Ukraine công bố clip thực chiến hiếm hoi về loại vũ khí dùng bắn hạ tên lửa đạn đạo

Hệ thống S-300V1 phóng tên lửa đánh chặn 9M83. Ảnh cắt từ clip đăng trên tài khoản mạng xã hội X của Không quân Ukraine

Không quân Ukraine mới đây đã chia sẻ những hình ảnh hiếm hoi về hệ thống phòng không S-300V1 phóng tên lửa đánh chặn 9M83 dài 8 mét. Trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột Nga - Ukraine, S-300V1 – hệ thống tên lửa đất đối không thời Liên Xô – là một trong những vũ khí phòng không tiên tiến nhất của Ukraine, cung cấp khả năng chống tên lửa đạn đạo quan trọng. Tuy nhiên, hiện chưa rõ có bao nhiêu hệ thống này còn đang hoạt động.

Hình ảnh hiếm hoi về hệ thống S-300V1 đang trong thực chiến

Không quân Ukraine - lực lượng chịu trách nhiệm chính về hệ thống phòng không mặt đất tầm cao của quân đội Ukraine - đã công bố một video tổng hợp, trong đó có hai đoạn clip khác nhau ghi lại cảnh S-300V1 khai hỏa, cùng với nhiều hình ảnh khác về hệ thống này.

Mặc dù cùng có chữ “S-300” trong tên gọi, nhưng dòng S-300V lại hoàn toàn khác với các biến thể S-300P do Liên Xô phát triển trước đây và Liên bang Nga hiện đang sử dụng. Các phiên bản S-300V bao gồm phương tiện phóng, chở tên lửa và radar tự hành trên khung gầm bánh xích (TELAR). Ngoài ra, còn có các xe TEL không có radar nhưng được trang bị cần cẩu để nạp lại đạn cho các bệ phóng khác. Hệ thống này cũng có thể tích hợp các radar ngoài để hỗ trợ việc theo dõi mục tiêu.

Tên lửa đánh chặn 9M82 và 9M83

Hệ thống S-300V sử dụng hai loại tên lửa đánh chặn là 9M82 (NATO gọi là SA-12B “Giant”), dài gần 10 mét, với tầm bắn tối đa 96 km và 9M83 (NATO gọi là SA-12A “Gladiator”), có tầm bắn tối đa 75 km

Các bệ phóng TELAR và TEL của S-300V có thể mang theo tối đa 2 tên lửa 9M82 hoặc tối đa 4 tên lửa 9M83, tùy vào biến thể. Cả hai loại tên lửa này đều có thể đánh chặn tên lửa đạn đạo trong giai đoạn cuối của quỹ đạo bay, nhưng chỉ trong những điều kiện nhất định.

Hệ thống S-300V1 sử dụng cơ chế phóng lạnh, nghĩa là tên lửa được đẩy ra khỏi ống phóng theo phương thẳng đứng trước khi động cơ chính kích hoạt. Điều này tạo nên những cảnh khai hỏa cực kỳ ngoạn mục, như có thể thấy trong các đoạn video vừa được Không quân Ukraine công bố.

Ưu thế và thách thức của hệ thống S-300V1

Trong chiến dịch quân sự đặc biệt của Liên bang Nga, mở màn vào năm 2022, S-300V1 đóng vai trò quan trọng trong hệ thống phòng không của Ukraine.Tính cơ động cao của các bệ phóng bánh xích giúp hệ thống này có thể được triển khai gần tiền tuyến và di chuyển nhanh chóng khi cần thiết.

Tuy nhiên, không rõ Ukraine còn lại bao nhiêu hệ thống S-300V1. Sau khi Liên bang Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014, Ukraine đã rút S-300V1 khỏi kho dự trữ để nâng cấp. Tuy nhiên, số lượng hệ thống này luôn rất hạn chế trên toàn cầu, và nguồn cung tên lửa đánh chặn chỉ có thể đến từ Liên bang Nga. Ngay cả khi Ukraine vẫn còn nhiều hệ thống S-300V1 hoạt động, kho dự trữ tên lửa 9M82 và 9M83 chắc chắn đã giảm dần trong 3 năm qua.

Video mới nhất của Không quân Ukraine về hệ thống S-300V1 chủ yếu xoay quanh một cuộc phỏng vấn với sĩ quan phòng không tên Dennis – người được đào tạo bài bản với hệ thống S-300V1 nhưng sau đó đã chuyển sang vận hành hệ thống tên lửa đất đối không tiên tiến quốc gia (National Advanced Surface-to-Air Missile System - NASAMS).

Xem video hệ thống S-300V1 phóng tên lửa đánh chặn 9M83. Nguồn: Không quân Ukraine/X

Thay thế hệ thống S-300V1 bằng hệ thống NASAMS & hệ thống Patriot

Hệ thống NASAMS do Mỹ và Na Uy phát triển, có khả năng bắn nhiều loại tên lửa như AIM-120 AMRAAM; AIM-9X Sidewinder và IRIS-T. NASAMS đã trở thành một lợi thế lớn đối với Ukraine, nhờ vào nguồn cung tên lửa dồi dào từ nhiều quốc gia.

Tuy nhiên, hệ thống NASAMS không được thiết kế để đánh chặn tên lửa đạn đạo. Do đó, nhu cầu phòng thủ tên lửa đạn đạo của Ukraine ngày càng gia tăng, dẫn đến quyết định viện trợ hệ thống Patriot của Mỹ. Vì hệ thống Patriot có thể đánh chặn cả mục tiêu thông thường lẫn tên lửa đạn đạo. Vào tháng 1 năm nay, Israel đã gửi thêm tên lửa đánh chặn PAC-2 cho Ukraine sau khi nước này ngừng sử dụng Patriot.

Mối đe dọa từ tên lửa đạn đạo của Liên bang Nga

Kho tên lửa đạn đạo của Liên bang Nga vẫn là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với Ukraine. Gần đây, Liên bang Nga còn nhập khẩu thêm tên lửa đạn đạo từ Triều Tiên. Nếu các báo cáo về việc Iran cung cấp thêm tên lửa đạn đạo cho Liên bang Nga là chính xác, mối đe dọa này sẽ càng gia tăng.

Mặc dù hệ thống S-300V1 đang lạc hậu, cũ kĩ và ngày càng khó bảo trì, nhưng bất kỳ hệ thống nào còn hoạt động ở Ukraine đều vẫn là tài sản giá trị trong cuộc chiến bảo vệ bầu trời.

Thành Nam/Báo Tin tức (Theo TWZ)