Ứng viên ĐBQH diện Trung ương quản lý chuyển công tác, chuyển hồ sơ ứng cử thế nào?
Cán bộ diện Trung ương quản lý đã ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cấp tỉnh nhưng chuyển công tác sang đơn vị hành chính khác khi đã hết thời hạn nộp hồ sơ thì Hội đồng bầu cử quốc gia sẽ hướng dẫn thủ tục chuyển hồ sơ ứng cử.
Sáng 12-5, tiếp tục phiên làm việc tại Kỳ họp 9, các đại biểu đã nghe trình bày tờ trình và báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND.
Phạm vi sửa đổi, bổ sung Luật liên quan đến 47/98 điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND năm 2015, gồm hai điều. Điều 1 sửa đổi, bổ sung 47 điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND; Điều 2 là hiệu lực thi hành.
Trình bày tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải, cho biết việc sửa đổi, bổ sung Luật nhằm thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và tổ chức lại các đơn vị hành chính. Qua đó, góp phần chuẩn bị kịp thời phục vụ cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2026-2031.
Dự luật đã lược bỏ toàn bộ các quy định có nội dung liên quan đến HĐND cấp huyện; đại biểu HĐND cấp huyện; UBND cấp huyện; các tổ chức phụ trách bầu cử cấp huyện; đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp huyện; trường hợp huyện không có đơn vị hành chính xã, thị trấn; Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện và hội nghị hiệp thương ở cấp huyện.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải. Ảnh: PHẠM THẮNG
Đáng chú ý, dự luật sửa đổi các quy định liên quan đến việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử.
Cụ thể, từ thời điểm cuối nộp hồ sơ ứng cử tới ngày bầu cử được rút ngắn từ 70 ngày xuống còn 42 ngày nhưng vẫn đảm bảo tổng thời gian từ hạn cuối công bố ngày bầu cử đến ngày bầu cử là 115 ngày như Luật hiện hành.
Trong khoảng thời gian từ ngày bầu cử đến ngày khai mạc kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa mới, điều chỉnh giảm thời gian một số bước như thời hạn công bố kết quả bầu cử, danh sách trúng cử; thời gian tiếp nhận khiếu nại kết quả bầu cử và xem xét giải quyết khiếu nại kết quả bầu cử; thời gian tiến hành bầu cử thêm, bầu cử lại.
Với các điều chỉnh rút ngắn như đề xuất thì ngày khai mạc kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa mới sớm nhất có thể là sau ngày bầu cử chỉ 22 ngày (Luật Tổ chức Quốc hội đang cho phép tối đa là 60 ngày).
Dự luật lần này còn sửa đổi, bổ sung 5 điều liên quan đến các vướng mắc trong công tác bầu cử cần sửa ngay. Trong đó có việc bổ sung chức danh Thư ký Ủy ban bầu cử và Ban bầu cử, bổ sung thành phần đại diện Đoàn đại biểu Quốc hội tham gia làm Ủy viên Ủy ban bầu cử ở tỉnh tương tự như đại diện Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam…
Về nộp hồ sơ ứng cử, dự luật bổ sung trong trường hợp đặc biệt, cho phép Hội đồng bầu cử quốc gia hướng dẫn việc chuyển hồ sơ ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cấp tỉnh (khi đã hết thời hạn nộp hồ sơ) đối với người ứng cử chuyển công tác (sau khi nộp hồ sơ) từ đơn vị hành chính này sang đơn vị hành chính khác theo chủ trương của cấp có thẩm quyền.
“Nội dung này chỉ áp dụng đối với các chức danh cán bộ diện Trung ương quản lý” – bà Nguyễn Thanh Hải nhấn mạnh.
Cùng với đó, các hình thức vận động bầu cử cũng được quy định đa dạng hơn, như hình thức trực tiếp, trực tuyến, trực tiếp kết hợp với trực tuyến. Trong khi quy định hiện nay, việc vận động bầu cử của người ứng cử được thực hiện bằng các hình thức gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri tại hội nghị tiếp xúc cử tri ở địa phương nơi mình ứng cử; thông qua phương tiện thông tin đại chúng.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu, việc này là nhằm mở rộng hình thức, tăng cường sự tương tác giữa người ứng cử và cử tri và kịp thời ứng phó nếu xảy ra thiên tai, dịch bệnh, tình huống đột xuất trong thời gian tổ chức bầu cử.
Báo cáo thẩm tra sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình, cho hay cơ quan này tán thành với việc xây dựng và ban hành Luật theo trình tự, thủ tục rút gọn để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.
Theo ông Bình, đa số ý kiến tán thành với việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử còn 42 ngày. Tuy nhiên, đề nghị cân nhắc việc giảm thời gian ở một số bước để bảo đảm tính khả thi. Một số ý kiến đề nghị chỉ quy định nguyên tắc trong Luật về mốc thời gian của quy trình bầu cử và giao Hội đồng bầu cử quốc gia hướng dẫn chi tiết.