VCCI kiến nghị lùi thời điểm tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với bia, rượu

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản gửi Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội góp ý về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Dự án luật này đã được Quốc hội khóa XV cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 8, hồi tháng 11-2024.

VCCI kiến nghị cần có lộ trình, định mức thuế tiêu thụ đặc biệt phù hợp với rượu, bia (Ảnh minh họa)

Theo VCCI, trong bối cảnh kinh tế đầy thách thức hiện nay, việc điều chỉnh chính sách thuế, đặc biệt là thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), cần được xem xét một cách thận trọng và toàn diện. Cộng đồng doanh nghiệp mong muốn các chính sách thuế, bao gồm cả TTĐB được cân nhắc kỹ lưỡng để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho đầu tư, sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ kích cầu tiêu dùng và mở rộng thị trường.

Góp ý vào dự thảo, VCCI cho rằng việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức cao và theo lộ trình đột ngột trong cả hai phương án của dự thảo luật có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực và cần được cân nhắc kỹ lưỡng hơn.

VCCI đề xuất lùi lộ trình tăng thuế TTĐB từ năm 2028, với mức tăng hợp lý 5% mỗi hai năm, nhằm giúp doanh nghiệp có thời gian thích ứng, đảm bảo tính khả thi của chính sách và hạn chế tác động tiêu cực đến thị trường.

Về thuế TTĐB đối với sản phẩm rượu, bia, VCCI kiến nghị xem xét thận trọng, nếu thuế TTĐB tiếp tục tăng đột ngột, doanh nghiệp sẽ càng gặp khó khăn hơn, có thể dẫn đến giảm sản xuất, mất việc làm và gia tăng tiêu thụ sản phẩm không chính thức.

Do đó, để đảm bảo sự thích ứng của doanh nghiệp và duy trì nguồn thu ngân sách, cần có lộ trình tăng thuế hợp lý, giãn thời gian áp dụng từ năm 2028, với mức tăng 5% mỗi hai năm. Cụ thể, đối với rượu 20 độ trở lên và bia, từ 1-1-2028 đến 31-12-2029 thuế là 70%; từ 1-1-2030 đến 31-12-2031 thuế là 75%; từ 1-1-2032 trở đi thuế là 80%. Rượu dưới 20 độ, từ 1-1-2028 đến 31-12-2029 thuế là 40%; từ 1-1-2030 đến 31-12-2031 thuế là 45%; từ 1-1-2032 trở đi thuế là 50%.

Gửi góp ý về dự thảo luật đến Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Hội tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) thống nhất quan điểm tăng thuế TTĐB theo lộ trình trong giai đoạn từ năm 2026 đến năm 2030 nhằm đạt mục tiêu hoàn thiện luật thuế TTĐB.

Việc điều chỉnh tăng thuế suất thuế TTĐB đối với rượu bia lần này với mục tiêu giảm tiêu thụ rượu, bia và hạn chế lạm dụng rượu, bia; tính toán các phương án nhằm đảm bảo hài hòa các yếu tố sức khỏe cộng đồng, an sinh xã hội, điều tiết thu ngân sách Nhà nước, ổn định sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Dự thảo Luật đưa ra hai phương án điều chỉnh thuế suất hàng năm, bắt đầu từ năm 2026, trong đó phương án 1 tăng năm đầu tiên là 5% và mỗi năm tăng thêm 5%, đến năm 2030 là 90%. Phương án 2, năm đầu tiên tăng 15% và mỗi năm tăng thêm 5%, đến năm 2030 là 100%.

Theo VTCA, việc tăng liên tục và tăng nhanh sẽ ảnh hưởng đến doanh nghiệp đang cố gắng ổn định, hồi phục sản xuất kinh doanh sau COVID-19. VTCA cho rằng cần nghiên cứu kỹ mức độ tăng tỉ lệ thuế suất cũng như lộ trình tăng hợp lý để đảm đảm duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, công ăn việc làm của người lao động.

Trong quá trình tham gia hội thảo, có nhóm ý kiến đề nghị chọn phương án 1 nhưng mong muốn giãn cách thời gian tăng là 2 năm, để các doanh nghiệp có thể ổn định sản xuất kinh doanh trong chuỗi cung ứng từ sản xuất, kinh doanh thương mại, dịch vụ.

Từ phân tích trên, VTCA đề nghị nếu không thể giãn thời gian lộ trình điều chỉnh thuế suất thì đề nghị nên chọn phương án 1 của dự thảo luật, mỗi năm tăng đều thuế suất 5% đến năm 2030 thuế suất là 90%.

GS-TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, cũng ký văn bản gửi Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nêu rõ quan điểm việc tăng thuế suất đối với mặt hàng rượu, bia là cần thiết. Tuy nhiên, các doanh nghiệp rượu, bia cũng đang gặp nhiều khó khăn do sản lượng tiêu thụ sụt giảm đáng kể.

Vì vậy, cần tính toán mức thuế và lộ trình tăng thuế phù hợp để tránh gây sốc đối với doanh nghiệp, gây tác dụng ngược như lách luật, chuyển sang dùng thứ khác có hại hơn. Hiệp hội đề nghị xem xét việc giữ nguyên thuế suất hiện tại đến hết năm 2026 để doanh nghiệp có thời gian phục hồi và bắt đầu lộ trình tăng thuế 2 năm một lần với mức tăng 5% mỗi năm hướng tới tỉ lệ tăng tối đa là 80%.

Minh Chiến