Vang danh làng đúc đồng Trà Đông
Không ai biết chính xác nghề đúc đồng ở Trà Đông có từ bao giờ. Theo truyền thuyết, nghề đúc đồng có từ thời Lý do dòng họ Vũ đưa về làng nên mới có lời truyền tụng “Đất họ Lê - nghề họ Vũ”. Bên cạnh đó, cũng có người cho rằng nghề đúc đồng Trà Đông là do tổ nghề Khổng Minh Không truyền cho.
Qua bao thăng trầm, có nhiều thời điểm nghề đúc đồng Trà Đông tưởng như mai một, đặc biệt là giai đoạn những năm 1980-2000. Nhưng với tình yêu nghề, đau đáu với vốn quí của cha ông nên nhiều nghệ nhân vẫn âm thầm giữ nghề và những năm gần đây nghề đúc đồng đang “bùng” trở lại.
Nghệ nhân Nguyễn Bá Châu là một trong những nghệ nhân đúc đồng ưu tú của làng Trà Đông. Sau nhiều năm mày mò, nghiên cứu, ông là người đầu tiên của làng đúc thành công trống đồng.
Năm 2000, nghệ nhân Nguyễn Bá Châu cho ra đời chiếc trống đồng phiên bản Ngọc Lũ, đến năm 2007 đúc thành công chiếc trống đồng lớn nhất Việt Nam với đường kính mặt trống 1,51m, cao 1,21m. Năm 2013, ông đúc tiếp một trống đồng phiên bản Ngọc Lũ được xem là lớn nhất thế giới với đường kính mặt trống 2,7m, cao 2m, nặng khoảng 8 tấn. Năm 2017, nghệ nhân Nguyễn Bá Châu được giao đúc 1.000 pho tượng Mẹ Âu Cơ để Việt Nam làm quà tặng các đại biểu tham dự Hội nghị cấp cao APEC tổ chức tại Đà Nẵng.
Nghệ nhân Nguyễn Bá Châu chia sẻ, để có được một sản phẩm đúc đồng đạt chuẩn phải qua rất nhiều qui trình kỹ thuật cực kỳ phức tạp, từ làm khuôn, pha chế hợp chất, nấu đồng, đúc sản phẩm,… Ngoài kỹ thuật, yếu tố đặc biệt không thể thiếu với nghệ nhân đúc đồng đó là tình yêu nghề. Chỉ có tình yêu nghề mới “thổi” vào sản phẩm được “hồn vía”, qua đó sản phẩm mới có sức sống.
Ngoài nghệ nhân Nguyễn Bá Châu, làng Trà Đông còn nhiều nghệ nhân nổi tiếng tài hoa với nghề đúc đồng như nghệ nhân Lê Văn Bảy, Lê Văn Dương, Đặng Ích Hoàn,... Hiện nay, có khoảng 300-400 người làm nghề, tổng doanh thu từ nghề đúc đồng khoảng 200 tỷ đồng/năm.
Đến nay, ngoài trống đồng, để đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng, làng Trà Đông đã đúc nhiều sản phẩm ấn tượng như: chuông, tượng các danh nhân, thạp đồng, cồng chiêng, tủ đồng, tượng long lân qui phụng, chim hạc, đồ thờ tự…