Ưu tiên nguồn lực để phát triển đội ngũ nhân lực nữ chất lượng cao
Sáng 8/3, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã gặp mặt các nữ Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, nữ Anh hùng lao động, nữ tướng; dự Lễ kỷ niệm 40 năm Giải thưởng Kovalevskaia và trao Giải thưởng năm 2024.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Giải thưởng Kovalevskaia năm 2024 cho PGS.TS Nguyễn Minh Tân và PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung. Ảnh: VGP.
Sự kiện do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Văn phòng Chính phủ và Bộ Nội vụ tổ chức, nhân dịp kỷ niệm 1985 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng và 115 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3; hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025); kỷ niệm 40 năm Giải thưởng Kovalevskaia (1985-2025).
Giải thưởng Kovalevskaia năm 2024 được trao cho 2 cá nhân là: PGS.TS Nguyễn Minh Tân, Giám đốc Viện Nghiên cứu và phát triển ứng dụng các hợp chất thiên nhiên, giảng viên Khoa Kỹ thuật hóa học, Trường Hóa và Khoa học sự sống, Đại học Bách khoa Hà Nội và PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Nano, Đại học Quốc gia TP HCM, với những thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học và ứng dụng thực tiễn, đóng góp vào sự phát triển của đơn vị, của ngành, nhiều kết quả nghiên cứu đi vào ứng dụng thực tiễn, chuyển giao công nghệ hàng tỷ đồng cho các doanh nghiệp tại Việt Nam.
Phát biểu thay mặt các nhà khoa học nhận giải thưởng, PGS. TS Nguyễn Minh Tân bày tỏ xúc động và tự hào được đứng trong hàng ngũ những nhà khoa học nữ tiên phong; trân trọng cảm ơn sự quan tâm và hỗ trợ không ngừng của Đảng, Nhà nước cùng các cơ quan liên quan đã tạo điều kiện thuận lợi để phụ nữ có cơ hội phát huy tài năng và đóng góp cho sự phát triển khoa học.

PGS. TS Nguyễn Minh Tân - một trong 2 nhà khoa học nữ được trao Giải thưởng Kovalevskaia năm 2024. Ảnh: VGP.
Tin tưởng Giải thưởng Kovalevskaia sẽ tiếp tục là nguồn động viên mạnh mẽ cho các nhà khoa học nữ trên con đường nghiên cứu và cống hiến, PGS. TS Nguyễn Minh Tân gửi thông điệp tới các nhà khoa học nữ: "Đừng để giới hạn nào ngăn trở khát vọng của bạn. Mỗi thí nghiệm thất bại hôm nay chính là viên gạch cho tòa tháp thành công ngày mai".
Theo Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến, trong 40 năm qua, Giải thưởng đã được trao cho 22 tập thể và 57 cá nhân nhà khoa học nữ xuất sắc trên các lĩnh vực khoa học tự nhiên của Việt Nam. Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam là cơ quan thường trực, tham mưu cho Ủy ban Giải thưởng.
Những dấu ấn sáng ngời của phụ nữ Việt Nam anh hùng
Phát biểu tại sự kiện, thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm, các lãnh đạo Đảng, Nhà nước và với tình cảm cá nhân, Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi tới các đại biểu và phụ nữ Việt Nam lời chào thân ái, lời thăm hỏi chân tình và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
Thủ tướng bày tỏ tôn vinh, ngưỡng mộ, tự hào về truyền thống của phụ nữ Việt Nam qua các thời kỳ và khẳng định sự có mặt của các đại biểu tại cuộc gặp mặt đã tạo động lực, truyền cảm hứng cho tất cả chúng ta, cho xã hội và thế hệ trẻ.
Nhắc lại lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu: "Dân tộc Việt Nam ta là dân tộc anh hùng, phụ nữ Việt Nam là phụ nữ anh hùng", Thủ tướng nêu rõ, phẩm chất "Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang" của phụ nữ Việt Nam luôn được minh chứng rõ trong suốt chiều dài lịch sử vẻ vang của dân tộc ta.
Trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước, dù ở bất kỳ hoàn cảnh và trong bất cứ vị trí công tác nào, phụ nữ Việt Nam luôn phát huy mạnh mẽ giá trị truyền thống và phẩm chất tốt đẹp đã được hun đúc từ bao đời nay, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, mọi nghịch cảnh, luôn đoàn kết, chung sức, đồng lòng, năng động, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu và có nhiều đóng góp to lớn vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Thủ tướng khẳng định, Đảng, Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm đến sự phát triển của phụ nữ và công tác phụ nữ với nhiều cơ chế, chính sách, giải pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi, chăm lo, bảo vệ quyền, tăng cường vai trò, sự đóng góp của phụ nữ và thúc đẩy bình đẳng giới trong mọi mặt đời sống, xã hội.
Các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về phụ nữ luôn được các cấp, các ngành, các địa phương chú trọng tổ chức triển khai thực hiện và đạt nhiều kết quả quan trọng.
"Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm đặc biệt của các cấp, các ngành, các địa phương và toàn xã hội, chúng ta tự hào thấy rằng, phụ nữ Việt Nam đang ngày càng phát triển về mọi mặt, khẳng định vai trò, vị thế, sự đóng góp quan trọng trên tất cả các lĩnh vực," Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng chúc phụ nữ Việt Nam luôn bản lĩnh, trí tuệ, tự tin, tự hào dân tộc, về truyền thống vẻ vang của mình. Ảnh: VGP.
Việt Nam là một trong những quốc gia hoàn thành sớm nhất Mục tiêu thiên niên kỷ về bình đẳng giới và nâng cao vị thế cho phụ nữ. Theo Báo cáo khoảng cách giới toàn cầu năm 2024 do Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) công bố, Chỉ số xếp hạng về bình đẳng giới của Việt Nam năm 2024 xếp hạng 72/146 quốc gia, tăng 11 bậc so với năm 2022.
Tỷ lệ cán bộ lãnh đạo quản lý trong các cơ quan Đảng và Nhà nước được nâng cao về số lượng và chất lượng. Tỉ lệ nữ đại biểu Quốc hội nhiệm kỳ 2021-2026 của Việt Nam ở mức cao so với các nước trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương (trên 30%).
Nữ giới cũng là lực lượng lao động đông đảo của đất nước. Những năm gần đây, tỷ lệ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ tăng lên đáng kể (chiếm khoảng 20%). Có 51% doanh nghiệp Việt Nam có phụ nữ trong cơ cấu chủ sở hữu, cao hơn nhiều quốc gia khác.
Trong các lĩnh vực giáo dục - văn hóa - thể thao - du lịch, phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn, gìn giữ mạch nguồn tinh hoa văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, một ví dụ là nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương đã được UNESCO vinh danh.
Đồng thời, phụ nữ Việt Nam cũng luôn là lực lượng quan trọng trong công tác quốc phòng, an ninh, đối ngoại, gìn giữ và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa độc lập, hòa bình, hợp tác và phát triển. Việt Nam là một trong những nước đi đầu về tỉ lệ nữ tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.
Đặc biệt, trong lĩnh vực khoa học công nghệ, lực lượng trí thức nữ ngày càng phát triển vững mạnh, nhiều người gặt hái thành công lớn cả trong và ngoài nước, được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Theo danh sách được công nhận chức danh Giáo sư, Phó Giáo sư của Hội đồng Giáo sư Nhà nước, giai đoạn 2019 - 2024, có 601 nữ Giáo sư và Phó Giáo sư/tổng số 2.798 Giáo sư và Phó Giáo sư, chiếm 21,5%.
Bản lĩnh, trí tuệ, tự tin, tự hào, học tập và học tập suốt đời
Người đứng đầu Chính phủ đánh giá, Giải thưởng Kovalevskaia là Giải thưởng danh giá đầu tiên cấp quốc gia, tôn vinh những nỗ lực, sự cống hiến các nhà khoa học nữ trong lĩnh vực khoa học tự nhiên. Ngay từ khi ra đời, Giải thưởng đã khẳng định vị thế, uy tín, được các nhà khoa học nữ Việt Nam hưởng ứng, trở thành người bạn đồng hành, nguồn động viên, cổ vũ các chị em thêm tự tin, hăng hái nghiên cứu khoa học, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học tự nhiên.
Thủ tướng biểu dương và chúc mừng thành tích xuất sắc, đáng ghi nhận của 2 nhà khoa học nữ được trao Giải thưởng năm 2024. Đây là những tấm gương sống động, biểu hiện cho trí tuệ, sức sáng tạo, nỗ lực học tập, nghiên cứu bền bỉ, không ngừng nghỉ của các nữ trí thức, nhà khoa học Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần nâng cao uy tín và vị thế của nước ta trên trường quốc tế.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao những đóng góp to lớn của các nữ Anh hùng lực lượng vũ trang, nữ Anh hùng lao động, nữ tướng, các nhà khoa học nữ trong suốt thời gian qua.

Các chị là những tấm gương học tập, rèn luyện, cùng góp sức xây dựng một xã hội học tập, vững vàng tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Các chị chính là những nhân tố tích cực, tạo động lực, truyền cảm hứng, lan tỏa những giá trị tốt đẹp, truyền lửa cho các lực lượng phụ nữ, để cùng nhau phát triển, đóng góp cho sự nghiệp chung của nước nhà. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính
Theo Thủ tướng, năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm diễn ra nhiều sự kiện kỷ niệm lớn của đất nước, là năm "tăng tốc, bứt phá, về đích", góp phần thực hiện thành công Kế hoạch 5 năm 2021-2025; đồng thời tập trung thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy; tổ chức Đại hội đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV; góp phần "tạo thế, tạo lực, tạo đà" cho đất nước bước vào kỷ nguyên mới.
Thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu vừa khơi dậy mạnh mẽ các phong trào của phụ nữ, phát huy hơn nữa vai trò, các phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ phát huy vai trò, phẩm chất đó và hưởng thụ thành quả đạt được, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ như bình đẳng giới, tiến bộ, công bằng, phát triển bền vững, bao trùm.
Thủ tướng đề nghị Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò đại diện của các tầng lớp phụ nữ trong tham mưu các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để phụ nữ Việt Nam nói chung, các nhà nghiên cứu khoa học nữ nói riêng tiếp tục phát huy tài năng, trí tuệ, sự cống hiến vì sự tiến bộ và phát triển của phụ nữ; để phụ nữ tham gia chủ động, tích cực, hiệu quả trong thực hiện các chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước.
Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương ưu tiên dành nguồn lực, có cơ chế chính sách, cơ chế đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực nữ chất lượng cao. Trong đó dành sự quan tâm đặc biệt đến lực lượng phụ nữ hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, các lĩnh vực kinh tế, xã hội, nhân văn, phụ nữ đang công tác, làm việc tại các vùng khó khăn, miền núi, hải đảo trong kỷ nguyên số của đất nước.
Cùng với đó, tạo mọi điều kiện thuận lợi để phụ nữ tiếp cận và ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong sản xuất và đời sống một cách bình đẳng, chủ động, tích cực, đặc biệt trong nghiên cứu khoa học và khởi nghiệp sáng tạo theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Đồng thời, chủ động, tích cực hỗ trợ phụ nữ hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả, góp phần nâng cao vị thế đất nước trên các lĩnh vực, nhất là về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Thủ tướng tặng hoa và quà lưu niệm cho PGS.TS. Nguyễn Thị Doan cùng một số đại biểu. Ảnh: VGP.
Thủ tướng đề nghị Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam trong những năm tiếp theo cần tiếp tục lựa chọn và tôn vinh các tập thể, cá nhân nữ tiêu biểu, có tính lan tỏa và có thành tích xuất sắc trong hoạt động nghiên cứu khoa học, nhất là về các lĩnh vực giáo dục, y tế, công nghệ số, tự động hóa, công nghệ sinh học, năng lượng và môi trường…
Thủ tướng cũng đề nghị Bộ Nội vụ, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam nghiên cứu, đề xuất các giải thưởng vinh danh các nhà khoa học trong các lĩnh vực khoa học khác như kinh tế - xã hội và nhân văn, các nhà khoa học nữ trẻ.
Thủ tướng tin tưởng rằng, phụ nữ Việt Nam ngày nay sẽ tiếp tục phát huy truyền thống Bà Trưng, Bà Triệu, vận dụng sáng tạo trong điều kiện đất nước và hoàn cảnh quốc tế hiện nay, không ngừng đổi mới, sáng tạo, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, xứng đáng với lời khen tặng của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu: "Non sông gấm vóc Việt Nam do phụ nữ ta, trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ".
Thủ tướng chúc phụ nữ Việt Nam luôn bản lĩnh, trí tuệ, tự tin, tự hào dân tộc, về truyền thống vẻ vang của mình, luôn học tập và học tập suốt đời để không ngừng đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.
Lễ trao Giải thưởng Kovalevskaia năm 2024 và kỷ niệm 40 năm Giải thưởng được tổ chức tại trụ sở Chính phủ, được Thủ tướng Chính phủ dự và trực tiếp trao tặng cho các nhà khoa học nữ.
Giải thưởng Kovalevskaia là giải thưởng cao quý mang tên nhà nữ toán học Nga lỗi lạc thế kỷ XIX - Sophia Kovalevskaia (1850-1891). Qua 40 năm hoạt động (từ 1985 - 2025) đã có 22 tập thể, 57 cá nhân được nhận giải thưởng với rất nhiều thành tích xuất sắc nổi bật, cống hiến nhiều sáng kiến có tính khoa học và thực tiễn cao. Đây là minh chứng sống động cho sự nỗ lực học tập, nghiên cứu bền bỉ, không ngừng nghỉ của phụ nữ Việt Nam.
Ở Việt Nam, Giải thưởng được duy trì từ năm 1985 đến nay, nhà khoa học nữ đầu tiên nhận Giải thưởng năm 1985 là Nhà giáo ưu tú Bùi Thị Tý - nhận giải thưởng khi đang công tác tại Trường THPT Chuyên Nguyễn Huệ - Hà Tây (nay là TP Hà Nội).