Vaccine Rota giúp bảo vệ trẻ em khỏi bệnh tiêu chảy từ những bước đầu đời

Em bé được uống liều vaccine Rota.

Hàng nghìn trẻ em Thái Nguyên được uống vaccine Rota

Bế con mới 2 tháng tuổi trên tay đến tiêm chủng, chị Dương Thị Hữu (31 tuổi, xã Khe Mo, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên) mừng rỡ khi biết sáng nay con mình sẽ được uống miễn phí vaccine Rota. Khi đẻ con đầu lòng, vaccine Rota chưa được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng. Vì thế, khi nghe tới chi phí khoảng 800 nghìn đồng/lần uống, chị Hữu cũng không đủ tiềm lực tài chính để cho con đi uống vaccine Rota ở phòng tiêm dịch vụ.

"Bé đầu đã 7 tuổi, tôi chưa biết tới vaccine Rota nên không cho con đi uống. Lần này, khi sinh bé thứ 2, tôi nghe các bác ở trạm nói con sẽ được được uống vaccine Rota miễn phí nên tôi đăng ký từ sớm. Con được uống vaccine vừa an toàn mà lại không mất chi phí quá tốt với gia đình tôi", chị Hữu nói.

Nhân viên y tế giải thích cho chị Hữu về vaccine Rota cho con uống.

Có mặt tại Trạm Y tế xã Khe Mo, huyện Đồng Hỷ, Thái Nguyên từ sớm, chị Triệu Thị Phương (xóm Long Giàng) cho con đến uống liều Rota thứ 2. "Con tôi lúc hơn 1 tháng tuổi đã uống liều 1. Hôm nay biết có chương trình uống vaccine Rota lần 2 nên tôi cho con đến từ sớm. Uống liều đầu bé không có phản ứng gì, tôi cũng hy vọng hôm nay con không có bị phản ứng", chị Phương chia sẻ.

Theo Y sĩ Võ Thị Mạnh Thủy, Phó Trạm trưởng Trạm Y tế xã Khe Mo, ngay khi nhận vaccine về địa phương, ngoài thực hiện công tác bảo quản theo đúng quy định, trạm cũng thực hiện truyền thông qua hệ thống truyền thanh xã để 13 bản ở địa phương biết về chương trình có vaccine Rota miễn phí cho trẻ em. Tháng 1 vừa qua, đã có 20 cháu trên địa bàn được uống vaccine Rota và tháng 2 cũng có 20 cháu.

Con chị Triệu Thị Phương được uống liều vaccine Rota thứ 2.

Ông Hoàng Anh, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Thái Nguyên cho biết, tỉnh Thái Nguyên có 110 xã thuộc vùng dân tộc đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đại đa số bà con đưa con đi tiêm chủng các vaccine trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng. Vaccine Rota được đưa vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng miễn phí là cơ hội cho các cháu được phòng thêm bệnh tiêu chảy cấp do virus Rota.

Tỉnh Thái Nguyên bắt đầu triển khai uống vaccine Rota từ quý 4 năm 2024, trở thành một trong những tỉnh đầu tiên ở Việt Nam. Đến nay, tỉnh đã triển khai uống vaccine Rota cho hơn 2.400 trẻ em, và có hơn 1.200 trẻ đã được uống đủ 2 liều.

"Quá trình triển khai vaccine Rota diễn ra an toàn, không ghi nhận trường hợp nào cần đặc biệt quan tâm. Trong thời gian tới, tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp tục triển khai tiêm vaccine Rota cho khoảng 17.000 trẻ em mỗi năm, với mục tiêu đạt trên 96% trẻ được sử dụng vaccine này", ông Hoàng Anh nói.

Ông Hoàng Anh, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Thái Nguyên.

Bảo vệ bé từ những bước đầu tiên

UNICEF phối hợp với Bộ Y tế phát động chiến dịch truyền thông "Bảo vệ bé từ những bước đầu tiên", nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng, cha mẹ và người chăm sóc trẻ về vai trò quan trọng của vaccine Rota trong việc phòng ngừa tiêu chảy cấp do virus.

Theo đó, chiến dịch "Bảo vệ bé từ những bước đầu tiên" khuyến khích cha mẹ và người chăm sóc trẻ đưa trẻ đi uống đủ 2 liều vaccine Rota khi trẻ đủ 2 tháng tuổi và trước 6 tháng tuổi để con được bảo vệ tốt nhất, có khởi đầu khỏe mạnh và phát triển toàn diện.

Vaccine Rota được đưa vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng.

Theo Kế hoạch Tiêm chủng mở rộng của Bộ Y tế, vaccine phòng bệnh tiêu chảy cấp do virus Rota (vaccine Rota) được triển khai trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng để tiêm chủng miễn phí cho trẻ em tại 32 tỉnh từ năm 2024 và mở rộng ra 41 tỉnh trong năm 2025 và các tỉnh còn lại trong năm 2026.

Theo ông Hoàng Anh, trẻ không được uống vaccine Rota sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy cấp do virus Rota với nhiều biến chứng nguy hiểm.

Ở trẻ nhỏ, bệnh tiêu chảy cấp do virus Rota thường bắt đầu bằng nôn, sốt có thể kèm đau bụng, tiếp theo là tiêu chảy. Nôn và tiêu chảy có thể kéo dài từ 3 đến 7 ngày. Tiêu chảy diễn biến từ mức độ nhẹ đến nặng và có thể dẫn đến mất nước. Sốt và đau bụng cũng khá thường gặp và kéo dài không quá 2-3 ngày kể từ khi khởi phát bệnh. Bệnh có xu hướng nặng hơn ở trẻ từ 3-24 tháng tuổi.

Mất nước nghiêm trọng là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh. Cả ba triệu chứng của bệnh tiêu chảy cấp do virus Rota (sốt, nôn mửa và tiêu chảy) đều khiến trẻ mất nước. Nôn mửa đặc biệt nguy hiểm vì rất khó để bù dịch đường tiêu hóa nếu trẻ bị nôn liên tục. Tiêu chảy nhẹ thường không gây mất nước đáng kể, nhưng tiêu chảy vừa hoặc nặng sẽ khiến trẻ mất nước nghiêm trọng.

Tình trạng mất nước có thể gây ra co giật, tổn thương não, thậm chí tử vong. Ngoài hiện tượng mất nước, trẻ bị tiêu chảy kéo dài còn dẫn tới biến chứng chán ăn, bỏ ăn, dần dần suy dinh dưỡng và kiệt sức. Trẻ suy giảm miễn dịch có thể mắc bệnh nặng hơn hoặc dai dẳng hơn.

Vaccine Rota là “lá chắn” hiệu quả giúp trẻ nhỏ phòng ngừa bệnh tiêu chảy cấp nguy hiểm. Tương tự như thuốc, trẻ uống vaccine Rota cũng có thể gặp phải các tác dụng phụ. Tuy nhiên, các triệu chứng thường nhẹ và tự khỏi. Các tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra nhưng hiếm gặp. Cha mẹ có thể yên tâm nếu trẻ gặp các dấu hiệu như: cáu kỉnh (quấy khóc), tiêu chảy nhẹ tạm thời hoặc nôn ói.

Công tác khám sàng lọc tại Trạm Y tế xã Khe Mo.

Cha mẹ và người chăm sóc cần theo dõi toàn thân của trẻ, bao gồm: tinh thần; tình trạng ăn, ngủ; nhiệt độ; phát ban. Nếu thấy trẻ có dấu hiệu sốt, cần đo nhiệt độ cho trẻ.

Đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế khi có bất kỳ dấu hiệu nào dưới đây: Tinh thần: quấy khóc dai dẳng, kích thích vật vã, lừ đừ,...; khó thở: rút lõm hõm ức, bụng, tím môi, thở ậm ạch; sốt cao trên 39 độ C, khó hạ nhiệt độ, hoặc sốt kéo dài hơn 24 giờ; da nổi vân tím, chi lạnh; nôn trớ nhiều lần, bỏ bữa ăn, bú kém, bỏ bú; co giật; phát ban; dấu hiệu nghi ngờ của bệnh lồng ruột ở trẻ em: đau bụng dữ dội (trẻ khóc từng cơn), nôn kéo dài, phân có máu, chướng bụng; hoặc khi trẻ có bất cứ biểu hiện bất thường nào khác.

THIÊN LAM