Vì sao Israel hân hoan chào đón chiến thắng của ông Trump?

Theo Times of Israel, Ngoài Thủ tướng Benjamin Netanyahu, nhiều lãnh đạo Israel khác cũng gửi lời chúc mừng tới Trump. Tổng thống Israel Isaac Herzog ca ngợi Trump là “người bạn thân thiết của Israel” và bày tỏ mong muốn tiếp tục hợp tác để củng cố mối quan hệ hai nước. Bộ trưởng Tài chính Bezalel Smotrich và Bộ trưởng Ngoại giao Israel Katz cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ đồng minh Mỹ - Israel trong việc đối phó với các thách thức về an ninh khu vực.

Với nhiều nhà lãnh đạo Israel, đặc biệt là Thủ tướng Benjamin Netanyahu, sự trở lại của Trump tại Nhà Trắng hứa hẹn mở ra một chương mới trong quan hệ giữa hai quốc gia. Không chỉ là vấn đề về tình cảm cá nhân, sự hân hoan này còn phản ánh niềm kỳ vọng của Israel vào các chính sách đối ngoại của ông Trump, vốn từng mang lại cho họ nhiều lợi ích đáng kể trong nhiệm kỳ trước.

Thủ tướng Benjamin Netanyahu và Tổng thống Donald Trump - Ảnh: GPO

Quan hệ chặt chẽ giữa ông Trump và các lãnh đạo Israel

Một trong những lý do quan trọng nhất khiến các nhà lãnh đạo Israel vui mừng trước chiến thắng của ông Trump là mối quan hệ cá nhân giữa ông và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Trong nhiệm kỳ đầu của mình, ông Trump đã thiết lập một mối quan hệ rất thân thiết với ông Netanyahu, người luôn ủng hộ và chào đón các chính sách của ông liên quan đến Trung Đông. Từ năm 2017 đến 2021, hai ông Trump và Netanyahu đã duy trì mối quan hệ gần gũi và có nhiều cuộc gặp gỡ trực tiếp, thảo luận các vấn đề về an ninh và đối ngoại, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột với Iran và sự gia tăng căng thẳng ở Trung Đông.

Sự trở lại của ông Trump được kỳ vọng sẽ tái thiết lập mối quan hệ tốt đẹp này, mang đến sự ổn định hơn trong chính sách đối ngoại Mỹ - Israel. Trước đây, mối quan hệ này đã có dấu hiệu căng thẳng khi ông Netanyahu công nhận chiến thắng của Tổng thống Joe Biden vào năm 2020, dẫn đến việc ông Trump bày tỏ sự không hài lòng. Tuy nhiên, gần đây, cả hai đã có nhiều động thái nhằm hàn gắn mối quan hệ, trong đó có các cuộc gặp gỡ và liên lạc thường xuyên. Điều này đã đặt nền móng cho một quan hệ vững chắc hơn giữa hai nhà lãnh đạo, giúp củng cố lòng tin của Israel vào cam kết và sự ủng hộ từ phía Mỹ.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Trump đã thực hiện nhiều quyết định lịch sử, mang lại lợi ích lớn cho Israel và thay đổi mạnh mẽ cục diện khu vực Trung Đông. Một trong những quyết định gây tiếng vang lớn nhất của Trump là việc công nhận Jerusalem là thủ đô chính thức của Israel và chuyển đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv về Jerusalem. Đây là động thái chưa từng có của bất kỳ Tổng thống Mỹ nào trước đây, mặc dù các đời tổng thống trước đó đều hứa hẹn. Quyết định này không chỉ củng cố vị thế quốc tế của Israel mà còn tăng cường sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế với quan điểm của Israel về chủ quyền Jerusalem.

Việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran vào năm 2018 là một quyết định được Israel hoan nghênh nhiệt liệt. Thỏa thuận này bị Israel coi là mối đe dọa lớn đối với an ninh khu vực, bởi nó không ngăn chặn được hoàn toàn tham vọng hạt nhân của Iran. Ông Trump lúc đó cam kết tăng cường các biện pháp trừng phạt Iran và hạn chế tầm ảnh hưởng của nước này ở Trung Đông, điều mà Israel coi là cần thiết để đảm bảo an ninh của mình.

Đáng chú ý, vào năm 2019, Trump công nhận Cao nguyên Golan, khu vực chiến lược giáp Syria, là một phần của Israel. Đây là quyết định mang tính lịch sử, bởi Cao nguyên Golan trước đó bị coi là lãnh thổ chiếm đóng từ sau cuộc chiến năm 1967. Động thái này giúp Israel duy trì sự kiểm soát tại vùng đất chiến lược, đồng thời tạo thêm lợi thế cho Israel trong vấn đề an ninh biên giới.

Chính quyền Trump cũng đã làm trung gian cho Hiệp định Abraham, một bước tiến lớn giúp bình thường hóa quan hệ giữa Israel và một số quốc gia Ả Rập như Các tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE) và Bahrain. Đây là một thành tựu quan trọng trong việc cải thiện quan hệ giữa Israel và thế giới Ả Rập, giảm bớt căng thẳng khu vực và tăng cường hợp tác kinh tế, quân sự.

Những quyết định này của ông Trump trong nhiệm kỳ trước đã tạo nên sự tin tưởng lớn từ phía Israel. Chính quyền của Netanyahu tin rằng sự trở lại của ông Trump sẽ tiếp tục đem lại những chính sách ủng hộ Israel, giúp củng cố vị thế của họ trong khu vực.

Xung đột giữa Israel và chính quyền Biden

Trong thời gian ông Biden làm tổng thống, quan hệ Mỹ - Israel đã có những biến động nhất định. Chính quyền Biden thường xuyên bày tỏ sự lo ngại về cách Israel xử lý các vấn đề ở Gaza và Lebanon, nhất là sau cuộc tấn công của Hamas vào miền Nam Israel vào tháng 10 năm trước. Chính quyền Biden cũng bày tỏ mối quan ngại về tình hình nhân đạo ở Gaza và thúc giục Israel kiềm chế, tránh gây tổn thương cho dân thường. Tuy nhiên, chính sách này của Biden lại dẫn đến sự khác biệt trong quan điểm và cách tiếp cận của hai nước.

Các nhà lãnh đạo Israel, đặc biệt là các chính trị gia theo đường lối cứng rắn, không hài lòng với việc chính quyền Biden thường xuyên kêu gọi Israel kiềm chế. Với họ, ông Trump là một nhà lãnh đạo ủng hộ chính sách an ninh mạnh mẽ của Israel mà không đưa ra quá nhiều ràng buộc về nhân đạo. Sự trở lại của Trump được coi là cơ hội để Israel có thể hành động quyết liệt hơn đối với các mối đe dọa an ninh từ phía Gaza và Lebanon mà không gặp phải những phản đối mạnh mẽ từ phía Hoa Kỳ.

Ngoài ra, Iran là mối đe dọa an ninh lớn nhất đối với Israel, và cả hai chính quyền Netanyahu và Trump đều chia sẻ quan điểm cứng rắn về vấn đề này. Chính quyền Biden có xu hướng muốn tái tham gia vào thỏa thuận hạt nhân Iran, điều mà Israel phản đối. Với việc ông Trump quay trở lại Nhà Trắng, Israel hy vọng các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ đối với Iran sẽ được tái áp dụng, ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân và kiềm chế tầm ảnh hưởng của nước này trong khu vực.

Trong cuộc điện đàm sau chiến thắng, Thủ tướng Netanyahu và ông Trump đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác trong các vấn đề an ninh và đối phó với Iran. Đối với Israel, sự cứng rắn của ông Trump đối với Iran là điều cần thiết để duy trì ổn định và an ninh quốc gia.

Hướng đi mới trong cuộc xung đột ở Gaza

Cuộc xung đột kéo dài ở Gaza là một trong những thách thức lớn đối với chính quyền Israel. Tháng trước, ông Trump đã nhiều lần bày tỏ quan điểm rằng Israel nên nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến ở Gaza, tránh gây thêm tổn thất cho dân thường. Một số quan chức Israel lo ngại rằng áp lực từ phía ông Trump có thể ảnh hưởng đến chiến lược của họ trong khu vực. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo Israel cũng nhận thấy rằng, nếu Trump thực sự quan tâm đến việc chấm dứt xung đột, ông có thể sẽ hỗ trợ những giải pháp mà họ đề xuất.

Từ những lý do trên, có thể thấy rằng sự chào đón nồng nhiệt của Israel đối với chiến thắng của Trump không chỉ xuất phát từ mối quan hệ cá nhân, mà còn từ những chính sách thực tế mà họ tin rằng ông sẽ tiếp tục duy trì. Các nhà lãnh đạo Israel kỳ vọng rằng chính quyền Trump lần thứ hai sẽ mang lại cho họ cơ hội củng cố vị thế, gia tăng sức mạnh quân sự, và có sự ủng hộ toàn diện từ Mỹ trong các vấn đề an ninh. Cuối cùng, sự trở lại của Trump cũng là cơ hội để Israel đàm phán các hiệp định kinh tế và an ninh, củng cố quan hệ với các quốc gia trong khu vực qua các hiệp định hòa bình. Những kỳ vọng lớn lao này khiến Israel có lý do để hân hoan đón nhận sự trở lại của Trump, đồng thời hy vọng rằng mối quan hệ Mỹ - Israel sẽ tiếp tục vững mạnh trong những năm tới.

Hoàng Vũ