Vì sao kiêng quét nhà ngày Tết?

Kiêng quét nhà ngày Tết

Theo quan niệm dân gian, quét nhà ngày Tết là quét đi những tài lộc, vận đỏ của cả năm ra khỏi nhà. Điều này sẽ khiến cho tình hình tài chính cả năm của gia đình gia chủ không ổn định. Các thành viên trong gia đình không thể tạo ra được của cải vật chất. Chính vì vậy, nhiều gia đình kiêng quét nhà ngày Tết. Họ thường cố gắng dọn dẹp đồ đạc ngăn lắp, gọn gàng trong ngày 30 Tết.

Vì sao kiêng quét nhà trong ngày Tết. Ảnh minh họa.

Đặc biệt tại Nam Bộ, sau khi gia chủ quét dọn, họ thường cất hết chổi, bởi quan niệm, trong ngày Tết bị mất chổi có nghĩa là năm đó nhà sẽ bị trộm vào vét sạch của cải.

Có ý kiến cho rằng, tục lệ này xuất phát từ câu chuyện trong tác phẩm Sưu thần ký, tác phẩm văn chương tiêu biểu bậc nhất của thể loại "chí quái". Câu chuyện này nói rằng, có người lái buôn tên là Âu Minh đi qua hồ Thanh Thảo. Thủy thần cho Âu Minh một người hầu tên là Như Nguyệt, từ ngày đưa Như Nguyệt về nhà, Âu Minh giàu lên.

Một hôm, nhân ngày mùng một Tết, Âu Minh đánh Như Nguyệt, Như Nguyệt trốn vào đống rác mà biến mất. Từ đó nhà Âu Minh nghèo đi. Bởi thế người ta kiêng không dám quét nhà, vứt rác trong ngày Tết.

Bên cạnh quan niệm dân gian, nhìn từ góc độ khoa học, nhiều ý kiến cho rằng, nhà bẩn chứa nhiều tác nhân gây hại đến sức khỏe của các thành viên trong gia đình. Đặc biệt là những gia đình có trẻ nhỏ. Do đó, trong ba ngày Tết, gia chủ có thể để rác gọn lại một chỗ, vừa giữ vệ sinh nhà cửa đảm bảo sức khỏe gia đình, vừa giữ được tục lệ dân gian.

Những kiêng kỵ trong ngày mùng 1 Tết

Bên cạnh kiêng kỵ quét nhà, nhiều việc làm khác cũng được kiêng kỵ trong ngày mùng 1 Tết.

Kiêng cho nước, cho lửa

Theo quan niệm dân gian, nước và lửa tượng trưng cho tài lộc, may mắn. Vì vậy, trong ngày mùng 1 tránh việc đi xin nước, xin lửa và đặc biệt kiêng cho nước, cho lửa. Nếu phạm phải điều này, tức là mất lộc trong cả năm, tiền bạc làm ra cũng không giữ được. Thậm chí, gặp phải điều xui xẻo, tai họa.

Trong tục xưa còn có lệ thuê người gánh nước vào sáng mùng 1 Tết. Những người gánh nước cũng được mừng tuổi, cả chủ nhà lẫn người gánh thuê cả năm sẽ gặp may mắn.

Kiêng cãi vã, va chạm ngày đầu năm

Vào những ngày Tết, mọi người thường cố giữ hòa khí, không tranh cãi, gắt gỏng để cả năm vui vẻ, hòa thuận và đoàn kết. Những ngày này dù trẻ nhỏ có nghịch ngợm, phạm lỗi, người lớn cũng chỉ cười xòa bỏ qua, tránh quát mắng, lớn tiếng.

Đặc biệt, những người có mâu thuẫn, xích mích từ trước cũng tránh va chạm, gây bất hòa trong những ngày đầu năm.

Ngoài ra, quan niệm dân gian khuyên nên tránh những cảm xúc tiêu cực như khóc lóc, buồn tủi, bực tức vào ngày đầu năm. Nếu bất đắc dĩ phải rơi vào hoàn cảnh không vui, chúng ta nên cố gắng kiềm chế để hưởng thụ một năm mới trọn vẹn niềm vui bên người thân và bạn bè.

Kiêng vay mượn tiền bạc

Nhiều người cho rằng không nên vay mượn tiền bạc vào những ngày đầu xuân năm mới. Bởi việc vay mượn báo hiệu điềm xấu, sự túng thiếu sẽ đến với người đó trong cả năm tới. Bên cạnh đó, mọi người tránh nhắc nợ nhau vào ngày đầu năm.

Kiêng làm đổ, vỡ đồ đạc

Người Việt quan niệm đổ vỡ đồ dùng trong nhà như bát đĩa, ấm chén, gương… Trong ngày đầu năm báo hiệu cho sự chia lìa, tan tác nên rất kiêng kỵ.

Ngoài ra, người xưa cũng kiêng sử dụng kim chỉ trong ngày đầu năm với quan niệm việc may vá khiến gia chủ vất vả, khổ sở, chịu cảnh thiếu trước hụt sau.

Kiêng cắt tóc, cắt móng tay

Theo quan niệm người Việt, cắt tóc hay móng tay, móng chân vào ngày mùng 1 Tết sẽ đem lại sự xui xẻo. Bởi tóc hay móng tay, móng chân là bộ phận của con người, không nên cắt bỏ những gì thuộc về cơ thể trong những ngày đầu tháng, đầu năm.

(Bài viết tham khảo)

Nguyễn Hùng