Uruguay tuyên bố 3 ngày quốc tang tưởng nhớ cựu Tổng thống Pepe Mujica

Cựu Tổng thống Uruguay José "Pepe" Mujica phát biểu tại một sự kiện ở Montevideo ngày 19/10/2024. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Nam Mỹ, Phủ Tổng thống Uruguay đã ra thông cáo về việc để quốc tang từ ngày 14 - 16/5 và treo cờ rủ tại tất cả các cơ quan nhà nước và chính phủ.

Trước đó, trên tài khoản mạng xã hội, Tổng thống Uruguay Yamandú Orsi đăng tin ông Mujica đã qua đời. Ông Yamandú Orsi, học trò của ông Mujica viết: “Chúng tôi vô cùng đau buồn thông báo về sự ra đi của đồng chí Pepe Mujica. Tổng thống, chiến sĩ cách mạng, nhà lãnh đạo. Chúng tôi sẽ rất nhớ đồng chí, vị cha già kính yêu. Cảm ơn vì tất cả những gì đồng chí đã dành cho chúng tôi và vì tình yêu sâu sắc của đồng chí dành cho nhân dân của mình”.

Cộng đồng quốc tế đã gửi điện chia buồn tới góa phụ của cựu tổng thống Pepe Mujica, bà Lucía Topolansky, cũng như tới chính phủ và nhân dân Uruguay. Tổng thống Brazil Lula da Silva ca ngợi cuộc đời và sự nghiệp hoạt động chính trị của ông Pepe Mujica. Chính phủ Brazil bày tỏ niềm tiếc thương "sâu sắc". Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Brazil nhấn mạnh ông Pepe Mujica là "kiến trúc sư hàng đầu của tiến trình hội nhập Nam Mỹ và Mỹ Latinh" và là một trong những “người nhân ái nhất trong thời đại chúng ta".

Tổng thống cánh tả Colombia Gustavo Petro ca ngợi ông là "nhà cách mạng vĩ đại". Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum khẳng định ông Pepe Mujica là "tấm gương cho châu Mỹ Latinh và toàn thế giới" về sự thông thái và giản dị của mình. Tổng thống Chile Gabriel Boric viết: "Cuộc đời ông là minh chứng cho tinh thần phản kháng và tình yêu dành cho nhân dân. Di sản của ông sẽ sống mãi trong trái tim chúng ta". Tổng thống Paraguay Santiago Penã Nieto đánh giá ông Pepe Mujica là người “trung thành với lý tưởng của mình và là người làm việc không biết mệt mỏi vì sự hội nhập của Mỹ Latinh". Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro đã gửi lời tạm biệt chân thành trên tài khoản Telegram tới "người đàn ông khiêm tốn và nhà hoạt động xã hội không biết mệt mỏi, người có cuộc đời đấu tranh, đối mặt với mọi thử thách bằng lòng kiên cường và phẩm giá".

Ông Pepe Mujica, sinh ngày 20/5/1935 tại Montevideo. Ông là hậu duệ của người xứ Basque và Italy. Từ trẻ, ông đã tham gia tích cực vào các hoạt động chính trị theo hướng tả khuynh và thành lập đảng Liên minh Nhân dân. Vào những năm 1960 đầy biến động, cuộc đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam (1955-1975) và cuộc Cách mạng Cuba (1959) đã có những tác động rất lớn tới hoạt động chính trị của nhà cách mạng Pepe Mujica.

Năm 1964, Pepe Mujica tham gia hoạt động du kích trong Phong trào Giải phóng Dân tộc - Tupamaro (MLN-T). Trong bối cảnh này, ông đã tham gia vào nhiều hoạt động cách mạng và bị thương do trúng đạn trong các cuộc đối đầu vũ trang với cảnh sát và lực lượng vũ trang. Dưới thời độc tài quân sự, ông đã bị bắt giam 14 năm tù và là một trong những thủ lĩnh của phong trào Tupamaro phải chịu những điều kiện giam giữ khắc nghiệt nhất và bị đe dọa sẽ bị hành quyết ngay lập tức nếu phong trào du kích tập hợp lại.

Năm 1989, ông cùng với nhiều thành viên Tupamaro được ân xá. Cùng với đại diện từ các nhóm cánh tả khác của Uruguay, ông đã thành lập Phong trào tham gia bình dân (MPP) trong Mặt trận mở rộng trung tả (FA). Những năm sau đó, MPP ngày càng được ủng hộ và củng cố vị thế của mình trong FA và ông Pepe Mujica được bầu làm phó tổng thống và sau đó là thượng nghị sĩ.

Với chiến thắng đầu tiên của FA trong cuộc bầu cử năm 2004, Pepe Mujica được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Chăn nuôi, Nông nghiệp và Thủy sản trong chính quyền Tổng thống Tabaré Vázquez (2005-2010). Với uy tín và sự nổi tiếng ngày càng gia tăng, đến cuộc bầu cử năm 2009, ông đã trở thành lựa chọn mạnh nhất cho vị trí ứng cử viên tổng thống của FA. Ông đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vòng hai và trở thành tổng thống trong giai đoạn 2010-2015.

Trong nhiệm kỳ của ông, các cải cách do người tiền nhiệm Vázquez khởi xướng đã được củng cố và nhiều cải cách khác được thúc đẩy, thu hút sự chú ý của toàn thế giới nhờ phong cách giản dị và lối sống tối giản của ông. Ông được mệnh danh là “Tổng thống nghèo nhất thế giới”.

Khi đứng đầu đất nước, ông đã quyết định không chuyển đến dinh thự tổng thống và tiếp tục sống tại trang trại của mình, cũng như quyên góp một phần lớn tiền lương của mình với tư cách là nguyên thủ quốc gia để hỗ trợ chương trình nhà ở xã hội và sử dụng chiếc Volkswagen Fusca cũ làm phương tiện đi lại. Ông sẽ mãi mãi được người dân Uruguay và bạn bè thế giới nhắc tới với tất cả tình cảm yêu mến và kính trọng.

Diệu Hương (TTXVN)