Vì sao căn cứ Engels nằm sâu trong lãnh thổ Nga liên tiếp bị Ukraine tấn công?

Theo Telegraph, mục đích của Kiev là làm suy yếu khả năng các máy bay quân sự Nga cất cánh từ sân bay Engels để làm nhiệm vụ ném bom vào nhiều mục tiêu trên lãnh thổ Ukraine.

Hôm 20/3, số lượng lớn máy bay không người lái (UAV) của Ukraine bay tầm thấp và di chuyển chậm đã áp đảo các hệ thống phòng không ở vùng Saratov, miền nam nước Nga để tấn công căn cứ không quân Engels. Trong cuộc tấn công, các UAV Ukraine đã tấn công một kho dự trữ đạn dược, cùng nhiên liệu hàng không quy mô lớn, dẫn tới loạt vụ nổ thứ cấp dữ dội khiến bầu trời chuyển sang màu đỏ rực.

Vụ nổ xuất hiện tại căn cứ không quân Engels của Nga khi bị UAV Ukraine tấn công. Video: Telegraph

Trung tâm Truyền thông chiến lược Ukraine (Stratcom) nhấn mạnh, căn cứ Engels "đang phải đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng".

Các nguồn tin của Nga cho hay, thiệt hại tại Engels sau vụ tấn công của Ukraine là "rất lớn". Các bức ảnh vệ tinh cũng hé lộ nhiều nhà kho lớn tại căn cứ quan trọng của Nga đã bị xóa sổ hoàn toàn.

Đó là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy, căn cứ có từ thời Liên Xô đã bị đưa lên đầu danh sách mục tiêu tấn công của quân đội Ukraine. Sự kiện này còn như một lời nhắc nhở rằng, dù trải qua 3 năm xung đột và hứng chịu tổn thất to lớn, Ukraine vẫn có thể đáp trả bằng cách tấn công các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Nga.

Ông Dmytro Zhmailo, Giám đốc điều hành Trung tâm an ninh và hợp tác Ukraine, cho biết việc phá hủy các cơ sở quân sự ở Engels luôn là "mục tiêu ưu tiên" của Ukraine.

Ông cho biết thêm, các tên lửa tầm xa của Nga bị phá hủy trong cuộc tập kích bằng UAV Ukraine vốn được dùng để ném bom Ukraine, trong khi các vụ nổ thứ cấp ở kho đạn dược “có thể đã phá hủy, hoặc làm hư hại các máy bay ném bom Tu-95 và Tu-160 cùng với phi hành đoàn và nhân viên kỹ thuật”.

Nói cách khác, đây là nỗ lực của Ukraine nhằm phá hủy, hoặc ngăn chặn những vũ khí sẽ được đối phương sử dụng trước khi cuộc tấn công xảy ra.

Oanh tạc cơ chiến lược Tu-95MS của Nga. Ảnh: Tass

Tầm quan trọng của Engels

Cách tiền tuyến Ukraine hơn 640km về phía đông, và cách thủ đô Moscow hơn 720km về phía nam, Engels là nơi hoạt động của 3 loại máy bay ném bom chiến lược Nga gồm Tu-95, Tu-22, và Tu-160. Đây là những máy bay thường xuyên được Nga sử dụng để tấn công vào Ukraine.

Được xây dựng vào năm 1952, Engels cũng là căn cứ thường trực duy nhất cho Tu-160 mà Nga gọi là "Thiên nga trắng" và NATO gọi là "Blackjack". Tu-160 hiện là máy bay ném bom siêu vượt âm lớn nhất và nhanh nhất của Nga.

Chia sẻ với tờ Telegraph, ông Maxim Starchak, chuyên gia về vũ khí chiến lược và quốc phòng của Nga, căn cứ Engels từng chứa 16 chiếc Tu-160, và 18 chiếc Tu-95. Nhưng vào tháng 12/2022, Ukraine đã tấn công căn cứ này 3 lần, và làm hư hại 1 chiếc Tu-22 và 1 chiếc Tu-95. Ông nói thêm, sau đó, "ít nhất 2/3 số máy bay ở Engels cũng đã được chuyển đến các sân bay quân sự khác trong lãnh thổ Nga".

Tuy nhiên, Engels vẫn là căn cứ quan trọng được Nga sử dụng để tiến hành tấn công tầm xa vào Ukraine. Trong sáng ngày 20/3, các tài khoản của Ukraine cho biết có 3 máy bay ném bom chiến lược Tu-95, và 2 oanh tạc cơ Tu-160 tại căn cứ Engels. Song các máy bay này không phải là mục tiêu trong cuộc tập kích của UAV Ukraine.

Ông Andrii Kovalenko, người đứng đầu Trung tâm Chống thông tin sai lệch của Ukraine, cho biết cuộc tấn công đã gây ra tổn thất đáng kể về tên lửa cho Nga bao gồm Kh-101 có mức giá 13 triệu USD/tên lửa. Quan chức Ukraine còn nhấn mạnh, căn cứ Engels là kho trữ tên lửa lớn nhất mà lực lượng không quân chiến lược của Nga sử dụng để tấn công Ukraine.

Các nhà phân tích nguồn mở cũng cho biết, một máy bay vận tải Il-76 Candid của Nga gần đây đã xuất hiện ở căn cứ Engels, mà khả năng chở thêm tên lửa cho dàn máy bay ném bom.

Chuyên gia Starchak nhận định, phá hủy máy bay ném bom sẽ khiến Nga thiệt hại tài chính lớn, nhưng sẽ có máy bay khác thay thế. Còn việc phá hủy một nhà kho chứa đầy tên lửa hành trình tầm xa có khả năng làm giảm khả năng ném bom chiến lược của phi đội máy bay Nga "trong nhiều tháng".

“Kh-101 và Kh-55 là những tên lửa đắt tiền của Nga nhưng vẫn chứa các linh kiện có nguồn gốc từ phương Tây, trong khi khả năng tiếp cận nguồn linh kiện đang bị hạn chế, khiến những tên lửa này chỉ được Nga sản xuất theo từng đợt nhỏ. Nếu Nga mất một lượng lớn tên lửa, tác động sẽ rất lớn”, ông Starchak nói.

Cũng theo ông Starchak, việc các UAV Ukraine có thể bay sâu vào lãnh thổ Nga để tấn công những mục tiêu quân sự chiến lược đã chỉ ra vấn đề lớn trong khả năng phòng không của Nga. “Không có đủ các hệ thống phòng không ở Nga, và chúng không được sử dụng hiệu quả ở mọi khu vực”, ông Starchak nói thêm.

Còn hiện tại, nhiều khả năng Ukraine sẽ chưa tiến hành cuộc tấn công mới vào căn cứ Engels, bởi Nga sẽ chuyển thêm các hệ thống phòng không đến đây. Thay vào đó, quân đội Ukraine có thể sẽ tìm cách tấn công vào những nơi mà Nga chưa chuẩn bị.

Ông Zhmailo, Giám đốc điều hành Trung tâm an ninh và hợp tác Ukraine, nhấn mạnh “Engels chắc chắn là một mục tiêu quan trọng, nhưng nó không phải là mục tiêu duy nhất trong những ưu tiên của quân đội Ukraine”.

Ukraine tuyên bố có kế hoạch sản xuất 30.000 UAV tầm xa trong năm 2025. Ukraine cũng được cho đã thử nghiệm một UAV có tầm hoạt động 3.000km. Điều này đồng nghĩa với việc sẽ có thêm nhiều vị trí nằm sâu trong lãnh thổ Nga bị đưa vào tầm tấn công của quân đội Ukraine.

Minh Thu