Vì sao bị chó cắn đã lâu vẫn có thể phát bệnh dại?

Gần đây, tại một số địa phương như Đồng Nai, Đắk Lắk, Đà Nẵng… ghi nhận các trường hợp người dân tử vong vì bệnh dại sau khi bị chó cắn do không được tiêm vaccine kịp thời.

Đáng lo ngại, có trường hợp phát bệnh sau một năm, thậm chí hai năm kể từ khi bị chó cắn. Nhiều người vì thấy vết thương nhẹ hoặc sau nhiều tháng không có triệu chứng gì nên chủ quan, cho rằng không còn nguy cơ nhiễm bệnh.

Chó mắc bệnh dại liên tiếp cắn nhiều người ở thôn Hội Lâm, xã Sơn Cẩm Hà (TP Đà Nẵng). Ảnh: THANH NHẬT

Phát bệnh sau khi bị chó cắn... 19 năm

Bác sĩ Trương Thị Vân Anh, Phó Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp, Bệnh viện Lê Văn Việt, cho biết thời gian ủ bệnh dại dài hay ngắn tùy thuộc vào vị trí vết cắn, khoảng cách đến hệ thần kinh trung ương và lượng virus xâm nhập.

Chẳng hạn, nếu bị cắn ở vùng đầu, mặt, cổ nơi gần với não virus có thể nhanh chóng xâm nhập thần kinh trung ương, khiến bệnh khởi phát sớm.

Ngược lại, nếu vết cắn ở tay, chân xa trung khu thần kinh và lượng virus thấp, thời gian ủ bệnh có thể kéo dài đến hơn một năm.

Không chỉ vết cắn, khi động vật liếm vào vùng da tổn thương hay niêm mạc mắt, mũi, miệng cũng có thể lây nhiễm bệnh dại. Ảnh minh họa.

Theo bác sĩ Vân Anh, bệnh dại lây truyền qua nước bọt của động vật mắc bệnh, chủ yếu là chó, mèo, khỉ… Virus xâm nhập vào cơ thể người thông qua vết cắn xuyên qua da, vết cào xước có dính nước bọt, hoặc khi động vật liếm vào vùng da tổn thương hay niêm mạc mắt, mũi, miệng.

"Vì vậy, không chỉ vết cắn mà cả những tiếp xúc tưởng nhẹ cũng có thể là con đường lây nhiễm nếu không xử lý đúng cách", bác sĩ nói.

Tiêm vaccine dại có ảnh hưởng đến thần kinh?

Nhiều người lo ngại việc tiêm vaccine dại, đặc biệt cho trẻ nhỏ, có thể ảnh hưởng đến thần kinh hoặc làm trẻ chậm phát triển.

Tuy nhiên, bác sĩ chuyên khoa I Ngụy Như Ngọc Chiêu, Khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện TP Thủ Đức, khẳng định vaccine phòng dại là loại siêu vi đã bị bất hoạt (virus đã bị giết chết), hoàn toàn không gây bệnh và an toàn cho mọi đối tượng – từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ đến người lớn, kể cả phụ nữ mang thai, đang cho con bú, người nhiễm HIV/AIDS hoặc suy giảm miễn dịch.

"Vaccine này đã được Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo sử dụng rộng rãi", bác sĩ Chiêu nói.

Bác sĩ Trương Thị Vân Anh cũng khẳng định, quan điểm cho rằng tiêm vaccine dại ảnh hưởng đến thần kinh hay làm trẻ chậm phát triển là hoàn toàn sai lệch.

Các bác sĩ cho biết, tại Việt Nam hiện nay, nhiều loại vaccine phòng dại đang được sử dụng phổ biến, trong đó có Vrorab (Pháp), Rabipur, Abhayrab, Indirab (Ấn Độ) và Speeda (Trung Quốc), đều đã được cấp phép và đảm bảo hiệu quả phòng bệnh.

Có hai phác đồ tiêm chủ yếu là tiêm bắp với 5 mũi trong vòng 1 tháng (vào các ngày 0, 3, 7, 14 và 28), hoặc tiêm trong da với 8 mũi chia làm 4 buổi (ngày 0, 3, 7 và 28, mỗi lần 2 mũi).

Tùy theo khả năng theo dõi được tình trạng con vật cắn người, bác sĩ có thể cân nhắc điều chỉnh liệu trình. Nếu sau 10 ngày theo dõi mà con vật vẫn sống bình thường, có thể dừng tiêm.

Bên cạnh đó, với những trường hợp vết thương sâu, gần thần kinh trung ương hoặc nghi ngờ con vật mang virus dại, người bệnh cần tiêm đủ phác đồ và bổ sung huyết thanh kháng dại (RIG) ngay từ ngày đầu tiên.

DI LINH