Vì sao số xe tăng của quân đội Ukraine giảm từ 5.700 xuống chỉ còn 1.110 chiếc?

Trong khoảng thời gian từ 1993 tới 2013, Quân đội Ukraine đã mất hơn 4.500 xe tăng, đây bị xem là một sai lầm nghiêm trọng khi thực hiện chính sách quốc phòng thiếu hợp lý.

Số liệu thống kê cho biết sau khi Liên Xô tan rã, tính đến tháng 6/1993, Lực lượng Vũ trang Ukraine sở hữu tới 5.700 xe tăng các loại., mặc dù vậy sang tới tháng 11/2013, số lượng chiến xa giảm xuống còn 1.110 chiếc.

Việc số lượng xe tăng của Quân đội Ukraine chỉ còn 20% đã phản ánh khá toàn diện bản chất những gì diễn ra với lực lượng vũ trang quốc gia Đông Âu này trong khoảng thời gian nói trên.

Viện nghiên cứu chiến lược Quốc tế (IISS) - đơn vị chuyên tìm hiểu về những gì diễn ra trong quân đội và cơ cấu quyền lực của Ukraine từ năm 1991 đã đưa ra số liệu trên và khiến không ít người tại Kyiv cảm thấy "giật mình".

Báo chí Ukraine nhận xét số liệu nói trên rất có ích trong việc nhắc nhở và tránh những sai lầm cũ mà lực lượng vũ trang nước này đã mắc phải, nhằm không để tái diễn trong tương lai.

Khi đi sâu vào những vấn đề được các chuyên gia IISS viết trong phân tích của họ thì cốt lõi là kể từ năm 1991, chính quyền Kyiv không thể xác định rõ ràng các ưu tiên trong chính sách đối ngoại khi ưu tiên giải trừ quân bị.

Sự cắt giảm quy mô không chỉ về số lượng mà còn cả việc thực hiện khái niệm mà theo đó Lực lượng vũ trang Ukraine vẫn là một "bản sao thu nhỏ của Quân đội Liên Xô", với tất cả những hậu quả kéo theo sau.

Vấn đề nữa là trong giai đoạn lịch sử từ tháng 8/2000 - tháng 3/2006, mức chi tiêu quốc phòng của Ukraine vẫn trên 2% GDP, cụ thể chỉ số tương ứng vào năm 1997 là 2,8% theo số liệu chính thức.

Tuy vậy mức độ giải ngân thực tế chỉ đạt 50% trong giai đoạn 2000 - 2002 và 60 - 70% trong năm 2003 - 2004, điều này về nguyên tắc không cho phép duy trì khả năng chiến đấu ở mức có thể chấp nhận được của quân đội.

Một trong số những nghịch lý tiêu biểu của giai đoạn trên có thể nêu ra đó là trong khoảng thời gian từ năm 1992 đến năm 2000, số lượng binh sĩ thuộc lực lượng Biên phòng đã tăng từ 25.000 lên 50.000 người.

Những người lính này được giao nhiệm vụ bảo vệ toàn bộ biên giới trước nguy cơ xảy ra xâm lược vũ trang từ bên ngoài, mặc dù vậy sau đầu thập niên 2000, quá trình phi quân sự hóa đã được thúc đẩy mạnh mẽ.

Ngoài vấn đề liên quan đến tiềm lực thì còn có vướng mắc ở đường lối quân sự, tức là xây dựng quân đội theo mô hình nào và chính xác nên định hướng theo ai trong trường hợp này - phương Tây hay Nga?

Góc độ này có một nghịch lý đó là vào năm 2013, trong số 13 cuộc tập trận quốc tế diễn ra trên lãnh thổ Ukraine, chỉ 2 cuộc diễn tập là có sự tham gia của Nga và 9 cuộc khác được thực hiện NATO.

Mặc dù điều này không phù hợp với quan điểm hay học thuyết chính sách đối ngoại chính thức của Kyiv lúc bấy giờ nhưng vẫn không có thay đổi nào được đưa ra, cho thấy sự bế tắc từ cấp thượng tầng.

Do thiếu đường lối quân sự rõ ràng cũng như các nguồn lực cần thiết, Quân đội Ukraine đã hứng chịu hậu quả khi lực lượng xe tăng giảm mạnh từ 5.700 chiếc năm 1993 xuống còn 1.110 chiếc vào năm 2013, khiến họ bị động trong tình huống xảy ra chiến sự với Nga sau này.

Việt Dũng

Theo Defense Express