Ukraine chấn động vì chỉ huy chiến trường từ chức

Binh lính thuộc Lữ đoàn cơ giới số 47 của Ukraine tại Zaporizhzhia. Ảnh: Getty Images.

Vào ngày 16/5, sĩ quan nổi tiếng Oleksandr Shyrshyn, biệt danh “Genius”, đã tuyên bố từ chức chỉ huy tiểu đoàn thuộc Lữ đoàn cơ giới số 47 của Ukraine.

“Tôi chưa bao giờ nhận được mệnh lệnh ngu ngốc hơn những mệnh lệnh trong khu vực hiện tại”, Shyrshyn viết. Lữ đoàn của ông đã được điều động đến Kursk của Nga vào tháng 10/2024 và hiện đang giữ tuyến biên giới với Sumy của Ukraine.

“Một ngày nào đó tôi sẽ kể chi tiết, nhưng sự mất mát ngu ngốc này của người dân và sự run rẩy trước những vị tướng vô năng chỉ dẫn đến thất bại. Tất cả những gì họ có thể làm là khiển trách, điều tra và kỷ luật.”

Những lời cáo buộc của Shyrshyn chỉ ra hành động của giới lãnh đạo quân đội dẫn đến tổn thất quá mức về nhân sự, thiết bị và lãnh thổ, xuất phát từ sự mất kết nối có hệ thống với những người lính.

Đã từng được nêu trong một loạt vụ bê bối làm rung chuyển quân đội Ukraine dưới sự lãnh đạo của Tổng tư lệnh Oleksandr Syrskyi, vấn đề này có liên quan chặt chẽ đến nhận thức về văn hóa chỉ huy kém hiệu quả đã gây ảnh hưởng đến lực lượng vũ trang Ukraine.

Trong năm 2025, nhiều nỗ lực đã được thực hiện để cải cách lãnh đạo thông qua việc thay đổi nhân sự trong Bộ Tổng tham mưu và chuyển đổi dần sang hệ thống quân đoàn, nhưng nhiều thay đổi vẫn chưa được cảm nhận trên thực tế.

“Cảm ơn Bộ Tổng tham mưu!” dòng cuối cùng trong bài đăng trên Facebook của vị chỉ huy viết. “Tôi hy vọng con cái của ngài sẽ phục vụ trong lực lượng bộ binh và thực hiện mệnh lệnh của ngài.”

Trong một bài đăng trên Facebook, Bộ Tổng tham mưu cho biết họ sẽ tiến hành một cuộc điều tra nội bộ về những tình tiết dẫn đến thông báo của Shyrshyn.

“Ngoài ra, các mệnh lệnh và chỉ thị được ban hành từ nhiều cấp chỉ huy quân sự khác nhau sẽ được phân tích chi tiết để đánh giá tính phù hợp của các quyết định được đưa ra trong điều kiện chiến đấu hiện tại", tuyên bố viết.

Oleksandr Shyrshyn, biệt danh “Genius”, người đã tuyên bố từ chức chỉ huy tiểu đoàn của Lữ đoàn cơ giới số 47 của Ukraine. Ảnh: Oleksandr Shyrshyn/Facebook.

Là nhân vật nổi bật trong xã hội dân sự Ukraine, Shyrshyn bắt đầu sự nghiệp quân sự của mình tại Lữ đoàn tấn công đường không số 80 của Ukraine.

Shyrshyn tham gia cuộc phản công của Ukraine năm 2023 tại Zaporizhzhia với tư cách là chỉ huy đại đội trong Lữ đoàn cơ giới số 47 mới thành lập, đơn vị nổi tiếng được huấn luyện tại các nước NATO và được trang bị xe tăng Leopard 2 đầu tiên của Ukraine cùng xe chiến đấu bộ binh Bradley .

Chiến đấu ở mũi nhọn, lữ đoàn vốn chưa từng tham gia chiến đấu trước đó, đã nhanh chóng chịu tổn thất nặng nề sau khi được lệnh tấn công vào khu vực được phòng thủ tốt nhất thuộc tuyến phòng thủ Surovikin của Nga.

Vào tháng 10/2023, khi cuộc phản công lên đến đỉnh điểm, Sư đoàn 47 được chuyển đến Avdiivka ở Donetsk, nơi Nga đã phát động một cuộc tấn công mới.

Trong những tháng tiếp theo, lữ đoàn đã chiến đấu ở trung tâm của khu vực ác liệt nhất của tiền tuyến, khi quân đội Nga áp đảo các tuyến phòng thủ của Ukraine phía sau Avdiivka và tiến về phía thành phố Pokrovsk.

Trong chiến dịch Pokrovsk, Shyrshyn lúc này là chỉ huy Tiểu đoàn 1 đã trở thành tiêu điểm chú ý vì lên tiếng chống lại chỉ huy cấp trên, tuyên bố tiểu đoàn của ông được cử đến giữ các vị trí gần như bị bao vây sau khi các đơn vị lân cận đã đầu hàng.

Chỉ vài tuần sau khi quân đội Ukraine vượt qua biên giới với Nga trong một cuộc tấn công bất ngờ vào Kursk , Lữ đoàn 47, với xe tăng Leopard và Abrams, đã sớm được triển khai lại đến mặt trận mới này.

Với việc Nga triển khai hàng nghìn binh lính Triều Tiên cùng các số đơn vị máy bay không người không thể gây nhiễu, việc duy trì khu vực này trở nên tốn kém đối với Kiev.

Cuối cùng, vào tháng 3/2025, quyết định rút lui khỏi Kursk của Ukraine đã bị chỉ trích công khai, với các lời khai và hình ảnh chỉ ra sự gia tăng tổn thất về phương tiện và nhân sự trong quá trình rút lui.

Đối với Lữ đoàn 47, được triển khai ở khu vực sâu nhất bên trong lãnh thổ Nga với các tuyến đường hậu cần dễ bị tấn công nhất, sự chậm trễ này đặc biệt đau đớn.

Những lời phàn nàn của Shyrshyn phù hợp với những lời chỉ trích đang diễn ra về văn hóa chỉ huy của giới lãnh đạo quân đội Ukraine khi tình hình của Kiev trở nên tồi tệ hơn trên chiến trường.

Các vấn đề thường liên quan đến tâm lý và cách làm việc dẫn đến báo cáo sai lệch lên cấp chỉ huy, lệnh bất khả thi hoặc “tự sát” được chuyển xuống cấp chỉ huy chiến trường, việc ưu tiên cho kết quả trên giấy tờ và danh tiếng cá nhân của các sĩ quan cấp cao hơn mạng sống của binh lính.

Như Shyrshyn đã đề cập, những vấn đề này thường thể hiện qua các mệnh lệnh được truyền xuống các chỉ huy tiểu đoàn mà không hề tương ứng với sức mạnh chiến đấu của đơn vị và chắc chắn sẽ chỉ dẫn đến những tổn thất không đáng có.

Bài đăng của Shyrshyn đã nhận được sự ủng hộ từ nhiều cựu chiến binh và quân nhân đang tại ngũ, cũng như các nhà báo và tình nguyện viên nổi tiếng.

TD