiết lập theo Hiến pháp.

Công tố viên lập luận rằng toàn bộ hành động của ông Yoon dưới danh nghĩa thiết quân luật đều nhằm phá vỡ nền tảng dân chủ tự do của đất nước, từ đó đủ căn cứ để xem xét tội danh nổi loạn.

THẢO VY